Koalition

İsrail’in politikalarını bir sağ popülist belirleyecek. Sağ milliyetçi Evimiz İsrail Partisi’nin lideri Avigdor Liebermann kararını verdi. Liebermann Devlet Başkanı Şimon Peres ile yaptığı hükümeti kurma göreviyle ilgili istişarelerinin ardından, partisinin, sağ muhafazakâr Likud’un adayı Benyamin Netanyahu’yu Başbakanlığa seçeceğini duyurdu. Liebermann aynı zamanda Dışişleri Bakanı Tzipi Livni’nin liberal muhafazakâr Kadima Partisi'nin üçüncü ortak olarak koalisyona katılmasını da şart koştu.

Evimiz İsrail Partisi’nin Genel Başkanı, Peres’le görüşmesinin ardından verdiği demeçte, ülkenin durumunun en kısa zamanda güçlü ve istikrarlı bir hükümet kurulmasını gerektirdiğini ve geniş bir koalisyon çerçevesinde Benyamin Netanyahu’yu tercih edeceklerini söyledi. Liebermann; Likud, Kadima ve Evimiz İsrail’in kuracakları üç büyükler koalisyonuna daha sonra diğerlerinin de dâhil olabileceğini söyledi.

Gözler Livni’nin kararında

Kadima’nın adayı Livni’nin, Netanyahu’nun başbakanlığında üçlü koalisyon kurulmasına yanaşacağı sanılmıyor. Çünkü Kadima genel seçimlerde 28 milletvekilliği kazanarak en güçlü parti olurken Likud 27 milletvekili çıkarmıştı. Livni de yaptığı ilk açıklamada, "Biz bir ümidin alternatifi olmalıyız ve muhalefette kalmalıyız" ifadelerini kullandı.

Uzlaşma formülü olarak iki liderin nöbetleşe başbakanlık yapmaları akla geliyor. Livni’nin iki yıllık sürenin ardından başbakanlığı Netanyahu’ya devretmesinin çıkar yol olabileceği belirtiliyor.

İsrail bu formülü denemiş ve İşçi Partisi lideri Şimon Peres ile Likud Genel Başkanı İzak Şamir, hükümet başkanlığını paylaşmışlardı. 1984 – 88 yılları arasındaki yasama döneminin yarısında Şamir başbakanlığı Peres’e devretmişti.

Liebermann ise bu formülün tekrar uygulanıp başbakanlık görevinin el değiştirmesini istemiyor.Liebermann Likud'lu dostlarına, Netanyahu ile Livni’nin birlikte hükümet etmelerini, prensipler üzerinde anlaşıp siyasi öncelikleri belirlemelerini tavsiye ediyor. Sağ milliyetçi politikacı, ‘Netanyahu, dar değil, geniş tabanlı koalisyona, Tsipi Livni ise başbakanlığın el değiştirmeyeceğine kendini alıştırsın’ diyor.

Peres’in tavrı etkili olacak

Liebermann müstakbel koalisyonun mimarlığını da bizzat üstlenmek niyetinde. Bunda ne kadar başarılı olacağı, iki gündür siyasi parti liderlerinin görüşlerini alan Şimon Peres’in vereceği karara bağlı. Bir hafta zarfında adaylardan birini hükümeti kurmakla görevlendirmesi gereken İsrail Devlet Başkanı son açıklamasında iyimser görünüyordu:

“Yeni bir sayfa açmanın zamanı geldi. Çünkü dünya politikasında yeni bir devir başladı. Biz de belli bir ölçüde İsrail’in tecrübelerinde yeni bir sayfa açıyoruz. Hiçbir İsrailli hakkında önyargı beslemiyorum. Halkın seçtiği herkes zamanın neyi gerektirdiğin idrak etmek zorundadır.”

Peres’in, Obama çağında kimi İsrail Başbakanı olacağının önem taşımadığı kanaatinde olduğu anlaşılıyor. Kesin olan bir şey varsa o da, İsrail solunun hükümete ortak olmayacağı. İşçi Partisi ve sol liberal Meretz, ne Livni’yi ne de Netanyahu’yu destekleyeceğini duyurdu. Her iki parti de muhalefet sıralarında yeni bir profil kazanmaya hazırlanıyor.