İran yeni yaptırım tehdidi ile karşı karşıya

İran'ın nükleer savaş başlığı üretmeye yönelik faaliyet içinde olabileceği konusunda endişe duyduğunu ilk kez bir raporunda kaydeden Uluslararası Atom Enerji Kurumu, Tahran'ın kurum denetçileri ile işbirliği yaparak bu şüpheleri gidermesi gerektiğini belirtti.

İran'ın az miktarda uranyumu yüzde 20 zenginleştirdiğini de doğrulayan kurum, ancak bu konuda denetçilerin önceden bilgilendirilmediğine dikkat çekiyor.

Raporda, “İran'da nükleer füze başlığı üretmeye yönelik geçmiş ya da güncel gizli faaliyetlerin mevcudiyetine ilişkin endişeleri arttıran” kapsamlı ve güvenilir bilgiler olduğu kaydedildi.

Yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum üretmesini İran'ın atom bombası yapabileceğinin bir işareti olarak değerlendiren UAEK, ancak bunun için yüzde 80 oranında zenginleştirilmiş uranyum gerektiğinin de altını çiziyor.

ABD'den sert tepki

ABD'den rapora sert tepki geldi. İran'ın nükleer faaliyetlerine ilişkin öteden beri endişeleri olduğunu belirten Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Philip Crowley, İran'ın niye masaya oturup nükleer programı konusunda yapıcı bir şekilde görüşmeyi reddettiğini anlayamadıklarını söyledi.

Crowley, "Bundan bazı sonuçlar çıkarmalısınız" diye konuştu. İran'ın nükleer programıyla ilgili sorulara yanıt vermesi gerektiğini belirten Crowley, elde edilen son bilgilerin Tahran'ın UAEK'na karşı davrandığını gösterdiğini savundu.

Beyaz Saray Sözcüsü Robert Gibbs de raporun İran’ın uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmediğini bir kez daha gösterdiğini kaydetti. Bunun sonuçları olacağına kaydeden ABD yönetimi, BM’de yeni yaptırım kararları alınmasını istiyor.

Rusya da İran’a Uluslararası Atom Enerji Kurumu ile işbirliği yapması çağrısında bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Tahran’ın bundan kaçınmaması gerektiğinin altını çizerek "İran’ın UAEK ile işbirliği yapmamasını kabul edemeyiz" dedi. Tahran’a yaptırım uygulanmasına şimdiye kadar karşı çıkan Rusya’nın bu konudaki tutumunu değiştirebileceği tahmin ediliyor.

Almanya da sertleşti

UAEK’nın raporu Almanya’da da yankı buldu ve Berlin’den de İran’a yaptırım uygulanabileceği mesajları geldi.

Alman hükümetinin sözcüsü Ulrich Willhelm, BM kararlarının dikkate alınmaması ve Tahran’ın tehlikeli nükleer politikasının uluslararası toplumu İran’a karşı yeni yaptırım kararları almaya zorladığını dile getirdi. Willhelm, askeri operasyon seçeneğinin de gözardı edilmediğini vurguladı.

Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle de İran’ın BM kararlarını ihlal ettiğini belirterek gelişmelerin kaygı yarattığını belirtti. Westerwelle, devletler topluluğunun sabrının sınırsız olmadığını vurgulayarak İran’ın diyalog önerilerine yanıt vermediğine dikkat çekti.

İran'a göre sorun yok

İran ise UAEK'nın raporunun, nükleer faaliyetlerinin barışçıl amaçlı olduğunu doğruladığını savundu.

İran'ın UAEK temsilcisi Ali Asker Sultaniye, IRNA haber ajansına yaptığı açıklamada, "UAEK'nin yeni raporu, İran'ın barışçıl nükleer faaliyetlerini ve ülkenin askeri amaçlara yönelmediğini doğruluyor" dedi.

Raporun UAEK'nın Mart ayında yapılacak toplantısında değerlendirilmeye sunulması bekleniyor.

© Deutsche Welle Türkçe

dpa/Reuters, HK/AG