Her dört kişiden biri rüşvet veriyor
9 Aralık 2010
Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün, Dünya Yolsuzluklarla Mücadele Günü’nde açıkladığı araştırma sonuçları, sorunun boyutlarını bir kez daha gözler önüne seriyor.
86 ülke ve bölgede 91 bini aşkın kişiyle yapılan anketlere dayanan 2010 yılı Dünya Yolsuzluk Barometresi, söz konusu ülkelerdeki yolsuzluk algılamasını yansıtıyor. Araştırmada daha çok sağlık kurumları, polis ya da vergi daireleri gibi günlük yaşamda verilen ufak çaplı rüşvetlere odaklanılıyor.
Almanlar siyasi partilere güvenmiyor
2010 yılı Dünya Yolsuzluk Barometresi, dünyada her dört kişiden birinin geçtiğimiz bir yıl içinde en az bir kere rüşvet verdiğini ortaya koyuyor. Almanya'da ise son bir yıl içinde bizzat rüşvet verdiğini belirtenlerin oranı sadece yüzde 2. Ancak Almanlar, yolsuzlukların günlük yaşamdan ziyade daha üst düzeyde yaşandığına inanıyor.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü Almanya Bölümü Başkanı Edda Müller, siyasi partilerin Almanlar'ın en az güvendiği kurumlar olduğunu belirtiyor ve ekliyor: "Siyasi partilerin hemen ardından ise şirketler geliyor. Şirketlerle ilgili değerlendirmeler de oldukça kötü. Ve medya da güven sıralamasında ortanın altlarında yer alıyor.”
Alman hükümetiyle büyük enerji şirketleri arasındaki ‘gizli müzakerelere' ve ilaç sanayiinin siyasete etkisine dikkat çeken Müller, “İkili anlaşmalar gibi eskiden bilmediğimiz yeni formlar oluştuğu izlenimi doğuyor” diyor. Almanya'da polis ve yargıya duyulan güven ise diğer ülkelere göre oldukça yüksek.
'Vatandaşların hassasiyeti önemli'
Ankete katılan Almanlar’ın yüzde 70’inin, son yıllarda yolsuzluğun arttığını düşünüyor olduğuna dikkat çeken Müller, bunun uluslararası karşılaştırmada oldukça yüksek bir oran olduğunu belirtiyor. Kendisi bizzat rüşvet talebiyle karşılaşmış olanların oranı ise Almanya’da hala çok düşük. Müller, Almanya’da vatandaşların bu konudaki hassasiyetinin rolüne de dikkat çekiyor:
"Ankete katılanların yüzde 80’i, bu tür bir şeye tanık olduklarında polise bildireceklerini söylüyor. Yolsuzlukla mücadeleye katkıda bulunma, yolsuzluğu ortaya çıkarma eğilimi çok yüksek.”
Türkler iş dünyası ve kamu kurumlarından şikayetçi
Peki Türkler, en çok hangi alanda yolsuzluğun hakim olduğuna inanıyor? Araştırmada anket katılımcılarının verileri 1 ile 5 arasında sıralanan skalada değerlendiriliyor. 1, sıfır yolsuzluk; ve 5 aşırı yolsuzluk anlamına geliyor. Buna göre Türkiye'de yolsuzlukların en fazla hâkim olduğu düşünülen alanlar, 3.3 ile iş dünyası/özel sektör, memurlar/ kamu kurumları ve eğitim sistemi.
Hemen ardından sırayla siyasi partiler (3.2) , ordu (3.2), polis (3.1), yargı (3.1), medya (3.0), sivil toplum örgütleri (3.0) ve yasama/meclis (2.9) geliyor. Yolsuzluğun en az olduğuna inanılan yer ise 2.5 ile dinî kurumlar. Yolsuzlukla mücadelede hükümetin aldığı önlemleri yüzde 59’luk kesim etkili, yüzde 40’lık kesim ise etkisiz buluyor.
Rüşveti en çok yoksullar ödüyor
Barometre'nin en altındakiler ise genelde yoksul ülkeler. En fazla rüşvet vermek zorunda olanların, toplumun en yoksul katmanları olması da araştırmanın ortaya koyduğu ironik bir sonuç.
Afganistan'da ankete katılanların yarısından çoğu, son bir yıl içinde rüşvet verdiğini söylerken, Afrika'nın orta ve güneyinde her iki kişiden biri işini halletmek için rüşvet veriyor.
Bu oran Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da yüzde 36, eski Doğu Bloku ülkelerinde yüzde 32 ve Latin Amerika'da yüzde 23. Balkanlar'ın batısı ve Türkiye'de ise son bir yıl içinde rüşvet verdiğini söyleyenlerin oranı yüzde 19.
Avrupalılar yolsuzluğun arttığına inanıyor
Bu oran, AB ve Kuzey Amerika'da yüzde 5'e düşüyor. Ancak kişisel deneyimden bağımsız olarak ankete katılanların dörtte üçlük çoğunluğu, yolsuzlukların giderek arttığı inancında.
AB'nin İçişlerinden Sorumlu Üyesi Cecilia Malmström, Birlik içinde alınan önlemlerin henüz inandırıcı sonuçlar vermediğini belirterek, “AB vatandaşlarının çoğunun ülkelerindeki yönetimlerde yolsuzluklar olduğuna inanması bunun açık bir göstergesi” diye konuştu.
Yolsuzlukla mücadelede yeni önlemler de açıklayan Malmström, 2012 yılından itibaren 27 üye ülkenin düzenli olarak yolsuzlukla mücadele raporu hazırlayacaklarını bildirdi.
© Deutsche Welle Türkçe
DW, TI, Reuters, dapd / BK,MÇ