Irak savaşının acı gerçekleri

İngiliz kuruluşların araştırmasında, özellikle Iraklı gazeteciler tarafından kaleme alınan 10 binden fazla haber ve makale ile morg ve hastane kaynakları temel alındı. Rapora göre, 2003-2005 yılları arasında muharebe dışında hayatını kaybeden sivillerin yüzde 37'si Amerika yönetimindeki işgal güçlerince öldürüldü. Araştırmada sivil ölümlerinin yüzde 30’unun ise Bush’un savaşın bittiği ilanından önce gerçekleştiği bildiriliyor. Yani her 10 kişiden 3'ü savaşın başladığı Mart 2003 ile ABD Başkanı George W. Bush'un altı hafta sonra “sıcak çatışmaların sona erdiği'' açıklamasına kadar geçen sürede yaşamını yitirdi. Bu dönemde ölenlerin yüzde 98,5'inin Amerikan ordusunun ateşinde hayatını kaybettiği bir başka önemli veri. Irak’ta 2003-2005 yılları arasındaki Sivil Kayıplar Dosyasının yazarlarından Profesör John Sloboda, Mart 2003’te işgalin başlamasından bu yana her gün ortalama 34 Iraklı’nın öldüğünü belirtiyor.

İkinci yılda rekor sayıda sivil öldü

Raporun bir başka çarpıcı yanı ikinci yılda ölen sivillerin ilk yılın iki katı olması. Ölen sivillerin yüzde 9'u işgal güçlerine karşı girişilen eylemlerin kurbanı olurken, yüzde 36'sı da kaçırma, hesaplaşma, etnik veya dini nedenler gibi şiddet eylemlerinin kurbanı oldu.

Ölenlerin beşte biri kadın ve çocuk

Araştırmada Irak’ta ölen 24,865 sivilin neredeyse beşte birinin kadın ve çocuk olduğu, ayrıca her 10 ölümden birinin 18 yaşının altında olduğu belirlendi. Yaşamını yitiren sivillerin neredeyse yarısı Bağdat’ta yaşayanlar. 42.500 sivilin de yaralandığını bildiren araştırma, bunların en az 21.000’inin koalisyon güçleri tarafından yaralandığına dikkat çekiliyor.

Irak hükümetinden yalanlama

Irak hükümeti ise araştırma sonuçlarını reddetti. Bağdat’tan yapılan açıklamada, Oxford Research Group ve Irak Body Count kuruluşlarının raporunda koalisyon güçlerinin terörizm belasından daha fazla sivil Iraklının ölümüne neden olduğu iddiasının yanlış olduğu bildirildi. Açıklamada koalisyon güçlerinin ülkede şu anki varlığının gerekli olduğuna değinildi. Irak sağlık bakanlığının verilerine göre Nisan 2004 – Nisan 2005 tarihleri arasında 6629 sivil yaşamını yitirirken, 23.838 sivil de yaralandı.

Bir başka rapor

Diğer taraftan Cenevre merkezli Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü’nün yayınladığı yıllık hafif silahlar araştırmasında da Irak’ta öldürülen sivillerin sayısıyla ilgili bir tahmin yayınlandı. Bu tahminde de sivil kurbanların sayısı 39 bin olarak veriliyor. Irak’lı sivillerin kayıpları ile ilgili bir başka tahmin İngiliz tıp dergisi Lancet’in geçen Ekim ayında yayınladığı bir ankete dayanan tahmin. Buna göre Mart 2003’ten bu yana 100 bin Iraklı sivil savaşa bağlı nedenlerden ötürü yaşamını yitirdi. Lancet’in araştırması Irak savaşında, doğrudan şiddette bağlı olmayana ama savaşın dolaylı etkileri nedeniyle de sivil kayıp sayısını 100 bin olarak vermişti. Bu rakam savaşın devam ettiği 28 ayı kapsıyor.

Lancet’in anketine de değinen Oxford Research Group ve Irak Body Count kuruluşlarının raporunda, anketin rastgele seçilen 33 mahalledeki 988 evin ülkenin tamaını temsil etmediği, çünkü mesela Felluce bölgesinin en fazla sivil ölümünün yaşandığı ikinici bölge olması nedeniyle ülkenin tamamını temsil etmesinin mümkün olmadığı, bu durumda aşırı bir istatistik çıkacağı belirtiliyor. İngiliz hükümeti de Lancet tıp dergisinin vardığı bu sonucu yayınlanmasından kısa bir süre sonra reddetmişti.