Obama Asya turuna çıkıyor

Geçen hafta Teksas’taki Fort Hood Askeri Üssü’nde meydana gelen saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen törene katılan Barack Obama, gezisini bir gün ertelemişti. Obama yarından itibaren, Tokyo’dan Singapur’a, Pekin’den Seul’a kadar çok sayıda Asya ülkesinin başkentine konuk olacak. İklim değişikliği, ekonomik kriz, nükleer tartışmalar ve ikili ilişkilerin geliştirilmesi görüşmelerin en önemli konuları arasında yer alıyor.

Beyaz Saray’daki danışmanları, ABD Başkanı’nın Asya Pasifik bölgesiyle özel bir ilişkisi olduğunu söylüyorlar. Başkan Obama Hawai’de dünyaya geldi, çocukluğunu ve gençliğini Hawai ve Endonezya’da geçirdi. Obama’nın güvenlik danışman yardımcısı Ben Rhodes, Asya seyahatiyle ilgili şu değerlendirmede bulunuyor:

"Başkan’ın bu seyahatle vermek istediği ana mesajlarından biri, ABD’nin 21’inci yüzyılda, bu bölgede pek çok konuda öncü rol üstlenmek istediğidir.“

Bölgede ABD etkisi azalıyor mu?

Ulusal Güvenilik Konseyi’nin Doğu Asya sorumlusu Jeffrey Bader, bölgede son on yılda ABD'nin etkisinin azaldığı, Çin’in etkisinin ise arttığı yönünde bir kanı olduğunu belirtiyor. Bader, Obama yönetiminin Asya’daki ittifaklarını güçlendirmek ve yenilerini oluşturmak istediğini de sözlerine ekliyor:

"Asya'daki müttefik ülkeler işbirliğini destekliyor ancak daha çok söz hakkı ve topraklarında daha az ABD askeri istiyorlar. Bu nedenle, Japonya ve Güney Kore’deki varlığımızı yeniden yapılandırıyoruz.“

Japonya’daki Amerikan askeri varlığı

Bu, elbette birliklerin çekilmesi anlamına gelmiyor. Bader, Japon - Amerikan ittifakını, Asya’daki askeri varlığın temeli olarak tanımlıyor. Ancak Okinava Adası’nın sakinleri, yıllardır, adadaki ABD askeri üssünün yol açtığı gürültü, çevre kirliliği ve kazalarla askerlerin davranışlarından şikâyetçi. Japon topraklarındaki Amerikan askerlerinin yarısı Okinava’da konuşlandırılıyor. Japon hükümeti, var olan anlaşmaları ABD ile yeniden ele almak istiyor ancak ABD bunu reddediyor. Beyaz Saray yetkilileri, bu konunun Obama’nın Japonya’daki görüşmelerinin merkezinde olmayacağını ve bir karar beklenmemesi gerektiğini belirtiyor.

Japonya ve ayrıca Güney Kore’yi geçen yıllarda öfkelendiren bir diğer konu da Kuzey Kore ile nükleer tartışmalar sırasında yeterince bilgilendirilmemekti. Bader yeni Amerikan yönetimi sürecinde durumun farklı olduğunu söylüyor:

"İlk günden itibaren, müttefiklerimizle Kuzey Kore politikasında görüş birliği sağlamak için çok dikkatli davrandık. Onların görüşlerini aldık, onlarla karar verdikten sonra değil karardan önce konuştuk. Ve ön tartışma olmaksızın hiç bir adım atmadık.“

Ekonomi de ön planda

ABD, Asya ile siyasi olduğu kadar ekonomik ilişkileri de geliştirmek istiyor. Washington'un bölgeye, tüketim mallarının üreticisi olarak değil, Amerikan mallarının satış pazarı olarak ihtiyacı var. Obama, ziyareti sırasında Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün toplantılarına da katılacak. Obama’nın ekonomi danışmanı Michael Froman, şunları söylüyor:

"Başkan, bölge ülkelerinin dengeli büyüme politikası izlemeleri ve pazarlarını açmaları konularına odaklanıyor. Bu sayede oralara ihracat yapabilir ve ABD’de daha fazla istihdam yaratabiliriz.“

Çin ile ilişkiler

Ve Çin. Çin ile de ilişkilerin geliştirilmesi hedefleniyor. ABD silahsızlanma ve iklim değişikliği gibi küresel konular ile Afganistan, Pakistan, İran ve Kuzey Kore ile yaşanan problemleri çözmek için Çin'in işbirliğine ihtiyaç duyuyor. ABD, ayrıca Çin’in insan haklarına riayet etmesi konusunda da ısrarcı tavrını sürdürüyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Christina Bergmann / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Ahmet Günaltay