İran görüşmeleri kızışıyor

Uluslararası toplum, İran krizine çözüm bulmaya çalışıyor. Ancak beklentilerin birbirinden farklı olması bir uzlaşı formülü bulunmasını zorlaştırıyor. İran’dan sert açıklamalar gelmeye devam ederken, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Yönetim Kurulu, Viyana’da İran’a sınırlı miktarda uranyum işleme izni verilmesi şeklindeki Rus önerisini görüşüyor. Amerikan yönetimi ise buna kesinlikle karşı.

AB üçlüsü de krizi diplomatik yollardan aşma imkanlarının tükenmek üzere olduğu ve konunun BM Güvenlik Konseyi’ne havale edilmesinin önlenemeyeceği endişesini taşıyor. ABD ve Rusya dışişleri bakanlarının görüşmesinden de olumlu bir sonuç çıkmadı.

Ahmedinejad’ın çıkışı

ABD ve Rusya dışişleri bakanlarının Washington’da İran krizini görüştükleri sırada İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad televizyondan yayınlanan demecinde nükleer anlaşmazlıkla ilgili hiçbir uzlaşmayı kabul etmeyeceklerini söyledi.

Ahmedinejad, ülkesinin baskıya boyun eğmmeyeceğini, taviz vermeyeceğini ve yolundan döndürülemeyeceğini belirterek devletler topluluğunna meydan okumaya devam etti. Kararlılık ve dirayet gösterdikleri takdirde, Batı’nın taleplerine boyun eğeceğini öne süren İran Cumhurbaşkanı, İran’ın düşmanları olarak tanımladığı ülkelerden gelen baskının İran halkını nükleer enerjiden yararlanma hakkından mahrum edemeyeceğini sözlerine ekledi.

ABD’nin uyarısı

Ahmedinejad, nükleer programları kabul gördüğü takdirde bütün ülkeleri bu programa katılmaya davet edeceklerini, aksi takdirde de tek başlarına yola devam edeceklerini söylerken, İran krizinde diplomatik çözüm, yaptırım ve askeri tehdit arasında henüz karar kılamadığı anlaşılan ABD’nin Başkan Yardımcısı Dick Cheney, İran’ın yön değiştirmemesi durumunda devletler topluluğuun son derece ciddi adımlar atacağı uyarısında bulundu.

Washington’da dün yapılan ABD ve Rusya dışişleri bakanları arasındaki buluşmada ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Rusya’nın, endüstriyel nükleer yakıt üretiminden vazgeçmesi karşılığında İran’a bilimsel amaçlı nükleer araştırma yapma izne verilmesi şeklindeki uzlaşma önerisini yeterli bulmamıştı. Condoleezza Rice, nükleer enerji üretiminde kullanılacak yakıtın Rusya’da imal edilmesi ve İran’ın urarnyum zenginleştirilmesine kullanılan bütün santrifüjlerin devreden çıkarılması gerektiğini savundu.

AB de bastırıyor

ABD gibi Avrupa Birliği de İran üzerindeki baskıyı arttırıyor. AB, nükleer geliştirme programına son vermediği takdirde İran’ın Güvenlik Konseyi’nin baskısına maruz kalacağı uyarısında bulundu. AB’nin açıklamasında, “Atom Enerjisi Kurumu’nun kontrol çalışmalarının kısıtlanması, İran’ın gerçek niyeti ile ilgili kuşkuları arttırmıştır” denildi. Konun BM Güvenlik Konseyi’ne havale edilip edilmeyeceği, Viyana’da toplanan UAEK’nın yönetim kurulunun kararını açıklamasından sonra belli olacak.