Libya ve Bahreyn'de sular durulmuyor

Libya'da gerginlik sürüyor. Libya devlet televizyonunda, yönetimin ülkenin doğusundaki isyancılara yönelik “Sizden silah taşıyıp savaşmanızı isteyenlere, ülkemiz ve vatandaşlarımızın huzuru adına çağrıda bulunuyoruz. Ordunuz doğu bölgelerinin ve sizlerin güvenliği için nasıl uğraş veriyorsa, siz de çatışma ve kan dökülmesini sona erdirmeye yardımcı olun" şeklindeki çağrısına yer veriliyor.

Libya lideri Muammer Kaddafi, silahlarını bırakıp, hükümet birliklerine teslim olanlara dokunulmayacağını açıklasa da, isyancıların Kaddafi’’nin birliklerine teslim olmak gibi bir düşünceleri yok. Petrol kenti Brega’da yoğun çatışmaların yaşandığı bildiriliyor. Ancak Batılı ülkeler muhalif güçlerin her şeyi kaybettikleri görüşünde. Kaddafi’ye bağlı güçler, El Zaviye kentinden sonra Trablus’un batısındaki son kentte de kontrolü ele aldı. Böylece muhalif güçlerin ele geçirdiği ilk kentlerden biri olan Zuvara, tekrar Kaddafi’ye bağlı güçlerin denetimine geçti. Kaddafi birliklerinin ülkenin doğusuna doğru ilerleyişini sürdürdüğü yönünde haberler geliyor. Zuvara kentinden bir görgü tanığı El Cezire’ye telefonla bağlanarak, “Korkunç bir geceydi. Kaddafi’nin birlikleri akla sığmayacak suçlar işledi. Topçu birlikleriyle kenti mahvettiler. Çok sayıda kişi öldürüldü ancak kaç kişi olduğu belirsiz çünkü Zuvara’daki hastane ve küçük kliniklerin ölü ve yaralıları hastanelere nakletmeleri yasaklandı“ şeklinde konuştu.

Uçuş yasağı tartışması sürüyor

Libya içindeki bu hareketlilik Batı dünyasını meşgul etmeye devam ediyor. Şiddeti önlemek adına Libya hava sahasının uçuşa yasak bölge ilan edilmesi dâhil pek çok seçenek masada. Ancak batılı ülkeler uçuş yasağı konusunda henüz bir uzlaşıya varamadı. Paris’te düzenlenen G-8 dışişleri bakanları toplantısında, Fransa ve İngiltere, uçuş yasağı ve Libya’da sınırlı ve belirli hedeflere hava saldırısı düzenlenmesi konusunda diğer ülkeleri ikna edemedi.

Askerî müdahaleye karşı çıkan ülkelerin başında Türkiye geliyor. Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Libya'ya veya bir başka ülkeye yapılacak bir NATO müdahalesinin tehlikeli sonuçlar doğurabileceği kaygısını taşıdıklarını açıklamıştı. Rusya ve Almanya da askerî müdahaleye kuşkuyla yaklaşıyor. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, Batı tarafından yapılacak herhangi bir askerî müdahalenin Kuzey Afrika’daki demokrasi hareketinin zayıflamasına yol açacağını belirtti. Westerwelle ayrıca, “Kuzey Afrika’da herhangi bir savaşa sürüklenmek istemiyoruz“ ifadelerini kullandı.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ise Avrupa ve ABD’den Ortadoğu’nun sorunlarına karışmamasını talep etti. İspanyol televizyonuna demeç veren Ahmedinejad, bir yandan Kaddafi’nin ülkesindeki muhaliflere saldırmasını kınarken, öte yandan Avrupa ve ABD'nin Irak ve Afganistan savaşlarından ders alması gerektiğini ve bölgeye yapılacak her türlü askerî müdahalenin olayları daha da kötüleştireceğini söyledi.

Bahreyn'de mezhep çatışması endişesi

Libya’nın yanı sıra gözler şimdi başka bir Arap ülkesine daha çevrilmiş durumda. Suudi Arabistan’ın, Şiilerin öncülüğünde haftalardır süren sokak gösterilerini kontrol etmekte zorlanan Bahreyn hükümetinin talebi üzerine ülkeye asker göndermesi endişe yarattı. Bahreyn muhalefeti, Suudi askerlerin ülkeye girmesinin savaş ilanı anlamına geldiğini bildirdi. En büyük muhalif grup El Vefak’ın lideri Şeyh Ali Salman, "Bu, sorunun çözümü değildir. Sorun dinî ya da ekonomik değil tam aksine siyasîdir. Siyasî bir soruna siyasî bir çözümle yaklaşılmalıdır" değerlendirmesinde bulundu.

Bahreyn’de Şiiler ağırlıkta ancak Kraliyet ailesi Sünnilerden oluşuyor. Şii muhalefet Anayasal bir monarşiye geçiş talebiyle uzun süredir gösteriler düzenliyor. Körfez ülkeleri Bahreyn Kralı’nın çöküşünden endişe ediyor. Çünkü Şiilerin daha fazla güce sahip olmasının, bölgede Şii İran’ın etkisini artırmasına yol açacağı düşünülüyor. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mihmanperest, Bahreyn’deki gelişmeleri eleştirdi. Mihmanperest, ''Yabancı güçlerin Bahreyn'deki varlığı ve bu ülkenin içişlerine karışması kabul edilemez” ifadelerini kullandı. Bu arada Bahreyn, İran’daki büyükelçisini geri çağırdı.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Başak Sezen (dpa/AFP/Reuters/DW)

Editör: Beklan Kulaksızoğlu