1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Irak'ta yeni işkence iddiaları

Hans-Peter Riese, Ajanslar23 Ağustos 2004

İşkence olaylarıyla dünya kamuoyunun gündemine gelen Irak’taki Ebu Gureyb hapishanesinde işkenceye askeri doktorlar ve tıbbi personelin de katıldığı iddiaları ortaya atıldı.

https://p.dw.com/p/AbA1
Irak'ta işkence denince bu görüntüler akla geliyor
Irak'ta işkence denince bu görüntüler akla geliyorFotoğraf: AP/Courtesy of The New Yorker

”The Lancet” adlı İngiliz tıp dergisinde geçen Cuma günü yayınlanan iddialar, Ebu Gureyb skandalında yeni bir boyut oluşturuyor. Minnesota Üniversitesi’nden Profesör Steven Miles imzasıyla yayınlanan yazıda, cezaevindeki Iraklı tutuklulara yapılan işkence olaylarına askeri doktorlar ve tıbbi personelin de katıldığı öne sürülüyor.

Askeri doktorların ölüm nedeni hakkındaki belgelerde, işkence sonucu ölümleri gizlemek için tahrifat yaptığına yer veren yazıda, bazı askerlerin bu yöndeki ifadelerine yer veriliyor, ayrıca doktorların işkence yöntemleri geliştirilmesine de yardımcı oldukları belirtiliyor. İngiliz yayın kuruluşu BBC’ye bir demeç veren Amerikalı bilimadamı, Pentagon’un konu hakkında soruşturma yaptığını, ancak hapishanelerde insan hakları konusunda büyük önem taşıyan tıbbi personelin soruşturma kapsamı dışında tutulduğunu kaydetti:

”Amerikan ordusunun belgeleri ve soruşturması, olayın tıbbi yanına eğilmiyor. Ancak bir cezaevinde çalışan tıbbi personel, insan hakları ihlallerine karşı koyabilecek ilk ve son kişiler, çünkü mahkumların çok azı Uluslararası Kızılhaç Komitesi gibi kuruluşların temsilcileri ile görüşme şansına sahip.”

"Uluslararası kamuoyunun görevi"

Ebu Gureyb’deki işkence skandalına askeri doktorların ve tıbbi personelin de karıştığını öne süren Profesör Miles, olayla ilgili sadece Amerikan ordusunun soruşturma başlatmasının yeterli olmayacağını belirtiyor:

”Amerikan ordusunun bu işin altından kalkabileceğini sanmıyorum. Ordu mensupları Amerikan Kongresi’nde verdikleri ifadelerde insan hakları ihlalleri hakkındaki raporları iki yıl boyunca görmezden geldiklerini itiraf etmişlerdi. Kanımca, Ebu Gureyb’de tam olarak ne olduğunu ortaya çıkarmak ve bir daha benzeri olayların yaşanmasını önlemek, tüm koalisyon güçlerinin, uluslararası tıp camiasının ve uluslararası insan hakları örgütlerinin ortak görevi.”

Liderlik hataları

Diğer yandan işkence skandalı ile ilgili Amerikan ordusunun hazırladığı bir rapora göre üst komuta kademelerinde liderlik hataları yapıldı. Tümgeneral George Fay’in yönetiminde hazırlanan araştırma raporunda, komutanların cezaevinde işkence yapıldığına ilişkin bilgileri yeteri kadar önemsemediğine dikkat çekildiği bildiriliyor. Bu hafta kongreye sunulması beklenen raporda, Ebu Gureyb’de olanlara, liderlik hataları, disiplin eksikliği ve karmaşa gibi bir dizi etkenin yol açtığı sonucuna ulaşıldı. Bu sonucun doğrudan işkence suçlamasıyla karşı karşıya olan askerlerin savunmasına nasıl bir etki yapacağı henüz belirsiz.

Yargılama Almanya'da

Almanya’nın Mannheim kentinde dört ABD askeri polis, Ebu Gureyb cezaevinde yaşananlar ile ilgili bugün ve yarın Amerikan askeri mahkemesine çıkarılacak. Yargıç karşısına çıkarılacak ilk isim, tutuklulara yapılan işkencelerin elebaşıları arasında olduğu iddia edilen Charles Graner olacak. Graner’in ayrıca, çıplak bir mahkumu köpek tasmasıyla tuttuğunu gösteren fotoğraflar ile dünya basınında büyük yankı uyandıran er Lynndie England’ın yakında dünyaya getirmesi beklenen bebeğin de babası olduğu bildiriliyor. İşkence skandalının mahkemesi, sanıkların yakınlarının ve görgü tanıklarının Bağdat’a gidemeyeceği gerekçesiyle, Irak’ın başkentinden Mannheim kentine kaydırılmıştı.