Moskova'da İran krizi görüşülüyor

BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi Rusya, ABD, Çin, Fransa ve İngiltere ile birlikte Almanya’nın temsilcileri, Moskova’da İran krizini görüşmek üzere bugün biraraya geliyor. İran’a karşı sert bir tutum izleneceği tahmin edilen görüşmede, Tahran yönetimine karşı alınması planlanan önlemler masaya yatırılacak.

Ancak temsilciler arasında uzlaşma sağlanması kolay görünmüyor. ABD, BM Güvenlik Konseyi’nin İran’a karşı yaptırım uygulanmasına olanak tanınmasını isterken, Rusya ise diplomatik çözümden yana. Zira Moskova yönetimi, “Her şeye rağmen İran sorununun masada çözüme kavuşturulacağına“ inanıyor. İran’la ekonomik işbirliği içinde olan Çin de İran’a yaptırım uygulanmasına sıcak bakmıyor.

Ahmedinejad: Ordu tetikte

İran yönetimi ise nükleer programından vazgeçmemekte ısrarlı. Ülkesinin uranyum zenginleştirdiğini geçtiğimiz günlerde ilan eden İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, bundan ödün vermeyeceklerini bir kez daha vurguladı. Moskova’daki görüşmeler başlarken Ahmedinejad yaptığı açıklamada, İran’ın düşmanların elini keseceğini söyledi.

İran ordusunu olası bir saldırıya karşı tetikte olmaya çağıran İran Cumhurbaşkanı, herhangi bir ülkenin tehditlerine boyun eğmeyeceklerini ve düşmanlarının üzerine gidileceğini söyledi. İran’ın bölgesel ve küresel barışın savunucusu olduğunu kaydeden Ahmedinejad, “Ancak aynı zamanda İran güvenlik güçleri, ülkesinin kurban edilmesine karşı hazırlıklıdır“ diye konuştu.

Uzmanlar ne diyor?

Uzmanlar da İran konusunda tarafların nasıl bir tutum sergileyeceğini tartışıyor. Moskova’nın üstlendiği role dikkat çeken Rusya İran Araştırmaları Merkezi Başkanı Recep Safarov, şu değerlendirmeyi yapıyor: “İran atom programında Rusya başrol oyuncularından biri. Rusya’nın kendine has çıkarları var. Fakat bu yüzden, Batı ülkeleriyle ilişkilerimiz kötüye gitmemeli. Öte yandan İran da Rusya için önemli bir ortak. ABD’de ise İran’ın nükleer silah konusunda şimdiye kadar sanılandan çok daha ileri bir noktada olabileceği konuşuluyor.”

Moskova Zirvesi öncesi, kimi Amerikalı senatörler de Washington’ın doğrudan Tahran yönetimi ile pazarlığa oturması gerektiği yönünde görüş belirtti. Onlardan biri, Cumhuriyetçi Richard Lugar. Lugar, “İran da artık nükleer güçlerden biri. Ve bu ülkenin Çin ve Hindistan ile olan yakınlığı da düşündürücü. Bütü bunları konuşmak zorundayız. Belki bu bir çıkış yolu olabilir“ görüşünde olduğunu ifade etti.

28 Nisan’da Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed El Baradey, BM Güvenlik Konseyi’ne İran raporunu sunacak. Raporda, Tahran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmadığı yazdığı takdirde, Güvenlik Konseyi, İran’a yönelik olası yaptırımları değerlendirecek.