1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Necef'te gerginlik tırmanıyor

Ajanslar20 Ağustos 2004

Irak’ta Şii lider Mukteda El Sadr’ın neden olduğu düğüm aradan iki hafta geçmesine rağmen hala çözülemedi. Bağdat’taki İyad Allavi başkanlığındaki geçiş hükümeti, üst üste yeni ültimatomlar veriyor. Amerikan savaş uçakları ise dün El Sadr’ın Necef’teki mevzilerini bomba yağmuruna tuttu.

https://p.dw.com/p/AbA9
Çatışmalar sivil halkı zor durumda bıraktı.
Çatışmalar sivil halkı zor durumda bıraktı.

Amerikan Ordusu’na bağlı savaş uçakları, helikopterler ve tanklar, dün gece boyunca Mehdi Ordusu militanlarının Necef’teki mevzilerine bomba yağdırdılar. Amerikalılara Iraklı askerler de destek verdi. Iraklı bir polis yetkilisi, dün gece militanların üslenmiş olduğu toplam sekiz binanın vurulduğunu bildirdi. Necefli sağlık görevlileri çatışmalarda 18 kişinin öldüğünü, 41 kişinin de yaralandığını belirttiler.

Amerikan askerlerinin İmam Ali Camii ve külliyesi çevresindeki çemberi iyice daralttıkları, sayılarının 700 dolayında olduğu tahmin edilen El Sadr yandaşlarıyla aralarında yalnızca birkaç yüz metre bulunduğu kaydedildi.

El Sadr'ın çelişkili tavrı

Şii lider Mukteda El Sadr’sa kimi zaman uzlaşma kimi zaman da çatışmaları sürdürme yanlısı tutumunu sürdürüyor. Dün gece yandaşlarına mevzileri boşaltma çağrısı yapan El Sadr, bu sabah da sözcüsü Ahmet El Şaybani aracılığıyla savaşın devam edeceğini ilan etti. El Sadr’ın İmam Ali Camii ve külliyesinin denetimini üst düzey Şii din adamlarına bırakmaya karar verdiği yönündeki açıklaması da Şii liderin yeni bir taktiği olarak yorumlandı.

Allavi uyardı

Peki Amerikalı askerlerin dün düzenlediği bombardıman, El Sadr’a yönelik geniş çaplı harekatın habercisi mi? Irak Başbakanı İyad Allavi, El Sadr’a silahlarını bırakıp kutsal mekanları terk etmesi için son uyarının yapıldığını belirtti. Başbakan Allavi, El Sadr’ın Irak’ın liderliğine aday olabileceğini, bunun için silahlarını bırakıp, önümüzdeki yılın ocak ayında yapılacak seçimlerde adaylığını koyması gerektiğini kaydetti.

Irak geçiş hükümeti sözcüleriyse nihai harekat için operasyona basılmadığını, şimdiye kadar atılan adımların Mehdi Ordusu milislerini korkutmaya dönük olduğunu söylediler. Geçiş hükümeti üyelerinden Kasım Davut ise dün yaptığı açıklamada birkaç saat içinde El Sadr’a yönelik harekatın başlatılacağını bildirmişti.

Şii lider Sistani taburcu edildi

Irak’ta bazı kesimler tarafından ”İngilizlerin adamı” olarak görülen Şiiler'in önde gelen ılımlı liderlerinden Büyük Ayetullah Ali Sistani de Londra’da tedavi gördüğü hastaneden taburcu edildi. 73 yaşındaki Sistani’nin sağlık durumunun şimdilik ülkesine dönmesine izin vermediği, ancak din adamının sağlığına yeniden kavuşmuş olmasının, Şii grupları arasındaki güç kavgasında etkili olacağı belirtiliyor.

İran'ın Şiiler'i desteklediği iddiası

Öte yandan Amerika Birleşik Devletleri’nin İran’ı Irak’taki Şii militanlara silah sağlamakla suçlaması, konunun bir başka boyuta sıçramasını gündeme getirdi. Amerikan Savunma Bakanlığı’nın adı açıklanmayan üst düzey bir yetkilisi, elde somut bir kanıt bulunmamasına karşın, El Sadr’a bağlı militanların Tahran’dan silah desteği aldığı kuşkusu üzerinde durulduğunu açıklamıştı.

Çatışmaların petrol fiyatlarına etkisi

Bu arada Irak’taki saldırılar, petrol fiyatlarını da etkiliyor. Güneydeki Basra kenti yakınlarında bir petrol tesisi dün silahlı kişiler tarafından basıldı. Tesis bünyesindeki 10 kadar depo ve ofis binalarının ateşe verildiği, iş makinalarının kullanılmaz hale getirildiği kaydedidi. El Sadr yanlıları bir süre önce Irak’ta petrol tesislerini vurabileceklerini ilan etmişlerdi. Basra, Irak petrolünün yüzde 90’ını pompaladığından büyük önem taşıyor. Bu yüzden saldırının New York borsasında yankısı, hem petrol fiyatının yeni bir rekor kırması şeklinde oldu. Varil başına hem petrol fiyatı bütün zamanların rekorunu kırarak 48 dolar 75 cente çıktı, ancak daha sonra 48,70 seviyesine geriledi. Uzmanlar, saldırılar nedeniyle Irak’ın yaklaşık 1 milyon varil ham petrol üretebildiğini, bunun kapasitenin yarısı olduğunu söylediler.