1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İşçi gelirleri yükselişe geçti

24 Haziran 2011

Almanya ve yurtdışındaki Türk göçmenlerin Türkiye’ye gönderdikleri döviz miktarı yeniden yükselişe geçti. İşçi gelirleri bu yılın ilk 3 ayında yüzde 15,4 artışla 210 milyon dolara ulaştı.

https://p.dw.com/p/11iGS
Fotoğraf: AP

Türk işçiler 50 yıl önce Almanya’ya ayak bastıklarında, elde ettikleri gelirlerin uzun süre Türkiye kamu maliyesi için önemli bir kaynak olacağını kestiremiyorlardı belki. Ama Türk işçilerinin sayısı arttıkça, geride kalan yakınlarına gönderdikleri paralar, aldıkları arsa ve mülkler, yaptıkları yatırımlar Türkiye ekonomisi için bir nevi yeni bir soluk oldu.

Günümüzde sadece Almanya değil, yaklaşık 30 ülkede yoğun olarak çalışan yaklaşık 4 milyon Türk işçi, Türkiye’ye ciddi miktarda döviz sağlamaya devam ediyor. 1964–2005 yılları arasında toplamda 78 milyar dolara ulaşan işçi gelirleri, son yıllardaki düşüşün ardından, bu yıl yeniden yükselişe geçti.

2008’de rekor kırmıştı

Abschiebung illegaler türkischer Gastarbeiter 1970
Fotoğraf: dpa

Daha çok Almanya gibi Batı Avrupa ülkelerinde bulunan Türk işçilerin Türkiye’ye gönderdiği paralar birikerek 2008 yılının son çeyreğinde son 5 yılın rekor seviyesi olan 1,4 milyar dolara ulaşmıştı. Ancak 2008 yılının son aylarında başlayan finansal krizin Avrupa’da etkilerini güçlü biçimde hissettirmesi ve bu etkilerin Türk işçilerine yansımasıyla 2009 ve 2010 yıllarında bu gelirlerin gerilediği görüldü. Zira Merkez Bankası’nın verilerine göre, 2009 yılında işçi gelirleri 934 milyon dolara, 2010 yılında ise 829 milyon dolara indi. Ancak 2011 yılında Türkiye’nin işçi gelirlerinde bir kımıldanma başladı. 2011 yılının açıklanan ilk çeyrek verileri, Türkiye’nin işçi gelirlerinin 2010 yılının ilk çeyreğine göre yüzde 15,4 arttığını gösteriyor. 2010 yılının ilk çeyreğinde 182 milyon dolar olan bu gelirler, 2011 yılının ilk çeyreğinde 210 milyon dolar olarak gerçekleşti.

İşçiler girişimci oldu

A Turkish cook prepares sandwiches for takeout in a market stall in Vienna, Sept. 10, 2004. As the European Union considers opening talks on bringing in Turkey, there are fresh fears about taking in a large, poor and overwhelmingly Muslim country with a questionable record on democracy and human rights. (AP Photo/Rudi Blaha)
Fotoğraf: AP

Türkiye’nin işçi gelirlerinde yaşanan bu gelişmenin arkasında birkaç temel dinamik bulunuyor. Bunların başında özellikle Almanya başta olmak üzere Batı Avrupa ülkelerinde farklı alanlarda çeşitli girişimlerde bulunan Türklerin etkilerinin artması geliyor. İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi Avrupa Birliği Bölüm Başkanı Cengiz Aktar, 1950’li yıllarda Batı Avrupa ülkelerine işçi olarak göçen kişilerin, artık patron olduklarını, dolayısıyla Türkiye’ye gönderdikleri kaynakların artmasının doğal olduğunu söylüyor. Türk-Alman Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı’nın (TAVAK) raporuna göre Avrupa Birliği’ne dahil 27 ülkede 144 bin Türk girişimci faaliyet gösteriyor.

Türk girişimcilerin ciroları yükseldi

Bu girişimcilerin en yoğun bulunduğu alan olan Almanya’da son 15 yılda Türk girişimcilerin gösterdiği gelişme gerçekten ilgi çekici. Aynı rapora göre 1987 yılında Almanya’da 25.500 Türk girişimci bulunurken, 2010 yılı sonu itibariyle bu rakam 77 bin civarına yükseldi. 2011 yılının başında başlayan kıpırdanma 2008 yılından bu yana yükselen girişim eğrisinin de bir sonucu olarak ortaya çıkıyor. Zira 2008 yılında Türk girişimcilerin işletme başına elde ettikleri ciro 458 bin euro iken, 2010 yılında bu rakam 466 bin euro oldu. Cengiz Aktar’a göre, Batı Avrupa’daki bu Türk girişimciler sadece Türkiye ve Avrupa ile değil, dünyanın birçok bölgesi ile iş yapabilecek bir kapasiteye ulaşmış durumdalar. Tüm bu durum elde edilen gelirlerin daha da yükselmesine önemli bir zemin hazırlıyor.

Faiz ve kur da önemli


Bunların yanında Türkiye Ekonomi Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ercan Uygur, bu kıpırdanmanın faiz ve kur ortamı ile de ilişkili olabileceğini belirtiyor. Uygur’un işaret ettiği gibi Avrupa ile Türkiye’deki gösterge faizleri arasında 2010 yılında hatırı sayılır bir fark bulunuyordu. Avrupa Merkez Bankası ve Türkiye Merkez Bankası verileri dikkate alındığında 2010 yılında Euro Bölgesi’nde faizlerin yüzde 1, Türkiye'de yüzde 6,5 seviyesinde olduğu görülüyor. Bu farktan dolayı Türk işçilerin de yatırımlarını Türkiye’de değerlendirmeye yönelmeleri söz konusu. Bununla birlikte Euro kurunun yükselmesi de kıpırdanmaya temel oluşturuyor.

Türkiye Merkez Bankası Ödemeler Dengesi Raporu’nda işçi dövizleri dolar üzerinden hesaplanıyor. Dolayısıyla Euro’nun, Dolar karşısında değer kazanması ciddi bir gösterge niteliği kazanıyor. Bu kapsamda Euro/Dolar paritesine baktığımızda paritenin 2011 yılı başında 1,30 civarındayken nisan ayının sonuna doğru 1,48 seviyesine gelmesi de bu tabloyu açıklayan önemli bir veri olarak öne çıkıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Selçuk Oktay / İstanbul

Editör: Ayhan Şimşek