Japon balıkçıların endişeli bekleyişi
6 Nisan 2011
Japonya’da en çok tüketilen gıda maddesi balık. Japonlar, her çeşit balığı neredeyse hiçbir öğünde sofralarından eksik etmiyorlar. Ama bu temel besin maddesine radyasyon karışmış olması ihtimali halkı son derece endişelendiriyor. Fukuşima’daki santralin soğutulması maskadıyla nükleer reaktörlere püstürtülen ve ağzına kadar suyla dolan soğutma havuzlarındaki suyun üçte birinin, yani yaklaşık 10 milyon litre suyun denize pompalandığı tahmin ediliyor. Japon uzmanlar pompalanan sudaki radyasyon oranının asgari düzeyde olduğunu ve çevredeki balıklara zarar vermeyeceğini söylüyorlar. Ancak İbaraki körfezinin balıkçıları tüm bu yatıştırma çabalarına rağmen geleceklerinin tehlike altında olduğunu düşünüyorlar.
Bir Japon balıkçı, “Kötü haber içeren bir söylenti ortalığa yayılacak, ondan sonra da olan bizim işimize olacak. Ben endişeliyim” şeklinde konuşurken, bir diğeri, “Eğer durum söylendiği gibiyse, o takdirde bizim balıkçıların yarısı iflas bayrağını çekecektir” diyor.
Konago balığında radyasyonlu iyod ve sezyum
Fukuşima yöresinden gelen ilk balık kasalarının balık halinden geri çevrildiği bildiriliyor. Çok rağbet gören konago balığında radyasyonlu iyod ve sezyum saptandı. Öte yandan ham petrol kazaları ile kıyaslandığında, radyasyondan zarar gören Pasifik Denizi’ndeki alanın çok daha büyük olduğu ve radyasyonun uzun süre kaybolmadığı belirtiliyor. Örneğin radyasyonlu sezyum 137 maddesinin etkisinin 30 yıl sonra azalmaya başladığı ve zararının ancak 30 yıl sonra yarılandığına dikkat çekiliyor. Bu durumu işletmenin sorumluları da biliyor ve çoğu kez gerçeği gözyaşlarıyla anlatmaya çalışıyorlar:
Japon Nükleer Denetleme Dairesi’nden Banri Kaieda “Radyasyonlu suyun denize pompalanması gerçekten çok acı verici bir karardı. Ama başka seçeneğimiz yoktu” ifadelerini kullanıyor.
Balıkçı aileleri endişeli
Kaieda, açıklamayı yaparken epeyce zorlanıyor. Japon hükümeti de doğaya verdiği vahşi zarar nedeniyle kamuoyundan özür diliyor. İlgili Japon makamları sebzenin olduğu kadar balık ürünlerinin de sıkı radyasyon denetiminden geçirileceğini vurguluyorlar. Fukuşima’ya bağlı İvaki limanındaki balıkçı ailesinden bir kadın durumdan şikâyetçi: “Sorun var mı ne demek, sorunları düşünmekten başka bir şey yapmıyoruzki. Balık avlasak, satın alan yok. O yüzden devletten dileğim, en azından önümüzdeki birkaç ay için -zamanında- bize tazminat ödesin.”
Eski nükleer santrallerden ucuz elektrik üretimi sonunda nelere malolacak, bunu kestirmek zor görünüyor. Japonya’nın en büyük enerji işletmelerinden sayılan Tepco’nun hisse senetleri yüzde 80 oranında değer kaybetti. Şirket, kurulduğu 1960’lardan beri bu kadar değer kaybetmemişti. Bu rekor düşüşün sonunda Japon Borsa endeksi de salı günü yüksek puan kaybına uğradı. Sonunda devletin yeniden borçlanmaya gitmesi ve bu yoldan balıkçıları –zamanında- tazmin etmesi gerekiyor.
Devletten önce harakete geçen Tepco şirketi, tüm bu olumsuz gidişata rağmen bögede zarar görenlere tazminat ödeyeceğini açıkladı. Ancak parayı neredan bulacağı bilinmiyor. Tepco, ilk ödemelerin bu ay içinde yapılacağını, özellikle bakım masraflarının ve ödenemeyen maaşların karşılanacağını bildirdi.
Deutsche Welle Türkçe
Nils Kinkel / Çeviri: Çelik Akpınar
Editör: Ahmet Günaltay