Nükleer erime muamması
29 Mart 2011
Japonya'da 11 Mart'ta meydana gelen 9 büyüklüğündeki deprem ve tsunami felaketi, binlerce can alırken ülkeyi başka bir felaketle de baş başa bıraktı. Fukuşima nükleer santralinde yaşanan nükleer sızıntı endişe yaratmaya devam ediyor. Santralin işletmecisi Tepco’dan yapılan açıklamada, iki numaralı reaktörden, yüksek oranda radyoaktif madde içeren su sızıntısı olduğu bildirildi. Öte yandan santral etrafında beş ayrı bölgede plütonyum tespit edilmesi endişe yarattı. Beş bölgeden alınan örneklerden en az ikisinin doğrudan santralle ilişkili olduğuna inandıklarını söyleyen Tepco yetkililerine göre, bulunan plütonyum oranı insan sağlığı için tehlike teşkil etmiyor.
Yaşanan nükleer felaket sonrası tüm gözlerin çevrildiği Fukuşima nükleer santralinden olumsuz haberler gelmeye devam ediyor. Japon hükümetinden yapılan açıklamada, meydana gelen kısmî erimenin, reaktörlerden birindeki suyun yüksek oranda radyasyon içermesine yol açtığı bildirildi. Tek iyi haber ise son meydana gelen artçı depremin Fukuşima’da daha fazla zarara yol açmamış olması.
Greenpeace: Radyasyon oranı çok yüksek
Felaketin çevre üzerindeki olumsuz etkileri de zamanla ortaya çıkıyor. Japonya Atom Ajansı yetkilileri, nükleer santrale yakın kıyı şeridindeki radyasyon oranının normal değerin 1850 kat üzerine çıktığını açıkladı. Greenpeace örgütünün nükleer enerji uzmanları da nükleer santraller çevresinde kendi ölçümlerini yapıyor. Hükümetin Fukuşima’ya 20 kilometre uzaklıkta bölgelerde yaşayan insanları tahliye etmesinin yeterli olmadığını söyleyen Greenpeace üyesi Jan van de Putte, tehlikenin boyutlarını şu sözleriyle dile getiriyor: "Fukuşima’dan 40 kilometre uzaklıktaki Itate köyündeyiz. İnsanlar günlük hayatlarına devam ediyorlar ancak radyasyon oranları çok yüksek ve insanlara ciddi şekilde bu bölgeyi terk etmelerini tavsiye ediyoruz.“
Münih merkezli Otto Hug Radyasyon Kurumu'nun yöneticisi Edmund Lengfelder ise Fukuşima’da su püskürtülerek yapılan soğutma çabalarını çaresiz bir girişim olarak değerlendiriyor. Nükleer santralin tıpkı Çernobil’de olduğu gibi izole edilmesi gerektiğini kaydeden Lengfelder, tahliye alanının santralin 50 kilometre uzaklığına genişletilmesi gerektiğini belirtiyor. Alman bilim adamı, denizden su taşıyarak reaktörün soğutulmaya çalışılmasını ise “Bu tabii ki sadece bir çaba. Ben bilhassa, reaktörlerin yakınlarına gönderilen ya da oraya su püskürten insanlara üzülüyorum. Bunu, aslında önlenemeyecek şeyleri önlemek için yapılan çaresiz bir girişim olarak değerlendiriyorum. Erime ancak, geniş alana yayılıp otomatik olarak soğuyarak, yani normal fiziksel süreçlerle durabilir. Dışarıdan su püskürtülmesi bu durumda pek birşey değiştirmez" şeklinde değerlendiriyor.
"İki reaktörde nükleer erime gerçekleşti"
Nükleer erimenin sadece bir değil iki reaktörde de gerçekleştiğini belirten Lengfelder’e göre, kamuoyu yanlış bilgilendiriliyor.
Lengfelder, “Nükleer erime çok uzun bir zaman önce çoktan gerçekleşti. Açığa çıkan söz konusu radyonüklidlerden bu sonucu çıkarabilirsiniz. Bundan sonra soğutma yapmak artık mümkün değildir. Yakıt çubukları ve muhtemelen basınç kabı içerisindeki maddeler de tepkime içine girdi. Yani nükleer erime kaçınılmaz bir şekilde ortada ve bu daha uzun bir süre devam edecek" şeklinde konuşuyor.
Taşıma suyla sorunun çözülemeyeceği görüşünde olan Lengfelder, nükleer erimenin artık durdurulamayacağını savunuyor.
Uluslararası konferans daveti
Alman hükümetine danışmanlık yapan Reaktör Güvenliği Kurumu’nun eski direktörü Lothar Hahn ise felaketin önlenmesi için soğutma işlemlerinin önemine dikkat çekiyor: “Soğutma, soğutma, soğutma! Bu tek olasılık çünkü ısınma bir düğmeyle kapatılabilecek bir şey değil. Reaktörün kapatılmasından bağımsız olarak ısınma sürekli devam edecektir.”
Japonya’daki felaket dünya genelinde, nükleer santrallerin güvenliğine ilişkin tartışmaları da beraberinde getirdi. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, Japonya'daki nükleer felaketten yola çıkarak, nükleer güvenliğin güçlendirilmesi ve nükleer felaket yönetimi konularında haziran ayında bir zirve düzenlemeyi planlıyor. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Yukiya Amano, Fukuşima'daki nükleer santralde ortaya çıkan durumun oldukça ciddi olduğunu belirterek, bunun siyasal düzeyde de ele alınmasının şart olduğunu ifade etti.
© Deutsche Welle Türkçe
Derleyen: Başak Sezen (AFP/Reuters/DW)
Editör: Beklan Kulaksızoğlu