Mısır’da muhalif medyaya yargı baskısı

İsmail el İskenderani, çarpıcı siyasi araştırma ve analizleriyle tanınıyor. Ağırlık verdiği konuların başında ise Muhammed Mursi yönetiminin 2013 yazında devrilmesinden sonra Müslüman Kardeşler mensuplarına karşı başlatılan ve uluslararası insan hakları örgütleri tarafından eleştirilen amansız hukukî takibat ve baskılar yer alıyor. Radikal dincilerle mücadele de deneyimli akademisyen ve gazetecinin ele aldığı konular arasında. Mısır ordusunun, Sina Yarımadası'nda radikal dincilerle mücadele gerekçesiyle yaptığı kimi uygulamalar uluslararası alanda eleştiriliyor.

Mısır askerî mahkemesinde "yasa dışı örgüt üyesi olmak” ve "ulusal güvenlik sırlarını ifşa etmek" suçlamalarıyla yargılanan İsmail el İskenderani, 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mısırlı gazeteci, 2015 yılında Alman Dış Politika Cemiyeti'nin davetlisi olarak geldiği Berlin dönüşü ülkesinde tutuklanmıştı. İddianamede, söz konusu yasadışı örgütün, vatandaşların kişilik haklarını tehdit ettiği, İskenderani'nin de bu örgütün üye ve destekçisi olduğu belirtiliyor. Sanık ayrıca "yalan haber yayarak kamu güvenliği ve huzurunu bozmayı hedeflemekle” de suçlanıyor. Mahkeme, atfedilen suçları sabit görerek İskenderani'yi mahkûm etti. Bu ifadeler, yargılanan pek çok gazetecinin iddianamesinde yer alan "standart suçlamalar” olarak dikkat çekiyor. 

Yine yargı sürecinde standart olan bir başka konu da "yasa dışı örgüt” ile tam olarak neyin kastedildiğinin belirsiz olması. Nitekim İskenderani'nin üyesi olduğu iddia edilen örgütün da adı net olarak belirtilmiyor. Ancak kastedilenin genelde Müslüman Kardeşler olduğu herkesin malumu. Üyeliğe dair herhangi bir somut kanıt bulunmadığı için de örgütün adı iddianamede belirtilmiyor.

Yargılama ve hükmün hukuk dışı olduğunu belirten Mısır'daki insan hakları örgütleri, bu durumu "uluslararası standartlara göre fikir, ifade ve basın özgürlüğünün ihlali” olarak tanımlıyor.

Blog yazarı Wael Abbas gözaltına alındı

Mısır'da geçen Çarşamba günü bir başka muhalif aktivist olan blog yazarı Wael Abbas gözaltına alındı. Abbas, özellikle 2011 yılında dönemin devlet başkanı Hüsnü Mübarek'e karşı başlatılan isyan hareketini tüm ayrıntılarıyla bloguna taşımıştı. Son dönemde ise Abdülfettah Sisi yönetimine karşı takındığı eleştirel tutumla dikkat çekiyordu.

Uluslararası sivil toplum kuruluşları henüz bu konuda bir tepki ortaya koymazken sadece tek tük bireysel eleştiri sesleri yükseldi. Avrupa Parlamentosu'nun Hollandalı milletvekili Marietje Schaake ve Mısır kökenli ABD'li gazeteci Mona Eltahawy, Abbas'ın gözaltına alınmasından dolayı kaygı duyduklarını açıkladı. Twitter'da ise İngilzce #freewaelabbas etiketi açıldı.

"Rejim ayakta kalmaya çalışıyor"

Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün geçen Nisan ayında yayınladığı uluslararası basın özgürlğü endeksinde Mısır, 180 ülke arasında 161'inci sırada yeralıyor.

Deutsche Welle'ye konuşan Sınır Tanımayan Gazeteciler Basın Raportörü Christoph Dreyer, "Mısır'da gazetecilere karşı amansız bir tutum sergileniyor. Bunun nedeni gayet açık: Rejim için hayat memat meselesi söz konusu. Var gücüyle ayakta kalmaya çalışıyor. Zira ekonomik durum son derece vahim. Bu nedenle eleştiriden korkuyorlar. Mübarek'in başına gelenlerin tekerrür etmesini her hâlukârda önlemeye çalışıyorlar" dedi.

Benzer pek çok davada gazeteci ve yazarlara "terör örgütüne üyelik” suçlaması yöneltildiğini, ancak bu iddiaların her türlü dayanaktan yoksun olduğunu söyleyen Dreyer, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Genelde toplu davalar görülüyor. Tek gaye, bilgilerin sansürlenmesi ve resmî söylemlerin dışına çıkan şeylerin yazılıp yayımlanmasının önüne geçilmesi.”

Mısır yönetimi ise muhaliflere yönelik bu sert tutumunu "Terörle mücadele ve güvenliğin tesisi, devletin öncelikli görev ve sorumluluklarındandır” argümanıyla gerekçelendiriyor. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün verilerine göre, Mısır'da hâlen 27 gazeteci ile altı blog yazarı ve vatandaş gazeteci tutuklu bulunuyor.

Kersten Knipp

© Deutsche Welle Türkçe