1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Guantanamo esirleri yargı önünde

Claudia Plass23 Ağustos 2004

ABD'de Guantanamo adasındaki üssünde tutuklu bulunan 15 kişinin askeri bir komisyonda dinlenmesine başlanıyor. İnsan hakları örgütleri, tutukluların haklarının kısıtlandığı görüşünde.

https://p.dw.com/p/Ab9x
Guantanomo'da bir esir sorguya götürülürken
Guantanomo'da bir esir sorguya götürülürkenFotoğraf: AP

Guantanamo’da tutulu bulunan 15 kişiyi bağımsız bir yargı süreci değil, askeri bir komisyon bekliyor. Merkezi Amerika’da bulunan İnsan Hakları İzleme Örgütü ”Human Rights Watch” davanın normal askeri davalardan da farklı olacağına dikat çekiyor. Örneğin askeri bir komisyonun yürüttüğü davalarda, normalde yargılanan kişinin sivil bir mahkeme talep etme hakkı var. Hatta isterse davayı en yüksek yargı merciiine kadar da taşıyabilir. ”Oysa Guantanamo’lu tutukluların bu hakkı bile yok” diyor Human Rights Watch örgütünün başkanı Wendy Patten.

Hem hakim, hem jüri

Wendy Patten, davanın Amerikan Dışişleri bakanı Donald Rumsfeld ve Amerikan ordusunun başkomutanı olarak Başkan Georg Bush tarafından kontrol edilmesinin de mümkün olduğunu söylüyor. Bu durumda Başkan Bush’un hem hakim, hem jüri, hem yargıtay ve ölüm cezası verilmesi halinde de yürütme organı görevlerini üstlenebilme yetkisi olduğa dikkat çekiyor. Wendy Patten, aynı zamanda kanıtların mahkemeye sunulması sırasında da farklı bir yöntem izleneceğini belirtiyor. Patten, doğrudan şahit olunmayan, ancak birilerinin söylemesiyle edinilen bilgilerin bile mahkemede kanıt sayılmasının tehlikesine işaret ediyor. Üstelik aleyhte sunulan kanıtlara karşılık tutuklulara söz hakkı da verilmiyor. ”Böylece temel hak ve özgürlükler çiğneniyor” diyor Paten..

"Hukuki kazanımlar görmezden geliniyor"

Human Rights Watch Örgütü başkanı Wendy Patten, Amerika Birleşik Devletleri’nin Guantanamo’lu tutukluları yargılarken 2. Dünya Savaşı sırasındaki askeri mahkemelere benzediğini söylüyor. Bu tavrıyla Amerikan hükümetinin son 40 yılda edilen hukuki kazanımları görmezden geldiğini kaydeden Patten, Cenevre Sözleşmesi gibi uluslararası anlaşmaların da hiçe sayıldığını belirtiyor.

"ABD'li askerlere yapılsa..."

Wendy Patten, Amerikan hükümetini özellikle tutuklulara ve savunmaya söz hakkı tanımadığı için eleştiriyor. Tutukluların daha önce verdikleri ifadelerin aleyte delil olarak kullanılabileceğini söyleyen Patten, bu ifadelerin işkenceyle alınmış olabileceğine de dikkat çekiyor. Üstelik 15 tutuklunun avukatlarıyla yaptıkları görüşmelerin videoya kaydedildiğini anlatan Patten, “böylesi bir uygulama Amerikan askerlerine yapılsa, itiraz sesleri çoktan yükselirdi” diyor.

Tüm bu ayrıntıların eşliğinde gözler şu sıralar Amerika’ya çevrilmiş durumda ve yargılamanın adil yapılıp yapılmayacağını bekliyor. Amerika Birleşik Devletleri sadece adil bir yargılamayla, kafalardaki mevcut şüpheleri silebilir ve tüm dünyayı verilen kararların haklı olduğuna ikna edebilir.