Laiklik tartışması alevleniyor

5 milyon dolayında Müslüman’ın yaşadığı Fransa’da İslam dininin kamusal alana yansıması, tartışma konusu olmaya devam ediyor. Din ile devlet işlerinin ayrılığını temel alan laiklik ilkesi 1905 yılından bu yana Fransa anayasasında yer alıyor. Ancak ülkede sayıları artan Müslümanların İslam dininin gereklerine göre yaşamlarını sürdürmek istemeleri, Fransa’yı laiklik ilkesinden ne ölçüde taviz verilebileceği sorusu ile karşı karşıya bırakıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, İslam’ın Fransa’daki uygulanışı hakkındaki görüşlerini şu sözlerle özetlemişti: “Müslüman vatandaşlarımız, diğer Yahudi, Protestan ya da Hrıstiyan vatandaşlarımız gibi dini vecibelerini yerine getirebilirler. Ne var ki Fransa’da İslam değil, ancak Fransa’ya uygun İslam olabilir.”

Öneri paketi yasalaşabilir

Başkent Paris’te Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin iktidardaki Halk Hareketi Birliği Partisi (UMP) tarafından İslam’ın konu alındığı bir toplantı düzenlendi. Toplantıda Halk Hareketi Birliği Lideri Jean-François Copé, laiklik ilkesinin daha sert şekilde uygulanmasını öngören 26 maddelik bir öneri paketi sundu. Öneriler arasında, okul ve kamu işletmeleri kantinlerinde Müslümanlar için özel menüler yerine yalnızca vejetaryen menülerin yer alması, Müslüman öğrencilerin inançlarını gerekçe göstererek bazı derslerden muaf tutulmasına olanak tanıyan ayrıcalığın kaldırılması, Müslüman hastaların cinsiyetini gerekçe göstererek doktor muayenesini reddedememesi gibi düzenlemeler yer alıyor. Ayrıca, öğrenciler ve öğretmenler için geçerli olan başörtüsü yasağının, okul gezilerine katılacak anneleri de kapsayacak şekilde genişletilmesi de pakette öngörülüyor.

Bir diğer öneri de işletmelerde “nesnellik” ilkesinin benimsenmesi. Buna göre bir çalışan, iş sözleşmesinde söz konusu madde yer almadığı sürece dini bayramlara katılmak üzere işinden izin alamayacak. Ayrıca cami inşasına da yalnızca Fransız bir vakıf finansmanı sağladığı sürece izin verilecek. Şu ana kadar Fransa’da cami inşaatlarının finansmanı Fas’tan ya da Suudi Arabistan’dan gelen destekle yapılıyordu.

Bu önerilerden bazılarının Cumhurbaşkanı Sarkozy’nin seçim programında yer alması ve seçimlerden hemen sonra da yasalaştırılması öngörülüyor.

"Müslümanların sayısı arttı"

İçişleri Bakanı Claude Guéant, konuyla ilgili açıklamasında, Müslümanların sayısının artmasının ve buna bağlı olarak yeni davranış biçimleri gelişmesinin bazı sorunlara yol açtığını belirterek, Fransa’da laiklik ilkesinin kabul edildiği yıllarda çok az sayıda Müslüman olduğunu, şu anda ise Müslümanların sayısının 5 ila 6 milyona yükseldiğini vurguladı.

Guéant’ın bu açıklamaları sert eleştirilere hedef oldu. Aralarında Başbakan François Fillon’un da olduğu bazı hükümet üyeleri, İslam’ın hedef alındığı gerekçesiyle toplantıya katılmazken, önde gelen sosyalistler, bakanı ayrımcılığı körüklemekle suçladı. Sosyalist Bertrand Dolanoe, Cumhurbaşkanı Sarkozy’ye şu sözlerle yüklendi: “Sarkozy ve partisi dört yıldan bu yana toplumu bölmeye çalışıyor. Fransa’da İslam sorun oluşturmuyor. Bu konu ülkeyi bir adım daha ileriye götürmek için seçilmiş değil! Bu konu çok aşağılık bir biçimde seçim propagandası olarak kullanılıyor.”

Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimleri gelecek yıl yapılacak. Son kamuoyu yoklamaları, aşırı sağcı Ulusal Cephe Partisi’nin yükselişte olduğunu ortaya koyuyor.

Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Başak Özay (epd, Afp, DW)

Editör: Beklan Kulaksızoğlu