1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Küçük bir çiple büyük yollar katediliyor

25 Kasım 2015

Bir türlü iyileşmeyen bir kemikte, kırıkları onarmak ne kadar mümkün? Bugüne kadar doktorların en büyük yol göstericisi röntgen filmleriydi. Artık akıllı implantlar var.

https://p.dw.com/p/1HBue
Röntgenbild Knochenbruch
Fotoğraf: picture-alliance/dpa

Mikroçipler, tele-tıp (elektro tıp ) alanında kırık kemik tedavilerinde iyileşme sürecini takip etmek üzere kullanılabilir hale geldi. Mikroçiplerle tedavi, oldukça kolay bir çalışma prensibine dayanıyor: Küçük bir platin üzerine bilgisayar çipleri ve bir de küçük anten yerleştiriliyor. Çipler, sağlamlaştırması amacıyla kırık kemiğin üzerindeki platine yerleştiriliyor. Doktorlar bu şekilde kırık üzerine yerleştirilmiş çipler aracılığıyla, kemiğin iyileşme sürecini gözlemleyebiliyorlar.

Hamburg’da bulunan ve kaza sonrası tedavilerde tam iyileşme sağlayamayan hastalara yönelik son modern teknolojilerle tedavi hizmeti sunan Unfallkarnkenhaus adlı hastaneden Klaus Seide, kullandıkları akıllı implant yöntemini anlatıyor. Medika Tıp Fuarı ile aynı zamanda düzenlenen Medika Eğitim Konferansı'na katılan Klaus Seide, "Bu şekilde, bir kemik plakası üzerine bir sensor yapılandırdık. Kemikler üzerinde oluşmuş tahribatı ölçerek, ses dalgaları üzerinden değerleri aktarıyor" diyor.

Yaklaşık 3 milimetre büyüklüğündeki çipler, plastik bir gövdenin içinde yer alıyor. Çiplerin kaydettiği bilgiler, bir gerilim ölçer aracılığıyla bilgisayarlara ulaşıyor. Gerilim ölçerler, hassas gerilimleri algılayıp tepki gösteren sensorlardır. Direkt olarak metal plaka üzerine yapıştırılıyorlar. Plakanın arka yüzünde bir gerilim oluştuğunda, buna uygun bir değer ortaya çıkıyor. Plaka ne kadar güçlü gerilirse o denli yüksek değerler elde ediliyor.

Wissenschaft - Intelligente Implantate
İyileşmesi zor kırık kemikler üzerinde akıllı implantlar kullanılıyor.Fotoğraf: BG Klinikum Hamburg/Jens Jarmer

Klaus Seide, ‘Hasar görmüş bir boru düşünün. Bunun kırık kemik olduğundan yola çıkın. Yanında da bir metal plaka mevcut. Yukarıdan boruya yani kemiğe bastırıp, tahrip ediyorsunuz ve bu şekilde plaka bükülüyor’, örneğini veriyor. Seide, plakanın arka yüzünün gerilip, büküldüğünde, bir değer oluştuğunu ifade ediyor ve plakanın germe gücüne bağlı olarak daha büyük bir değerin elde edildiğini belirtiyor.

Seide ve ekibi akıllı implantlarla, kendi yerleştirdikleri plakalar üzerinde etkisini gösteren ağırlığı, kablosuz iletişim sistemleriyle uzaktan ölçebiliyorlar. Bu yöntem şimdiye kadar uyluk kemiği kırıklarında kullanıldı. Seide, implantın üzerine, içindeki antenle bağlantı kurabilen ve bükülme değerini sorgulayan bir anten tutulduğunu anlatıyor. Et ve kemik arasında implant ve çok küçük elektronik devre ve bileşenler yani mikro elektronik için gerekli alanı sağlayan uyluk kemiği bu yöntemin uygulanması için en elverişli şartları sunuyor.

Professor Klaus Seide
Prof. Klaus SeideFotoğraf: Jens Jarmer

Kemikten bilgisayara

Mikroçip üzerindeki antende, bükülme değerlerini gösteren ve kızılötesi üzerinden bilgisayara gönderen bir okuyucu yer alıyor. Tedavi sürecinde oluşabilecek komplikasyonlar bu sayede doktor tarafından erken teşhis edilebiliyor. Örneğin kemiğe zamanından önce yükleniliyor ve bu nedenle kemik iyileşemiyorsa, bu yöntemle tespit etmek mümkün hale geliyor.

Getreksiz röntgen çekilmiyor

Hala kemik kırıklarının iyileşme derecesi, röntgen filmleri üzerinden kararlaştırılıyor. Seide'ye göre, kırıkların iyileşme sürecini röntgen filmlerine göre değerlendirmek oldukça sorunlu. İlk bakışta görüldüğü kadar kolay olmadığını ifade eden Seide, farklı doktorların, kemik iyileşme süreçlerini farklı değerlendirdiklerine dikkat çekiyor. Aynı şekilde radyolojiden de farklı değerlendirmeler yapıldığını belirtiyor.

Röntgen filminin aksine mikro elektronikte doktorların elinde bir görüntü bulunmuyor. Sayısal verileri değerlendirmeleri gerekiyor. Seide, implant içindeki bükülme değerinin Newton ölçü biriminde çıkarıldığını belirtiyor. Hamburg’daki hastanede akıllı implantlar, özellikle de kemiklerin iyileşmeyip yalancı eklemlerin oluştuğu kırıklarda kullanılıyor. Seide, 'Bu, kırık bir kemik 8 aydan uzun bir süreye rağmen iyileşmemişse, gelecekte de iyileşmeyeceğinden yola çıkılıyor. Kırığın olduğu yerde, Yunanca adıyla Pseudarthrose, yani yalancı bir eklem oluşuyor" diyor.

Bu prensipten yola çıkılarak Hamburg’daki Unfallkarnkenhaus’da 65 hastanın tedavisi başarıyla tamamlandı. Tedavide başarı sağlanmasında akıllı implantların da etkisi oldu. Gereksiz röntgen filmleri çekilmedi ve bu sayede hastalar gereksiz ışınlara maruz kalmadı. Doktorlar iyileşme sürecinde kemiği gözetleyebildi ve sorunlarda anında müdahale edebildi. Ve yine bu yöntem sayesinde, uyarı işaretleri erken algılanabildiğinde, artı bir ameliyat da önlenebiliyor.

Henüz akıllı implant yöntemiyle kırık kemik tedavisi yapılan dünya genelindeki tek yer Hamburg’daki Unfallkrankenhaus. Ama kim bilir, belki bu tedavi yöntemi Düsseldorf'daki Medica Tıp Fuarı'nda sunulan bilgilerle yayılmaya başlar...

LINK: http://www.dw.de/dw/article/0,,18853837,00.html