1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Karzai’nin seçim sınavı

20 Temmuz 2009

Afganistan’da Taliban rejiminin yıkılmasının ardından devlet başkanlığına gelen Hamid Karzai, 20 Ağustos’ta yapılacak seçimlerde koltuğunu korumak için siyasi manevralara başvuruyor.

https://p.dw.com/p/It1N
Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai
Afganistan Devlet Başkanı Hamid KarzaiFotoğraf: AP

Taliban rejiminin ABD’nin askeri müdahalesiyle yıkılmasından sonra Afganistan’ın umudu haline gelen Hamid Karzai’nin ülkesini barış ve istikrara götüreceği sanılmaktaydı. Ama Karzai, devlet başkanlığına seçilmesinin üzerinden geçen yıllarda halkı kadar ona destek veren batılı ülkeleri de hayal kırıklığına uğrattı. Kurnaz politikacı şimdi Ağustos ayındaki devlet başkanlığı seçimine hazırlanıyor ve usta manevralarla başkanlığını garantiye almaya çalışıyor.

Afganistan Televizyonu her akşam devlet başkanının seçim spotlarını yayınlıyor. Karzai 20 Ağustos’ta yeniden seçilmeye azimli. Başkent Kabil’deki dev reklam panoları Hamid Karzai’nin mütebessim pozlarıyla dolu. Kimi zaman Paştun sarığıyla, kimi zaman da Tacik kalpağıyla çektirdiği resimlerle, bütün Afgan halkının lideri olduğu mesajını vermeye çalışıyor.

Sonuçlar ikinci tura sarkabilir

Haziran ayında seçim kampanyası açılır açılmaz taraftarları tarafından tertiplenen mitinglerden hiçbirine katılmayan Hamid Karzai, başkent Kabil’deki büyük seçim mitingine de gelmedi. Ama sempatizanları bu durumdan rahatsız olmuyor.

“Taliban’ın sürülmesinden sonra Afganistan bitap düşmüştü. Karzai her şeye sıfırdan başladı ve hiç olmazsa biraz ilerleme sağlayabildik.”

Aşırı heyecana kapılmasa da Hamid Karzai’nin bu taraftarı da adayını övüyor: “Karzai kötü bir insan değil. Ilımlı. Gerici değil. Böyle bir adayın desteklenmesi gerekir.”

Siyaset bilimcisi Hamidullah Nur Ebad kamuoyu araştırmalarında Hamid Karzai’nin bütün rakiplerinden önde gittiğini söylüyor. Ebad, “Ama bu, ilk turda seçileceği anlamına gelmez. Devlet başkanlığı seçimi ikinci tura da sarkabilir” diyor.

İkinci tura kalması durumunda Karzai’nin yeniden devlet başkanlığına seçilmesi tehlikeye girebilir. Karzai 2004’teki seçimi ilk turda kazanmıştı. Ama Afganlar ve batılı müttefikleri zamanla Karzai’den uzaklaştı. Devlet başkanı, refah, güvenlik ve istikrar vaatlerini yerine getirmediği gerekçesiyle eleştiriliyor. Ama Karzai aynı zamanda ustaca taktiklere başvurmayı da biliyor. Çevresindekilerin ve onlara yakın olan seçmenin oylarını garantiye alabilmek için para ve mevki vaat ediyor. “Karzai halkın düşünce yapısını yakından tanıyor. Lider neyi ‘yap’ dese tabası yapıyor.”


General Dostum’a iade-i itibar

Hamid Karzai, geçenlerde yeniden ordu komutanlığına atadığı, acımasızlığıyla ün salan eski aşiret reisi Abdülreşid Dostum gibilerini hoş tutmaya da özen gösteriyor. Yardımcılığına da, geçici hükümetin Savunma Bakanı iken, 2004 seçiminden sonra uluslararası baskı yüzünden görevden aldığı Muhammed Kasım Fehim’i aday gösterdi. Aşiret reisleri ve İslamcı politikacılarla da iyi geçinen Hamid Karzai’nin asileri seçim süresince ateşkese ikna ettiği söylentileri de dolaşıyor.


Devlet memurları Karzai’nin propagandasını yapmaya zorlanıyor. Tarafsız gözlemciler oylamada yoğun hile yapılabileceğine dikkat çekerken, çoğu genç Afgan gibi bu Kabilli de umutla çaresizlik arasında gidip geliyor. “Seçmen kimliğimi kaybettim, yenisini çıkartmaya da hiç niyetim yok.”

Arkadaşı da Afganistan’ın demokrasi olgunluğundan kuşkulu. “Seçim yapılması hiç yoktan iyi. En azından demokrasi simülasyonu oluyor. Karzai’nin yeniden seçilmesini önlemek için mutlaka sandığa gideceğim.”




Sabina Matthay/ Çeviri: Ahmet Günaltay




Editör: Nihat Halıcı