1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İlaçla radyasyon tedavisi

9 Şubat 2012

Çernobil ya da Fukuşima gibi büyük nükleer felaketlerde bölge halkı radyoaktif ışınlara maruz kalıyor. ABD'de radyasyona maruz kalanları iyileştirmeye yönelik ilaç geliştirilmeye çalışılıyor.

https://p.dw.com/p/140iF
Fotoğraf: Fotolia/Franz Pfluegl

Amerikalı araştırmacılar tarafından radyoaktif kobalt ışınına maruz bırakılan laboratuar fareleri ölümle burun burunaydı. Bu farelerden hiç birinin hayatta kalacağına ihtimal verilmiyordu. Araştırmacılar fareleri özel bir yöntemle tedavi etmeye başladı. Farelere günde iki kez mideden antibiyotik verildi, ayrıca günde bir kez de iğne yapıldı. Bu tedavi süreci 30 gün sürdü. Boston'daki Harvard Tıp Fakültesi çocuk kliniği uzmanlarından Ofer Levy, bu yöntemle tedavi edilen kobay farelerinin çoğunun iyileştiğini belirtiyor.

Ofer Levy ve Dana-Farber Kanser Enstitüsü’nden meslektaşı Eva Guinan, radyoaktif ışınlara maruz kalma sonucu oluşan rahatsızlıklara karşı bir çözüm bulmaya çalışıyor. İnsanlar ya da hayvanlar çok yüksek düzeyde radyasyona maruz kaldıklarında, vücuttaki hücrelerin büyük bölümü ölüyor. Sindirim sistemi bozuluyor, alyuvar ve akyuvar üretiminde sorun çıkıyor. Sonunda bağışıklık sistemi iflas ediyor. Araştırmacıların yüksek düzeyde radyasyona maruz kalmış farelere uyguladığı tedavinin özünde de hem vücudun kendi ürettiği, hem de dışarıdan verilen antibiyotikler bulunuyor.

EHEC Labor Symbolbild
Araştırmacılara göre tedavinin odaklanması gereken ilk nokta bakterilerin yok edilmesiFotoğraf: picture alliance/dpa

Zira ışın alan vücutta bağışıklık sistemi artık vücuda giren bakterilerle mücadele edemeyecek duruma geliyor. Dolayısıyla araştırmacılara göre tedavinin odaklanması gereken ilk nokta bakterilerin yok edilmesi. Eva Gunian, özellikle kan yapımında bakterilerin büyük bir tahribat yarattığını ifade ediyor. Gunian, “Bakteriler önce enfeksiyona neden oluyor. Zaman içerisinde bakterilerin üremesiyle birlikte sepsis yani kan zehirlenmesi baş gösteriyor. Bu çok ağır bir bakteri enfeksiyonundan başka bir şey değil. Esas sorun sepsis aslında" diyor.

Bakterilerle mücadele

Kanda bir miktar bakterinin bulunması sağlıklı insanlar için normal bir durum, örneğin diş fırçasından bile vücuda bakteri girebiliyor. Sağlıklı bir vücutta akyuvarlar antikor üretimine geçerek yalnızca bakterileri yok etmekle kalmıyor, aynı zamanda enfeksiyonun yayılmasına da engel oluyor. Ancak radyoaktif ışınlara maruz kalan insanlarda süreç böyle işlemiyor. Levy, durumu “Radyasyona maruz kalan kişinin bağışıklık sistemi o denli zayıflamış oluyor ki, ışın kemik iliğini zedeliyor ve bu yüzden vücutta yeterli oranda nötrofil, yani yabancı maddeleri bulup yok etme fonksiyonlu kan hücresi üretilmiyor. Hasta bakterilerle mücadele için bağışıklık sistemine gereksinme duyduğunda, vücuttaki bi hücreler ölmüş oluyor" sözleriyle özetliyor.

10.02.2010 DW-TV Fit und Gesund Antibiotika 1
Gunian ile Levy şimdiye kadar tedavide tatbik edilen ilaçları tercih ediyorFotoğraf: DW-TV

Antibiyotik tedavisi

Araştırmacılar hastalara vücudun ürettiği antibiyotik olarak da adlandırılabilecek nötrofillerin yapı taşı BPI proteinini enjekte etmiş. Bu proteinin yanı sıra kobaylara klasik antibiyotikler de verilmiş. İşte bu aşamadan sonra farelerin dörtte üçü hayatta kalmış. Ofer Levy bağışıklık sisteminin yeniden çalıştırılabildiğini söylüyor.

Bostonlu araştırmacılar gibi bu konuda araştırma yapan başka araştırmacılar da şimdiye kadar sadece sağlıklı insanların üzerinde denenmiş ilaçlar üzerinde duruyorlar. Gunian ile Levy şimdiye kadar tedavide tatbik edilen ilaçları tercih ediyor. Uzmanlar, araştırmalarının radyasyona maruz kalmış hastalara yardımcı olacağı umudunda.

© Deutsche Welle Türkçe

Marieke Degen / Çeviren: Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay