271109 USA Afghanistan Strategie

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama, Afganistan planının detaylarını, gelecek hafta, ünlü Westpoint Askeri Akademisi’nde yapacağı konuşmayla kamuoyuna açıklayacak.

Amerikan Başkanı geçtiğimiz günlerde Hindistan Başbakanı Manmohan Singh ile görüşmesinin ardından, Afganistan planının hedefleri hakkında ipucu vermişti. Obama, "Daha önce de söylediğim gibi, El Kaide’nin ve onunla bağlantılı grupların bu bölgede ellerini kollarını sallayarak hareket etmelerini kesin olarak engellemek, bizim stratejik hedefimizdir." şeklinde konuşmuştu.

Washington'da bulunan gözlemciler, Afganistan'da güvenlik ve istikrarın sağlanması ve askerlerin ABD'ye geri dönebilmesi için, ISAF gücüne yaklaşık 30 bin kişilik takviye yapılması gerektiğini tahmin ediyor. Uzmanlar, bu nedenle Obama’nın, aralarında Almanya’nın da bulunduğu NATO müttefiklerinden 10 bin ek asker talebinde bulunacağını kaydediyor. Ancak gerçekçi bir tahminle bölgeye yalnızca 5 bin askerlik bir destek gönderilecek. Zira Afganistan'a daha fazla asker gönderme düşüncesi, içte ve dışta eleştirilerle karşı karşıya.

"Afganistan tek değil"

Amerikan düşünce kuruluşlarından Council on Foreign Relations uzmanı Richard Haas, "Afganistan'da yaşanan problemin basit bir çözümü yok. Şöyle yaparsanız şu sonuca ulaşırsınız demek mümkün değil" şeklinde konuşuyor. General McChrystal'ın Hindukuş için 40 bin ek asker talebinde bulunduğunun altını çizen Haas, Afganistan'ın uluslararası terörle mücadelede önemli bir ülke olduğunu, ancak tek ülke olmadığını vurguluyor.

Bazı Demokratlar da sadece Afganistan'da terör kampları bulunmadığına, El Kaide'nin Somali ve Yemen'de de faaliyet gösterdiğine dikkat çekiyor.

Eski CIA görevlilerinden Paul Pillar ise bir Amerikan askerinin Afganistan'a gönderilmesinin Amerikan vergi mükelleflerine yılda bir milyon dolara mal olduğunun altını çiziyor. Obama'nın Afganistan planıyla ilgili konuşmasında, "ek birliklerin masrafının ne şekilde karşılanacağı" sorusuna da bir yanıt getirmesi gerekiyor.

Stratejinin detayları

ABD’nin etkin düşünce kuruluşlarından "Brookings Institute" uzmanlarından Michael O'Hanlon, Obama'nın stratejisinin özellikle ülkenin güneyinde bulunan Afgan güvenlik güçlerinin iyi bir eğitimden geçirilmesine odaklanacağını düşündüğünü kaydetti. O'Hanlon şöyle konuştu: "Amacı, kendi başlarına bu çatışmada ayakta kalmayı başarabilmeleri için, Afgan hükümetinin yeterli istikrara ve güvenlik güçlerinin de yeterli profesyonelliğe kavuşmasını sağlamak olacaktır. Ancak o zaman Afganistan'dan çekilmek için bir strateji ortaya konabilir. Afgan kurumlarını yeniden yapılandırmamız gerekiyor. Temel amaç bu… Ayrıca saldırıların da önüne geçilmesi lâzım…"

Eski CIA görevlilerinden Paul Pillar ise stratejide önemli bir ayağın, Afganistan'da yolsuzlukla mücadele olması gerektiğini vurguluyor: "Yolsuzluk ve meşruiyet birbiriyle doğrudan bağlantılı konular. Karzai hükümeytinin meşruiyeti büyük darbe aldı. Afganistan bu kadar yolsuzluğa daha ne kadar dayanabilir?"

Başkan Obama'nın konuşmasında bu konuya da açıklık getirmesi bekleniyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Miodrag Soric / Çeviri: Banu Ertek

Editör: Ayhan Şimşek