İslami bankacılık gündemde

Küresel kriz, birçok İslam ülkesinde etkisini hissettiriyor. Suudi Arabistan Kralı Abdullah Bin Abdülaziz El Suud, kriz mağduru aileler için 5 milyar Euroluk kaynak ayrıldığını açıkladı. Finans uzmanı Michael Saleh Gassner, son krizle birlikte gündeme gelen kavramlardan birinin de İslami bankacılık olduğuna dikkat çekiyor.

İslami bankacılığın temelleri

Gassner, yıllık yüzde 27'lik büyüme oranıyla popülaritesi sürekli artan İslami bankacılığın, bu tür krizlerin önüne geçebilme ihtimalinin bir ütopya olmadığını savunuyor: “İslami bankacılığın kurallarına baktığımızda öncelikle faiz yasağını görüyoruz. Faiz yasağı, işin bir yanı. Diğer tarafta ise İslami hukuk var. Paranızı yatırım işlerinde kullanabilir, bunun karşılığında kira ya da kazanç elde edebilirsiniz. Ama yatırımınız bir ticari işlemle bağlantılı olmalıdır. Bir ev satışı sözkonusu olsun, o zaman işlem, bu satışın taksitlendirilmesidir. İlk bakışta bu, konut kredisi gibi görünüyor. Ancak önemli olan işin neticesidir; yatırılan parayla ne yapıldığı önemlidir.”

Kumar yasağı ve borsalar

Finans uzmanı Michael Saleh Gassner, küresel krizi tetikleyen Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ipotek piyasasının yapısal sorunlarına dikkat çekiyor. Ortada herhangi bir mal ya da hizmet olmaksızın parayla para kazanıldığına işaret eden Gassner, İslam dininin faize olduğu kadar yalnızca “parayı çalıştıran” bu anlayışa karşı çıktığını hatırlatıyor. İslami bankacılık, domuz eti ticareti, pornografi ya da kumar gibi şeriat hukukuyla bağdaşmayan sektörlerin finanse edilmesini de yasaklıyor. Finans uzmanı Gassner, kumar yasağına, günümüzde uluslar arası borsalarda sunulan birçok “finans ürünü”nün de rahatlıkla sokulabileceğine işaret ediyor: “Ekonomide temelde ahlaki unsurların eksikliğini duyuyoruz. Hangi sistemi alırsanız alın, daha ahlaki, daha etik boyutlarda düşünmeliyiz.”

İslami bankacılığın geçmişi

İslami bankacılık temelinde faaliyet gösteren ilk bankalar 70'li yıllarda ortaya çıktı. Bugün İslami bankacılık faaliyetlerinde bulunan bankaların sayısı yüzlerle ifade edilirken birçok Batılı banka da porföyüne İslami bankacılığı ekliyor. Finans uzmanı Gassner, İslami bankacılık anlayışının henüz gelişme safhasında olduğunu, Müslüman ülkelerde de henüz “İslami karakterinin olgunlaşmadığını” kaydediyor. Gassner, halkın bu yöndeki talebine dikkat çekiyor ve Körfez ülkelerinde İslami bankacılığın piyasanın yüzde 50'sine ulaştığını vurguluyor. Finans uzmanı, İslami bankacılığın başarıya ulaşma şansını İslami ülkelerdeki başarısına bağlıyor, ancak bunda pek de iyimser olmadığını belirtiyor: “İslami bankacılığın bütün kurallarıyla tatbik edildiğini söylemek şu anda mümkün değil. Bu uzun bir süreç, bu alanda dinine bağlı Müslümanların haricinde başkaları da var.”