1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Ahmedinecad

Ajanslar/Jörg Pfuhl25 Haziran 2005

İranlılar, cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turu oylarını kullandı. İlk turda hiçbir adayın gerekli çoğunluğu sağlayamaması üzerine tekrarlanan seçimleri aşırı muhafazakar Mahmud Ahmedinecad kazandı.

https://p.dw.com/p/AalF
Ali Ekber Haşimi Rafsancani ve Mahmud Ahmedinecad
Ali Ekber Haşimi Rafsancani ve Mahmud AhmedinecadFotoğraf: dpa

İran İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Ahmedinecad, seçimlerin ikinci turunda sayılan oyların yüzde 62,1'ini alırken, ılımlı çizgisiyle tanınan eski Cumhurbaşkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani, yüzde 35,5’te kaldı. 48 yaşındaki Ahmedinecad’ın daha çok yoksul ve tutucu kesimin desteğini aldığı, 1989’dan 1997’ye kadar Cumhurbaşkanlığı görevini yürütmüş olan 70 yaşındaki Rafsancani’nin ise reform yanlıları, üniversite öğrencileri ve iş çevrelerinden oy aldığı belirtiliyor. Muhammed Hatemi'den görevi Ağustosta devralacak olan Ahmedinecad, 24 yıldır, din adamı olmayan ilk Cumhurbaşkanı olacak.

Seçimlere katılım oranı yüzde 56

46 milyon dolayında seçmenin bulunduğu İran'da, cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turuna katılım oranı yüzde 56 oldu. Seçimin ilk turuna katılım oranı ise yüzde 63'tü. Seçimi sertlik yanlısı Ahmedinecad'in kazandığının ortaya çıkmasının ardından ABD'den yapılan ilk değerlendirmede, Washington'ın İran'a ilişkin görüşlerinin değişmediği bildirildi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden Joanne Moore, ''kadınların da dahil olduğu çok sayıda adayın katılmasına izin verilmeyen İran seçimlerinde temel yanlışlıklar bulunduğunu'' söyledi.

Alman Bakan'dan açıklama

Bu arada İran’daki seçimde önemli eksiklikler olduğuna dikkat çeken Alman Dışişleri Bakanı Joschka Fischer de Ahmedinecad’a gönderdiği mektupta, İran ile ilişkilerin, İran’ın uluslararası topluluğun güvenini kazanmasına ve dışarıya açılmasına bağlı olduğunu söyledi.

Moskova'dan tebrik

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Mahmud Ahmedinecad’ı kutlayarak, nükleer alanda işbirliğini devam ettirmek istediklerini söyledi. Putin Ahmedinecad’a yolladığı tebrik mektubunda, bu isteğin, Buşehr Eyaleti’ndeki sivil nükleer enerji santrali dışındaki diğer işbirlikleri için de geçerli olduğunu belirtti. Öte yandan İngiltere ile Fransa, seçimden sonra İran’a bir kez daha çağrıda bulunarak, uranyum zengileştirme projesine devam etmemesini istediler. Her iki ülkenin Dışişleri Bakanları Jack Straw ile Philippe Douste-Blazy, İran’ın nükleer programı konusundaki uluslararası endişelerin ortadan kalklaması için, bu ülkenin bir an önce önlem alması gerektiğini ve bu konuya ilişkin görüşmelere devam edilmesi gerektiğini vurguladılar.

Gerekli çoğunluk sağlanamamıştı

İran’da geçtiğimiz haftaki seçimlerde adaylardan hiçbiri gerekli yüzde 50’lik çoğunluğa ulaşamamıştı. Geçtiğimiz Cuma günkü ilk turda Rafsancani yüzde 21, Ahmedinecad da yüzde 19,5 oranında oy almıştı.

Ahmedinecad'ın taraftarları muhafazakarlar

Ahmedinecad, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in yanısıra devlet yönetiminde gücü elinde tutan muhafazakar kurumların da desteğine sahip. Seçim kampanyasında zenginden alıp yoksula verme söylemiyle, gelir dağılımını yoksuldan yana değiştirme vaadiyle puan toplamaya çalıştı.

Ahmedinecad taraftarları büyük çoğunlukla çember sakallı erkekler ve kara çarşaflı kadınlardan oluşuyor. Pekçok İranlı, reformcu Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi’nin sekiz yıllık döneminde günlük yaşamda kazanılan özgürlüklerin yitirilmesinden korkuyor. Tahran’ın eski Belediye Başkanı Ahmedinecad’ın, David Beckham’ın yeraldığı bir reklam panosunu, futbolcunun bacaklarının göründüğü gerekçesiyle kaldırması hala hafızalarda. Ahmedinecad ülkesinin nükleer programlarını da şiddetle savunmasıyla tanınıyor. İran’ın nükleer programlarıyla ilgili olarak Batılı ülkelerle yapılan müzakere heyetinde yeralan muhafazakar politikacı, „İran, hakkı olan neyse onu kullanmalı. İran ABD ile tek koşul altında ilişkiye geçer: ABD’nde de devrim olursa.“

Gözlemciler Ahmedinecad’ın görev süresinde İran’la Batılı ülkeler arasındaki uçurumun büyümesinden endişe ediyor.