Mandela şarkıları

"21 yıl hapis; ayakkabıları ayağına dar geliyor, çünkü ona işkence yapmışlar, ama ruhu hep özgür“ diyor İngiliz şarkıcı Amy Winehouse… Şarkının söz yazarı ise yine İngiliz Jerry Dammers. Irkçılık karşıtı girişimleri ile tanınan Dammers’ın bu bestesi İngiliz müzik listelerinde 9'uncu sıraya kadar yükselmiş, video klibi Almanya’nın “Formel Eins" adlı kült televizyon programında yayınlanmış ve Ska tarzındaki şarkı tabii ki Afrika’da da hit olmuştu.

“Free Nelson Mandela - Nelson Mandela’ya Özgürlük" sloganı, Avrupa’da apolitik kitlenin de zihninde yer etti. Senegal’in müzik yıldızı ve bugün ülkesinin Turizm Bakanı olan Youssou N'Dour daha 1986’da “Nelson Mandela” başlıklı bir albüm çıkarmıştı. Youssou N’Dour bu albümü ile Mandela’yı ve onun Güney Afrika’daki beyaz hakimiyetine karşı verdiği mücadeleyi tüm Afrika kıtasının konusu haline dönüştürmüş oldu.

Zamanla pop müzik kültürünün de bir parçası haline gelen Mandela’nın kaderi dünyanın dört bir köşesindeki müzisyenlere ilham kaynağı oldu. Stevie Wonder, Salif Keita, Dave Stewart ya da Brenda Fassie bu müzisyenlerden sadece birkaçı. “Beyaz Zulu” diye de anılan Johnny Clegg 1987’de bestelediği “Assimbonanga” adlı şarkı ile gerçek bir Mandela marşına imza atmış oldu. Şarkı, “Biz onu görmedik” başlığını taşıyordu.

Almanya’nın Mainz Üniversitesi’nden müzik araştırmacısı Dr. Hanke Dorsch, Mandela’nın neden bu kadar ilgi çektiğini şöyle izah ediyor: “Mandela 1962 yılından beri hapis yatıyordu ve 80’li yıllara gelindiğinde hâlâ soğukkanlılığını koruyarak cezaevinden halk hareketini yönetiyor ama direnişin aşırılığa kaçmasını da önlüyordu. İşte tüm bunlar müzisyenleri çok etkiliyordu.”

Güney Afrika’nın ırk ayrımı uygulayan beyaz yönetimi tarafından sürgüne gönderilen, “Mama Afrika" lâkaplı Miriam Makeba, Afrika’da siyahların çok kötü şartlarda yoğun olarak yaşadığı ve direnişin kalesi Soweto’ya göndermede bulunduğu “Soweto Blues” adlı şarkısı ile ABD’de büyük başarı kaydetmişti. Makeba bu şarkısını Apartheid uygulamalarına karşı ve Mandela’nın özgürlüğü için söyledi.

Mandela Günü

Mandela’nın lideri olduğu Afrika Ulusal Kongresi (ANC), 1988 yılında Nelson Mandela’nın 70'inci doğum yıldönümü dolayısıyla aralarında Youssou N’Dour, Miriam Makeba, Harry Belafonte, Michael Jackson, Queen ve Whitney Houston gibi sanatçı ve grupların bulunduğu “Mandela Günü” adlı müzikal etkinliği düzenledi. Bu, Londra’nın ünlü Wembley stadyumundaki efsanevi konserler dizisinin ilkini oluşturmuştu.

Stadyumu 72 bin kişi doldurmuştu. Sahne alan yıldızları televizyonlarından dünya çapında 700 milyon kişi izledi. Afrika Ulusal Kongresi (ANC) için bu büyük bir reklam anlamı taşıyordu. Nelson Mandela bir gecede tüm dünya tarafından tanınmış oldu. Mandela, Wembley konserinden 20 ay sonra 1990'ların başında gerçekten de özgürlüğüne kavuştu. Ülkesinin ilk siyahî cumhurbaşkanı da olan Mandela, parlamentoya her ayak basışında müzikler, korolarla karşılandı.

Nelson Mandela için 2008 yılında 90'uncu doğum günü dolayısıyla yine Londra’da bir müzikal etkinlik düzenlenmişti.

© Deutsche Welle Türkçe

Nadina Schwarzbeck / Çelik Akpınar

Editör: Hülya Schenk