İran’dan insansız bombardıman uçağı

ABD ve İsrail’in Tahran Yönetimi’nin nükleer programını durdurmak için “askeri seçeneği dışlamadıklarını” duyurdukları bir dönemde İran'dan gerilimi artıran adımlar geliyor.

Dün, Buşehr’deki ilk nükleer santralinin açılışını yapan ve santrale yakıt yüklenmeye başlayan İran yönetimi, bugün de “Karar” adlı yeni uzun mesafeli insansız hava aracını kamuoyuna tanıttı.

İran Savunma Sanayi Günü’nde konuşan İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, ''ülkesine yönelik askeri saldırı tehdidinde bulunanlara karşı tüm seçeneklerin masada olduğunu'' söyledi ve ''olası saldırılara cevaplarının belli bir coğrafyayla sınırlı kalmayacağını'' belirtti.

1000 kilometre menzilli insansız hava aracı, 230 kilogram ağırlığında bomba taşıyabiliyor.

İran'ın ilk nükleer santrali

Nükleer gerilim sürerken, İran'ın ilk nükleer santrali Cumartesi günü faaliyete geçirildi. Törene, santralin yapımına destek veren Rusya Atom Enerjisi Ajansı Rosatam'dan Sergey Kıryenko da katıldı. İran'ın Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, santralin açılışında şunları kaydetti:

“Bizler uluslararası topluma, öngörülemeyen bir durumla karşılaşıldığı takdirde, kendi yakıtımızı üretebilecek kapasite ve birikime sahip olduğumuzu göstermeyi hedefliyoruz. Bizler Ruslarla anlaşmamıza güveniyoruz. Reaktörün inşası bu güvenimizin yerinde olduğunu ortaya koydu. Anlaşmamız uyarınca Ruslar reaktörün yakıtını 10 yıl süreyle temin etmekle yükümlü.”

Rus ve İranlı teknisyenler, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı yetkililerin denetiminde, santraldeki 163 yakıt çubuğu ve reaktöre 82 tonluk nükleer yakıt yükleyecek. Bu işlemin 5 Eylül’e kadar sürmesi bekleniyor. Santralin tamamen işlerlik kazanmasının yedi aya kadar sürebileceği ve o aşamada da santralin 1000 megavat elektrik enerjisi üretebileceği belirtiliyor.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, bu santralin ülkesinin nükleer geleceği yönünde sadece ilk adımı teşkil ettiğini söyledi ve “Bizler nükleer santrallerimizi ülke genelinde 20 bin megavat elektrik üretimine çıkarmakta kararlıyız.” dedi.

Buşehr'in nükleer yakıtı Rusya'dan

Buşehr nükleer santrali uluslararası antlaşmaları ihlal etmiyor. Santral, şu aşamada, Batı açısından da büyük tehlike içermiyor. İran “nükleer yakıtı” kendisi üretmiyor ve kontrollü bir şekilde Rusya’dan temin ediyor.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, İran'ın güneyindeki Buşehr nükleer santralinin düzenli olarak teftiş edilmekte olunduğunu duyururken bir açıklama da ABD’den geldi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Darby Holladay, sivil amaçlı nükleer santralde Rusya’nın oynadığı role dikkat çekti ve bu işbirliğinin “İran’ın, kendine ait uranyum zenginleştirme kapasitesine sahip olmasının gerekli olmadığını ortaya koyduğunu” söyledi. Amerikalı sözcü ayrıca Buşehr nükleer santralinin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın denetiminde olduğunu vurguladı ve santrali nükleer silahlanma açısından bir tehdit olarak görmediklerini de sözlerine ekledi.

İran nükleer santralleri sivil amaçlar için kullanacağını dile getirse de, uluslararası kamuoyu, nükleer faaliyetlerin askeri hedeflere de hizmet edebileceği endişesini taşıyor.

İsrail'den sert tepki

Buşehr nükleer santralinin faaliyete geçmesine en sert açıklama İsrail’den geldi. İran'ın Buşehr nükleer santraline yakıt verilmesinin ''tamamen kabul edilemez'' olduğunu vurgulayan İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Yossi Levy, ''uluslararası antlaşmaları bu denli bariz bir şekilde ihlal eden bir ülkenin, nükleer enerji kullanmanın faydalarından yararlanmasını tamamen kabul edilemez bir durum” dedi.

ABD Başkanı Obama’nın danışmanı Gary Samore, Tahran Yönetimi’nin nükleer silahlarda kullanılabilecek “zenginleştirilmiş uranyumu” üretmek için en az bir yıla ihtiyacı olduğunu söylemişti.

Hem ABD hem de İsrail, daha önce yaptıkları açıklamalarda, İran’ın nükleer silah üretmesini engellemek için "askeri seçeneği dışlamadıklarını" duyurmuşlardı.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/dpa/Reuters/AFP, DA / AŞ