Hırvatistan’da denizin sesi müziğe dönüşüyor

Dalgaların çaldığı bu müzik aleti üç yıl önce kurulmuş ve mimarı Nikola Basiç´e de kamu alanını en iyi kullandığı gerekçesiyle Avrupa´nın en prestijli ödülünü getirmiş.

Bölge halkı ise bu durumdan oldukça memnun:

“Hoşgeldiniz, buyurun! Burada oturabilir ve rahatlayabilirsiniz çünkü stres içinde olmanıza gerek yok. Rahatlayın, tatildesiniz. Burada, Hırvatistan´da olmak güzel.”

Hemen hemen her ziyaretçiye benzer sözleri söyleyen Tomislav Lerga, günde 12 saat Zadar´ın bu eşsiz rıhtımında bot gezisi biletleri satıyor ve aynı zamanda yedi ayrı dilde konuşarak turistlere bilgi veriyor.

"Dünyadaki en iyi ofise sahibim. Hava sıcak ise hemen denize atlayabilir ve yine çalışmaya devam edebilirim. Burası karayeliyle meşhurdur. Bu batı rüzgarı her gün 11:30 ile 12:00 arasında denizden kıyıya doğru esiyor ve bize burada hayat veriyor.”

Dalga ve rüzgarın getirdiği müzik

Ancak bu rüzgar sadece hayat değil, aynı zamanda müzik de getiriyor.

Günün herhangi bir anında bedava deniz konseri için, Tomislav´ın küçük danışma masasından bir kaç dakika ileriye yürüyün ve denize inen mermer basamakları üzerine oturun. Gerisini rüzgar ve dalgalar hallediyor. Denizin içine yerleştirilen 35 kanallı dev müzik aleti dinleyenleri büyülüyor. Denizin hareketiyle hava bu kanalların içine doluyor; dalganın hacmi ve büyüklüğüne göre uyumlu sesler ortaya çıkıyor.

Bu eşsiz ana tanık olma fırsatını yakalayanlar ise mutluluklarını şöyle dile getiriyor:

“Bu çok güzel, kendi tonlarını yaratan denizen hayat ve suyla bir bağlantısı. Bu bedava bir caz müziği. Müthiş değil mi?”

“Bunu seviyorum. Daha önce de burada bulundum, her yıl burada çalıyorum ve her zaman buraya geliyorum. Bu beni büyülüyor.”

"Asil seslere" dönüştürme çabası

Müzik aletinin mimarı Nikola Basiç, Zadar kıyılarında yer alan Adriyatik adalarından birinde doğmuş. Doğal öğelerden, özellikle de kıyıya vuran dalgaların sesinden her zaman etkilenmiş. Zadar´da yeni inşaa edilen rıhtımda, bu sesi daha ileri taşıyıp başka bir şeye dönüştürebilmek için bir fikir aramış. Aklındaki soru ise "rıhtımın basamaklarına vuran suyun nasıl asil seslere dönüştürebileceği" imiş. Basiç, bu soruya yanıt bulmak amacıyla iki uzmana başvurmuş. Onlardan biri Zabrebli besteci ve akustik mühendisi Ivan Stamac:

“Düşündüm ki, en iyi şey dalgaların suyu bir boru sistemi içinde itmesi olabilirdi. Deniz içine yatay olarak konan ilk boru, eğik bir şekilde yükseliyor ve hava içeriyor. Ve bu hava, müzik aleti gibi bir ses ortaya çıkarıyor.”

Boruları akort etmek için, Stamac, Dalmaçya armonilerini temel alan iki akoru seçmiş. Fakat her akorun 5 notasından hangisinin ne zaman çalınacağı ise dalgaların keyfine kalıyor.

Kısa sürede inanılmaz değişim

Slovenya´dan gelen Ana Knesevic, Zadar´ı müzik aleti kurulmadan önceki zamanlarında hatırlıyor. Bir zamanlar bomboş olan rıhtımın şimdi dinleyicilerle dolu olması Knesevic´i bir hayli şaşırtmış:

“Orada saatler boyunca oturabilir, sadece insanları izleyip bu müziği dinleyebilirim ve düşüncelere dalabilirim. İşte bu! Rüya gibi. Bu müziği dinlediğim zaman kendimi harika hissediyorum.”

Dalgaların müziği gittikçe daha da zenginleşiyor. Akustik mühendisi Stamac, ek akorlar planlıyor. Yani kısa bir süre sonra iki yerine beş ayrı akor olacak ve Adriyatik'ten gelen sesler, kıyılarını daha da keyifli hale getirecek.