Obama Mübarek yönetimine desteğini kesti

ABD Başkanı Barack Obama, Mısır’da tansiyonun yükselmesinin ardından “Mısır liderlerini belirlemek başka ülkelerin işi değildir., buna sadece Mısır halkı karar verebilir. Açık olan şu ki, bunu Devlet Başkanı Mübarek'e de ilettim, ben düzenli bir geçiş döneminin anlamlı olacağını inancını taşıyorum, barışçıl olmalı ve şimdi başlamalı. Dahası Mısır’daki tüm sesleri ve muhalefeti kapsayacak şekilde geniş yelpazeli olmalı…” şeklinde bir açıklama yaparak bir an önce Mübarek’in gitmesini beklediğini ortaya koydu. Mübarek yönetimi üzerindeki baskıyı artıran Obama, kendisini büyük bir dış politik krizle karşı karşıya bırakan müttefiki ile yol ayırımında.

Mısır önemli bir müttefik olmasını sağlayan Ortadoğu’daki arabulucu rolünü aslında bir süre önce kaybetmişti. Kahire yönetimi, Ortadoğu’da yeni dengeler arayan ABD’nin taleplerine yanıt vermiyordu. Bu sürecin ardından patlak veren gerilim de Washington’ın Mısır’daki değişim çağrılarının yanında yer almasına neden oldu.

Diğer yandan Mısır’ın siyasi geleceği ile ilgili belirsizlik ABD’de büyük kaygı yaratıyor. Washington’ın en büyük korkusu ise Mısır’da İslamcı güçlerin yönetime gelmesi. Bu yüzden de Mısır’da değişim için sadece seçimlere gidilmesi değil, aynı zamanda seçimlerden çıkacak sonuç da büyük önem taşıyor.

ABD'nin rolü

Seçim sandığından “yanlış” kişi çıkarsa, Washington açısından bu yeni bir ikilem anlamına gelecek. Batı karşıtı bir iktidarın iş başına gelmesi en büyük korku senaryosuyken bu koşullar altında ABD'nin bölgedeki istikrar çabalarında etkin olması da zor görünüyor. Alman Mısır uzmanı Mai Haikal, ABD’nin şu aşamada Mısır'da yapıcı bir rol oynamadığı kanısında.





Haikal, “Amerikalılar, olayların nasıl gelişeceğini bilmiyor. Mübarek şimdilik kalıyor. Ancak Müslüman Kardeşler ya da muhalefet iktidara gelecek. ABD'nin bu konuda büyük bir girişimi ya da açıklaması olmadı. Nitekim daha sonra onlarla da barışçıl bir şekilde işbirliği arayışına girebilirler. Amerikalılar, sadece kendi çıkarlarıyla ilgileniyor“ değerlendirmesini yapıyor.

İsrail'den eleştiriler

ABD, Arap dünyasında merkezi bir rol oynayan 80 milyonluk Mısır'da istikrarsızlıktan çekiniyor. Ancak Washington'dan gelen açıklamalar, İsrail'de bazı çevreleri pek memnun etmedi. İsrailli yetkililer, Mısır'da rejim değişikliğinden ve Mübarek'in gitmesi konusunda ABD'nin ısrarlı olmasından endişe ediyor. Bunun nedeni ise İran örneği.

Mısır, 1979 yılında İsrail ile barış anlaşması imzalamış ve Hüsnü Mübarek iktidarı, İsrail ile barış konusunda ABD'nin Arap dünyasındaki en iyi müttefiki olmuştu. Muhalefetteki Müslüman Kardeşler de iktidara gelirlerse İsrail'le yapılan barış antlaşmasına saygı göstereceğini söylüyor. Ancak İsrail Dış Politika Cemiyeti'nin başkanı Avi Primor, bu açıklamaya güven duyulamayacağı görüşünde.

Primor, “İsrail'den nefret ediyorlar ve bir nefret politikası yürüterek İsrail'i yok edeceklerine dair söz veriyorlar. Gazze Şeridi'ndeki Hamas hakkında sözlediğim gibi, çıkarlar söz konusu. Eğer bir kere iktidara gelinirse, bir kere ülke yönetilmeye başlanırsa, o zaman herşey değişir. Mübarek ve Enver Sedat'ın anladığı gibi, İsrail'le barışa ihtiyacı olduklarını kavramalılar. Ancak İsrail'deki halk bu konuda emin değil ve korku içinde yaşıyorlar” dedi.

Washington'dan açıklama

İsrail'den yükselen eleştirilerin ardından Mısır'daki gelişmelerle ilgili Washington'dan bir açıklama daha geldi ve ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philip Crowley, Mısır'ın gelecekte de Ortadoğu'da barış sürecindeki yapıcı rolünü devam ettireceğini umduğunu belirtti. Dengeleri korumaya çalışan ABD için asıl zorlü süreç şimdi başlıyor gibi görünüyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Hülya Köylü

Editör: Değer Akal