İranlı yönetmene destek

İran yapımı "Bir ayrılık: Nadir ve Simin" adlı filmin Altın Ayı ve Altın Küre'nin ardından Oscar'ı da kucaklaması İranlı blog camiasında büyük bir sevinçle karşılandı. Oscar töreninin fotoğrafları bloglar ve Facebook aracılığıyla binlerce kez paylaşıldı.

Blog yazarı Aşkan internet günlüğüne duygularını, "Bu Oscar ödülü sadece bir filme değil, her gün sayısız sorunla yüzleşmek zorunda kalan bir halka verilmiştir" sözleriyle yansıttı. Mahruk ise Facebook sayfasından "Bu Kültür Bakanlığı için zor bir an. Peki, şimdi buna nasıl bir tepki vereceksiniz?" sorusunu yöneltti. Meryem'in yorumu ise "Tanrıya şükür ki, Aşgar'a bir kadın dokunmadı ya da biri onu öpmedi. Yoksa yine basında konuyla ilgili büyük bir kıyamet kopardı" oldu. 

İran halkı uzun süredir ilk defa ülkelerinin adının uluslararası arenada nükleer tehdit dışında bir konuyla anılmasından büyük mutluluk duyuyor. Yönetmen Aşgar Ferhadi de teşekkür konuşmasında dolaylı olarak bu konuya gönderme yaptı. Ödülünü İran halkına adayan yönetmen Ferhadi, "siyasetçilerin sürekli savaş, tehdit ve saldırganlık ifadelerini kullandıkları son dönemde, İran'ın adının bu tören sayesinde kültürüyle anılmasının mutluluk verici olduğunu" söyledi. Ferhadi, İranlıların tüm kültürlere ve tüm medeniyetlere saygı gösteren, düşmanlığı ve önyargıları aşağılayan bir halk olduğunu belirtti.

İran'ın yarı resmî haber ajansı Fars ise Ferhadi'nin sözlerini "İran'ın nükleer programı nedeniyle, İran ve Batı arasında yaşanan tüm gerginliğe rağmen" eklentisiyle yayımladı. Ferhadi'nin sözlerine yapılan bu müdahale internette büyük bir tepki dalgası yarattı. İranlı aktivistler haberin kopyasını internette paylaşarak, haber ajansının müdahalesini protesto etti. Haber ajansı birkaç saat sonra, habere yaptığı eklemeyi kaldırdı.

Önceki başarısı görmezden gelinmişti

"Bir ayrılık: Nadir ve Simin"in Oscar almasının medyada yarattığı yoğun ilgiye bu kez kulak tıkayamayan Tahran hükümeti, Ferhadi'nin başarısını kendi tarzıyla kutladı. Resmî basın organlarında yayımlanan haberlerde Ferhadi'nin filminin Oscar ödülü adaylarından İsrail yapımı "Footnote"u geride bırakmasına vurgu yapıldı.

Ferhadi 2009 yılında "Elly Hakkında Her Şey" adlı filmiyle en iyi yönetmen dalında 'Gümüş Ayı' ödülünü kazandığında Tahran'dan herhangi bir destek görememiş, hatta Oscar kazanan filminin çekim izni de çekim çalışmaları sırasında iptal edilmişti. Buna sebep Ferhadi'nin 2010 yılında Tahran'da düzenlenen bir film festivalinde sarf ettiği eleştirel sözler ve ev hapsinde tutulan meslektaşı Cafer Penahi'ye destek verdiğini açıklaması olmuştu. Penahi, 2009 yılında İran'daki tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçimlerini eleştirdiği ve ardından yaşanan kaosu anlattığı filmi nedeniyle 20 yıl meslekten men edilmişti. Filmi için yeniden çekim izni alabilmek için Aşgar Ferhadi'nin 2010 yılının eylül ayında yaptığı açıklamalar nedeniyle kamuoyundan özür dilemesi gerekmişti.

Oscar itici bir güç olur mu?

İran'ın devlete bağlı olan Film Organizasyonu'nun başkanı Cevad Şamakdari o dönemde, Aşgar Ferhadi'ye özür dilemesi için bir hafta süre tanımış, bunu yapmaması halinde ise “çekimler için izni rüyasında göreceğini” söylemişti. Ancak Cevad Şamakdari bile İranlı yönetmen Ferhadi'yi kaydettiği uluslararası başarı için tebrik etti. İranlı yönetmene yazdığı tebrik notunda ABD'nin İran kültürü önünde saygıyla eğildiğini söyleyen Şamakdari, bu başarının ABD'deki İsrail lobisinin çöküşünün de bir kanıtı olduğunu belirtti.

Her ne kadar birçok entelektüel ve film yapımcısı kazanılan Oscar Ödülü'nün İran film endüstrisinin dışa açılması ve bağımsızlığı için önemli bir itici güç oluşturacağını savunsa da yönetmen Ferhadi konuya temkinli yaklaşıyor. Ferhadi ödül töreninin ardından "Ne olacağı konusunda hiçbir fikrim yok. Yanıtı merakla bekliyorum" açıklamasını yapmıştı.

©Deutsche Welle Türkçe

Hans Spross / Çeviri: Banu Wöltje

Editör: Aydın Üstünel