Irak tasarısında uzlaşma

Tasarı, ABD’nin Irak’la arasında vardığı ikili anlaşmaya rağmen, başta Fransa ve Almanya olmak üzere Güvenlik Konseyi üyelerinin itirazına takılmıştı. Irak geçici hükümetinin başbakanlığına getirilen İyad Allavi ile ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Konsey’e birer mektup göndererek, 30 Haziran’dan sonra Amerika önderliğindeki çok uluslu gücün Irak’la ilişkisinin nasıl düzenleneceğine ilişkin karşılıklı olarak vardıkları anlayış birliğini iletmişlerdi.

Karar tasarısına eklenecek olan mektuplarda, Irak ile sayıları 160 bin olarak verilen çokuluslu güç arasında bir ”ortaklık” kurulacağı ve bunun, başkanlığını Allawi’nin yapacağı yeni bir Irak Ulusal Güvenlik Komitesi tarafından koordine edileceği bildirilmişti. Ancak Konsey’in Pazar günü yaptığı olağanüstü toplantıda, Almanya, Çin ve Cezayir tarafından desteklenen daimi üye Fransa, Irak’ın Amerikan operasyonları üzerinde veto yetkisi öngören bir son dakika değişikliğinde ısrar etmişti.

Tasarıda beşinci değişiklik

Tasarıda dün yapılan beşinci değişiklikle, Fransa’nın talep ettiği şekilde, yeni Irak hükümeti ile Amerikan kuvvetleri arasında, büyük ve hassas askeri operasyonların yapılmasında nasıl bir yol izleneceği konusunun karar metnine girmesi kararlaştırıldı.

Fransa’nın BM daimi temsilcisi Jean-Marc de la Sabliere, tasarının doğru yönde gittiğini ve hükümetinden nihai talimat beklediğini belirtirken, Almanya daimi temsilcisi Günter Pleuger de ülkesinin, uzlaşma metnini kabul edilebilir bulduğunu bildirdi ve "Yeni paragraf, endişelerimizin yüzde 90’ını karşılıyor. Sanırım bunu kabul edebiliriz” dedi.

Tasarının ortak sunucuları Amerika ve İngiltere, daha önce yine başını Fransa, Almanya ve Rusya’nın çektiği Konsey üyelerinin itirazı üzerine, çokuluslu gücün en geç 2006 Ocak’ına kadar Irak’tan ayrılacağını da tasarıya eklemişti. Tasarı, ayrıca Irak geçici hükümetine, kendi askeri ve polis kuvvetleri üzerinde de tam yetki tanımıştı.

Brahimi’nin konuşması

Öte yandan, Irak geçici hükümetinin kurulmasına yardımcı olan BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın Irak Özel Temsilcisi Lakhdar Brahimi, dün Konsey’de yaptığı konuşmada, yeni yönetimin bazı Iraklılar arasında kuşku yaratmakla birlikte çoğunluk tarafından kabul edildiğini vurguladı.

Yeni hükümetten, kendisini eleştirenleri dikkate almasını ve işgale karşı çıkan herkesi ”terörist” olarak tanımlama güdüsüne karşı gelmesini isteyen Brahimi, geçici hükümetin çalışmalarının, yaklaşık bin Iraklı‘nın katılacağı ulusal bir konferans sonunda seçilecek bir ulusal konsey tarafından desteklenmesini de önerdi.