İran krizi UAEK'ya havale

İran krizine ilişkin çözüm, Uluslararası Atom Enerji Kurumu’na (UAEK) kaldı. Viyana’daki merkezinde Pazartesi günü toplanmaya hazırlanan UAEK, BM Güvenlik Konseyi’nin nükleer programından vazgeçmeyen İran’a yaptırıp uygulayıp uygulamayacağına karar verecek. Bu önemli toplantı öncesinde ise İran tutumundan vazgeçmeyeceğini yinelerken, Batı ülkeleri de İran konusunda ortak tavır arayışında.

UAEK’nın İran dosyasını ele alacağı toplantı öncesinde, Tahran, tutumundan vazgeçmeyeceği mesajı verdi. Nükleer teknolojinin ülkesinin hakkı olduğunu belirten İran Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Ali Laricani, BM Güvenlik Konseyi’ne havale edilmekten korkmadıklarını söyledi. Ayrıca Uluslararası Atom Enerji Kurumu’ndan ayrılmakla tehdit eden Laricani, “Nükleer teknolojiyi kullanmak için UAEK üyesiyiz“ diye konuştu.

Viyana’da AB üçlüsü ile yapılan görüşmeleri yapıcı olarak değerlendiren Laricani, ancak AB ülkelerinin nükleer araştırmaların askıya alınması talebini kabul etmediklerini belirtti. Rusya ve AB’yle yapılan son görüşmelerin amacının, İran’ın nükleer araştırma hakkını muhafaza etmek olduğunu belirten Laricani, İran halkının nükleer program konusunda hükümeti desteklediğini, bu nedenle hiçbir yetkilinin bu programdan vazgeçemeyeceğini ifade etti. Bazı ülkelerin bu sorunu çözmek istemesine rağmen ABD’nin engel çıkardığını belirten Laricani, ABD’yi Rus önerisinin hedefinden sapmasını istemekle suçladı.

Batı, İran’ı görüşüyor

Batı ülkeleri ise İran konusunda ortak bir tutum belirlemeye çalışıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’in yaptığı telefon görüşmesinde, Hamas’ın yanı sıra, İran konusunun da ele alındığı belirtilerek ve bu konuda uluslararası toplumla birlikte ortak hareket etme konusunda anlaştıkları bildirildi.

Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’tan da İran’la ilgili mesajlar geliyor. İran yönetiminden “diyalog ruhunu yenilemesini“ isteyen Chirac, İran’ın Uluslararası Atom Enerji Kurumu’nun taleplerini yerine getirmesi durumunda, müzakareler kapının açık tutulduğunu ifade etti. Chirac, Arap gazetesi El Hayat’a yaptığı açıklamalarda, İran’ı yeniden diyaloğa çağıran Chirac, AB üçlüsü ile yapılan görüşmelerden sonuç alınamamasına üzüldüğünü ifade etti.

ABD ise Viyana’da Pazartesi günü yapılacak toplantının bir başlangıç olarak niteledi. Amerikan yönetiminin dış politika sözcülerinden Adam Ereli, İran dosyasını hafta başında ele almaya hazırlanan Uluslararası Atom Enerji Kurumu’nda, Kurum Başkanı Muhammed El Baradey’in sunduğu rapora ilişkin tartışmaların günler sürecebileceğini ifade etti.

Görüşmelerden sonuç yok

İran, AB ve Rusya’yla yaptığı son görüşmelerden sonuç alamadı. İngiltere, Fransa ve Almanya ile bir kez daha bir araya gelmek isteyen İran, Cuma günü Viyana’da yapılan buluşmadan eli boş döndü. Moskava’daki temaslardan da çözüme yönelik bir ilerleme sağlanamadı. İran'ın nükleer dosyasıyla ilgili olarak Rusya, İran'ın atom bombası yapmasından endişe eden Batı'nın endişelerini gidermek amacıyla İran'a, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini Rus topraklarında sürdürmesini önermişti.