Krize diplomatik çözüm arayışı

İran’ın 15 İngiliz deniz piyadesini gözaltına almasının ardından Londra–Tahran arasında patlak veren krizde diplomasi umutları arttı. İngiltere Dışişleri Bakanı Margaret Beckett’in barışçıl çözüm istediklerini açıklamasının ardından, Tahran da benzer bir tutum sergilemeye başladı. İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani, asker krizinin çözülebileceğini ve askerlerin yargılanmasına gerek olmadığını söyledi.

Krizin diplomatik yollarla çözümüne öncelik verdiklerini dile getiren Laricani, “Bu, yeni bir çözüme yönelik atılan ilk adım“ dedi. İngiltere’nin de bu yoldan gitmesi durumunda koşulların değişebileceğini belirten Laricani, ancak askerlerin İran karasularında yakalandığını bir kez daha vurguladı ve olayın uzmanlar tarafından ayrıntılı olarak incelenmesi gerektiğini söyledi.

Londra da yumuşadı

Günlerdir karşılıklı suçlamalarda tırmanan krize İran’ın bu yeni açıklamalarına İngiltere’den ilk aşamada olumlu yanıt geldi. İngiltere Dışişleri Bakanlığı, İran’ın krizin "erken ikili görüşmeler" yoluyla çözümlenmesi konusunda Tahran ile aynı görüşü paylaştığını bildirdi. Bakanlık sözcüsü, taraflar arasında bazı anlaşmazlıklar bulunduğunu, ancak bu soruna diplomatik çözüm bulunması için İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani'nin erken ikili görüşmeler yapılması tercihini paylaştıklarını söyledi.

Ancak İngiltere’nin, İran’ın diplomatik çözüm önerisini incelemeye devam ettiği ve nihai yanıtını vermeden önce, daha geniş bilgi alabilmek amacıyla Tahran’la teması geçtiğine de dikkat çekildi. Diğer yandan İngiltere’nin incelemelerde bulunmak üzere İran’a bir heyet gönderebileceği de belirtiliyor.

Birleşmiş Milletler nezdinde de asker krizinin çözümü için çabalar sürüyor. İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki’yle bu konuda görüştüğünü kaydeden BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon da diplomasiye işaret etti. Ban “İran Dışişleri Bakanı’ndan sorunun bir an önce diplomatik müzakereler yoluyla çözülmesi gerektiğini rica ettim“ dedi.

"İranlı istihbaratçılar kaçırıldı" iddiası

Bu arada İngiliz basınında askerlerin gözaltına alınmasına ilişkin çeşitli iddialar ortaya atıldı. İngiliz The Independent gazetesinde yer alan bir haberde, 15 İngiliz askerinin İran tarafından esir alınmasına, ABD'nin İranlı iki üst düzey güvenlik yetkilisini kaçırma girişiminin yol açtığını öne sürüldü.

Gazetede, Amerikalıların, 10 hafta kadar önce Kuzey Irak’taki Erbil kentinde iki İranlının bürosuna baskın düzenlediği, ancak aradığı kişileri yakalayamadığı belirtiliyor. Bu olayın ABD ve İran arasındaki gerginliğe tırmandırdığı kaydedilen haberde, “Bu da İranlıların ABD'den daha yumuşak bir hedef olarak gördüğü 15 İngiliz askerinin esir alınmasına yol açtı" iddiasında bulundu.