Irak'ın borçları siliniyor

Sylvie Stephen/Ajanslar

Amerikan Başkanı George Bush’un özel Temsilcisi James Baker Avrupa turunda Paris ve Berlin'i yüzünde bir gülümsemeyle terketti. Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ile Elysee Sarayı'nda yaptığı bir saatlik görüşme sonrasında Amerikanın eski Dışişleri Bakanı gazetecilere şöyle diyordu:

”Cumhurbaşkanı ile Irak’ın borçlarının silinmesinin Irak halkının gelecekte özür ve refah içinde yaşaması açısından önemini ele aldık. Ve Paris Kulübü çerçevesinde bu borçların 2004 yılında düşürülmesi noktasında prensipte uzlaştık.”

Irak’ın Paris Kulübü'nü oluşturan alacaklı 19 devlete borcu faizler dahil 40 milyar dolara ulaşıyor. Bunlar arasında Irak’ın en çok borçlu olduğu ülkeler Japonya ve Rusya. Onları Fransa, Almanya ve Birleşik Amerika izliyor. Bağdat’ın faizler hariç Almanya’ya borcu iki buçuk milyar dolar. Bir zamanlar Irak’ın bir numaralı silah sevkiyatçısı olan Paris’in alacağı ise ise üç milyar dolar. Bu yılın Mart ayındaki toplantısında Paris Kulübü bu borçların bir bilançosunu çıkarmıştı. Şimdi uluslararası Para Fonu'nun ekonomik kalkınma programına paralel olarak borçların ertelenmesi için görüşmelere başlanıp başlanmayacağı konusu ön planda. Fransız hükümeti, borçların ertelenmesi için egemen bir Irak hükümetinin kurulmasını şart koşuyor.

Villepin: 'Irak'ın borçlarının bir kısmı silinebilir'

Fransa Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin, dün yaptığı açıklamada, Paris Kulübü çerçevesinde önümüzdeki yıl bir uzlaşmanın ihtimal dahilinde olduğunu açıklamıştı. Villepin, her halükarda, Irak’ın borçlarının bir bölümünün silinebileceği kanısında. Ancak somut rakam vermiyor. Villepin bu meblağın Irak’ın mali durumuna göre tayin edileceğini söylemekle yetiniyor. Fransa Dışişleri Bakanı, borçların silinmesi konusu ile Birleşik Amerika'nın savaş karşıtları Fransa, Almanya ve Rusya’yı yeniden imar ihalelerinin dışında tutma kararı arasında bir bağlantı kurulamayacağının da altını çiziyor. Bu arada, Washington’a Paris’İn Irak’ın yeniden imarına katılmaya hazır olduğu sinyali göndermeyi de ihmal etmiyor. Fransız hükümetinin özel temsilci Baker’a verdiği mesaj özetle şöyle: 'Biz elimizi Washington yönünde uzattık. Şimdi oradan benzer bir jest bekliyoruz.'

Berlin ziyareti de olumlu geçti

Baker dün öğleden sonra Almanya Başbakanı Gerhard Schröder'le de biraraya geldi. Hükümet sözcüsü Bela Anda akşam saatlerinde yaptığı açıklamada Almanya, Fransa ve ABD yönetimlerinin Irak'ın borçlarının azaltılması konusunda işbirliği sağladığını ifade etti. Anda Irak'ın borçlarının azaltılması konusunun diğer ülkelerle de görüşüleceğini söyledi. Ancak açıklamada Amerikan temsilcisi ile Almanya ve Fransa'nın sağladığı uzlaşma sonrasında Alman ve Fransız firmaların Irak'taki ihalelere katılıp katılamayacağı konusunda bir ifadeye yer verilmedi. Ancak Bela Anda Baker'in Berlin temaslarında bu konuyu açıkça dile getirdiklerinin altını çizdi. Anda Irak'ın borçlarının azaltılmasının Irak halkına yeni bir şans vermek, bağımsız ve ekonomik açıdan güçlü bir ülkenin kurulmasına katkı sağlamak anlamına geleceğini belirtti.

Amerikan yönetimi uzlaşmadan memnun

Amerikan yönetimi Paris ve Berlin'de sağlanan uzlaşmanın memnun ediciğini olduğunu açıkladı. Beyaz Saray sözcüsü Scott McClellan yaptığı açıklamada Berlin, Paris ve Washington'un Irak'ın yeniden inşasına katkı sağlama konusunda hem fikir olduğunu belirtti. McClellan Irak'ın silinecek borçlarının ne kadar olduğu konusunda ise bilgi vermedi.

Alman sanayiinden tepki

Irak’ın borçlarının silinmesi çabaları, Alman sanayi temsilcilerinin tepkisine yol açtı. Handelsblatt gazetesinin haberine göre, Irak’ın Almanya’ya borcu toplam 5,8 milyar dolar. Borcun 4,4 milyar dolarlık kısmı devlete, geri kalan 1,4 milyar dolarsa inşaat sektörüne ait. Sektör temsilcileri, Almanya'nın Irak’a ait borçları silmesi durumunda özellikle 70‘li ve 80‘li yıllarda yapılan işlerden kaynaklanan borçların tahsil edilemeyeceğine inanıyor.