Krize Noel molası

9 Aralık’taki devlet ve hükümet başkanları zirvesinde maliye bakanlarına, IMF ile karşılıklı kredilendirme için 150 milyar euroluk fon yaratma direktifi verilmişti. Bu paranın dolaylı yoldan Euro Bölgesi’nin istikrara kavuşturulmasında kullanılması amaçlanmaktaydı. Paranın on gün içinde toplanması gerekiyordu. Süre doldu ama para tamamlanamadı. İngiltere’nin yan çizmesinden sonra Almanya Merkez Bankası da bir türlü karar veremedi. Ortak para bölgesinde yer almayan Çek Cumhuriyeti, Polonya ve İsveç ise fona para yatırmayı taahhüt etti. Euro Maliye Bakanları Grubu Başkanı Jean-Claude Juncker meslektaşlarıyla görüştükten sonra 150 milyar için kesin söz aldıklarını belirtmekle birlikte somut rakam vermekten kaçındı.

Merkez Bankası mütereddit

IMF’de Almanya’yı temsil eden Merkez Bankası, Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble tarafından taahhüt edilen fon katkısına sıcak bakmıyor. Merkez Bankası Başkanı Jens Weidmann henüz karar almadıklarını ve IMF’nin Avrupa dışındaki ortaklarının da katılması kaydıyla Fon’a 45 milyar euro havale edilebileceğini söyledi. Rusya Euro’yu kurtarma kampanyasına katılmaya hazır olduğunu duyururken ABD ek kredilendirmeye karşı çıkmıştı.

Merkez Bankası’ndan sert uyarılar

Maliye bakanları arasındaki görüşmeler sürerken AMB 2012 yılının ilk çeyreğiyle ilgili kötümser tahminlerde bulundu. Euro bölgesinin yüksek borç yükü altındaki ülkelerinin vadesi gelen borçlarını erteletebilmek için Noel tatilinden sonra 200 milyar euroluk taze para bulmaları gerekecek. AMB'nin 17 Euro ülkesini kapsayan istikrar analizinde, mali sistem, piyasalar ve bankalar üzerindeki baskının, 2008 yılındaki Lehman Brother’s iflasını izleyen krizdeki baskıdan daha fazla olduğu belirtiliyor. Avrupa’nın önümüzdeki yıl resesyona sürüklenmesi ihtimali karşısında ortak para bölgesinin istikrarsızlığa sürüklenebileceği uyarısına da AMB’nin analizinde yer veriliyor.

AMB Başkanı Mario Draghi ortak para bölgesinin dağılmayacağını ve Euro’nun ‘dönüşü olmayan bir yolculuk’ olduğunu söyledi. Draghi Avrupa Parlamentosu’ndaki konuşmasında, ‘Avrupa’da, İngiltere’nin yer almayacağı ve iyi işleyen bir mali pakt kurma niyetine piyasaların sıcak bakmadığını, borçlu ülkelerin devlet tahvillerinin merkez bankası tarafından satın alınmasının da isabetli bir uygulama olmayacağını’, sözlerine ekledi.

Bankalara ucuz para

Avrupa Merkez Bankası, ticari bankaların birbirlerine kredi vermesi ve iktisadi kuruluşların parasız kalmaması için, bankalara üç ay vade ve yüzde bir faizle sınırsız kredi açılacağını duyurdu. AMB muhtemel kredi darboğazını önlemek ve banka krizinin sonuçlarını hafifletmek için bu çareye başvuruyor. Özel bankaların merkez bankasından çekecekleri ucuz sermayeyi, İtalya, İspanya ve Yunanistan gibi kriz ülkelerinden aldıkları devlet tahvillerine teminat olarak yine merkez bankasına yatırması bekleniyor. Ucuz merkez bankası kredisiyle borçlu ülkelerin devlet tahvillerini satın almaları da mümkün. Çünkü tahvil ihraç eden devletlerin ödediği yüksek faiz bankalara son derece cazip geliyor.

Mali birliğin kaderi martta belli olacak

Daimi Avrupa Mali İstikrar Fonu’nun (ESM) altı ay zarfında yürürlüğe girmesi planlanıyor. Almanya istikrar fonuna bu yıl 21 milyar euro yatıracak. Brüksel’de de mali birlik anlaşmasının tamamlanmasına çalışılıyor. Bütçe birliğine İngiltere dışındaki bütün AB ülkelerinin katılması bekleniyor. Parlamentolarda onaylanması gereken anlaşmanın ocak sonundaki olağanüstü devlet ve hükümet başkanları zirvesinde imzalanmasına çalışılacak.

30 Ocak zirvesinin resmi gündeminde işsizlikle mücadele yer almakla birlikte AB Konseyi, Euro bölgesinde mali istikrarın sağlanmasına mutlak öncelik tanınması gerektiğini duyurarak, dikkatleri mali birlik anlaşmasına çekmiş oldu. Yaz aylarında start verilmesi arzulanan mali birlik anlaşmasının 26 potansiyel imzacı devletten dokuzu tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girebileceği belirtiliyor.

Derecelendirme kuruluşlarının Euro Bölgesi ülkelerinin kredi notunu düşürme tehdidi ortak para bölgesini istikrara kavuşturma çabalarını boşa çıkartabilir. Ek kurtarma paketleriyle olumsuz konjonktür beklentilerinin bütçelere ek yük getirebileceği endişesi Fransa ve Almanya gibi AAA ülkelerinin bile kredi notunun kırılmasına yol açabilir.

Almanya, finans piyasasının güveni kazanıldığı takdirde krizle mücadelenin kolaylaşacağı görüşünde. İtalyan hükümetinin Almanya Maliye Bakanı Schaeuble'nin bu görüşünü paylaştığı ise söylenemez. İtalya Ekonomi Bakanı Yardımcısı Vittorio Grilli hafta sonunda bir gazeteye verdiği mülakatta, ‘İyi yönetim tarzı ve krizle mücadele önlemlerinin yardımıyla piyasaların güvenini kazanmayı başaramadığımızı hepimiz biliyoruz', demiş ve henüz güven arttırıcı ek adımlar atacak durumda olmadıklarını da teslim etmişti.

© Deutsche Welle Türkçe

Bernd Riegert/A. Günaltay

Editör: Başak Özay