Kongo'da cinsel taciz skandalı

Kongo’daki BM barış gücü MONUC, yaşanan iç savaş nedeniyle 1999 yılında konuşlandığı Kongo’da, güvenlik durumunu iyileştirmeyi başaramadı. Ülkenin doğusundaki halk sınır anlaşmazlıkları ve aşiretler arası çatışmaların korkusu altında yaşamaya devam ediyor. Kongo’daki BM barış gücü 11 bin 500 asker, 150 polis ve 700 sivil çalışanla aslında dünyada BM tarihindeki en büyük barış operasyonu olmasına rağmen, aynı zamanda barış güçleri arasında en etkisiz olanı.

Tüm bunlara şimdi BM barış gücü askerlerinin çocuk ve kadınlara cinsel tacizde bulunduğu suçlamaları eklendi. BM Genel Sekreteri Kofi Annan soruşturma talimatı verdi ve dün Faslı altı asker tutuklandı. Fas hükümeti söz konusu askerleri hapse atarken Fas birliğinin iki yöneticisini de görevden uzaklaştırdı.

Seks karşılığı muz ve yumurta

“Bazen gece askerlere gidiyorum. Onlarla yatarsam bana birkaç muz, yumurta ya da biraz süt veriyorlar.“ Bu sözler 13 yaşındaki kız çocuğu Faela’ya ait. Faela, 13 aylık oğlu Joseph ile Kongo’nun kuzeydoğusundaki Bunia mülteci kampında yaşıyor. Milislerin köyünü basarak kadınlara tecavüz etmesinin ardından BM kampında daha güvende olacağını düşünerek buraya gelmiş. Ancak şimdi ise BM askerlerinin kurbanı konumunda.

Faela bu durumdaki tek kız çocuğu değil. BM’nin Eturi bölgesinde kurduğu soruşturma komisyonu son aylarda barış gücü askerlerinin cinsel tacizleri ile ilgili 150 vaka tespit etti. Soruşturmalar sonucunda ilk tutuklamalar gerçekleşti ve altı Faslı barış gücü askeri şimdi ülkelerinde mahkeme karşısına çıkacak. Sözkonusu askerlerin iki yöneticisi ise askıya alındı. Kongo’da sivil halkı korumakla görevli askerler, çocuk fahişeliği ve tecavüz gibi iki ağır suçla yargılanıyor.

BM’nin en büyük barış gücü

Kongo’daki barış gücü, 13 bin askerle, BM tarihinin en büyük barış operasyonu olma özelliğini taşıyor. Ancak uluslararası güç mensuplarının görev başında suç işlemesi durumunda BM’nin tek bir askere karşı harekete geçme imkanı bulunmuyor. BM’nin yapabileceği tek şey askeri ülkesine göndermek ve orada gerekli cezayı alacağını ummak.

Faslı askerlerin tutuklanmasıyla ortaya çıkan olay, muhtemelen buz dağının sadece görünen yüzü. Soruşturma komitesi Nepal, Tunus ve Uruguaylı bazı askerlerle ilgili de soruşturma yürütüyor. İki Güney Afrikalı asker geçtiğimiz yıl ülkelerinde hüküm giymişti. Ayrıca bir Fransız BM çalışanı da tecavüz ve pornografik video üretimi suçuyla şu an ülkesinde hapiste bulunuyor.

Suçlamaların boyutu ve ciddiyeti nedeniyle BM Genel Sekreteri Kofi Annan geçtiğimiz hafta olaya bizzat el koydu ve mavi bereli barış gücü askerlerinin Kongolu yerli halkla cinsel teması yasaklandı. Ayrıca gece sokağa çıkma yasağı getirildi. Annan soruşturmaların derinleştirilmesi ve taciz olaylarının önüne geçilebilmesi için özel bir polis birliğini Kongo’ya göndermeyi planlıyor.