İran’dan Rus önerisine ret
26 Aralık 2005İran’ın sahip olduğu tartışmalı nükleer program nedeniyle yaşanan kriz gündemden düşmüyor. Anlaşmazlığı çözmek için son olarak Rusya tarafından ortaya atılan çözüm önerisi Tahran yönetimi tarafından kesin bir dille geri çevrildi. Tahran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini ülke sınırları içinde yapmakta kararlı olduğunu belirterek, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini Rusya’da sürdürme önerisini kabul etmediğini bildirdi.
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hamid Rıza Asefi konuyla ilgili açıklamasında, “İran İslam Cumhuriyeti üzerinde uranyum zenginleştirme hakkını kabul eden bütün öneri ve planlara olumlu baktıklarını“ söyledi. Asefi, İran’ın bu hakkı kabul görürse, Tahran’ın ortaya konan planlara razı olacağını, aksi halde ret yanıtı vereceklerini ifade etti.
Asefi, Tahran’da düzenlediği basın toplantısında, Avusturya’nın başkenti Viyana’da devam eden müzakerelere de değindi. Bu buluşmada, müzakerelere devam edilmesi kararı alındığına dikkat çeken İranlı yetkili, bunun bir ilerleme olduğunu ve AB ülkelerinin, İran’ın hakkına saygı duyması durumunda daha fazla ilerleme sağlanacağını savundu.
İran'la devam eden müzakereler
Ancak İran’ın bu çıkışının ardından, gelecek ay devam etmesi beklenen müzakerelerden olumlu bir sonuç çıkması zor görünüyor. İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinden vazgeçirmek isteyen AB ülkelerinin masaya getirmek istediği uzlaşma formüllerinden biri Rusya’nın önerisiydi.
Rusya, önerisini geçen Cumartesi günü resmi kanallardan yazılı olarak Tahran’a iletmişti. İran’ın nükleer programına Rusya’daki tesislerde devam etmesini teklif eden Moskova, nükleer anlaşmazlıkta arabuluculuk rolü oynamak istiyordu. Rusya, bu şekilde İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin barışçıl amaçlı olup olmadığının denetlenebileceğini öne sürmüştü.
İran ve Rusya'nın işbirliği
Diğer yandan, İran, Rusya’nın önerisini reddetmiş olsa da iki ülke arasında nükleer alanda önemli bir işbirliği söz konusu. İran’ın Buşehir kentindeki nükleer santralin yapımını sürdüren Rusya, İran’ın uranyum zenginleştirme hakkına olumlu yaklaşıyor ve İran da Moskova’nın, ABD’ye rağmen, bu tavrından dolayı müteşekkir. Ve her iki ülke, aralarındaki işbirliğinin Uluslararası Atom Enerji Kurumu’nun kriterlerine uygun bir şekilde yürütüldüğünü dile getiriyor.