Gürcistan'da bir dönemin sonu

Gürcistan, Türkiye’nin komşusu olarak NATO’nun Rusya ile sınır olduğu bölgede bulunuyor. Stratejik önemi ise petrole bağlı. Gerçi ülkede petrol yok ama Hazar denizi petrollerinin batıya nasıl ulaşacağı noktasında önemi artıyor. Rusya Hazar petrolünün kendi topraklarından batıya ulaştırılmasını istiyor, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ise bu konuda Moskova’ya bağlı olmak istemiyor. Bu yüzden de Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Türkiye’ye varan Bakü-Ceyhan petrol boru hattını destekliyor. Milyarlarca dolarlık bütçesi olan Bakü-Ceyhan petrol boru hattının yapımını Amerikan firmalarının başı çektiği bir konsorsiyum üstleniyor. Şevardnadze bu konuda ABD’den yana tavır almış, buna karşılık Rusya da Gürcistan’daki ayrılıkçıları destekleyerek Şevardnadze’nin işini zorlaştırmıştı.

Amerikan yardımları Moskova'yı kızdırdı

ABD, Tiflis hükümetinin işbirliğini geçen yıllarda bonkör yardımlarla ödüllendirdi. Kişi başına yıllık gelirin 490 euro civarında olduğu ve 1,5 milyar euro dış borcu olan Gürcistan’a yardım yapan ülkelerin başında yer aldı. Yıllardır iflasın eşiğinde olan devlet ancak bu yardımlarla ayakta durabildi. Rus hükümetini kızdıran ekonomik yardımın yanısıra askeri yardımdı. Tiflis hükümeti Gürcistan donanmasının eğitimi için ABD’den yardım alıyor.

Rusya'nın elindeki kartlar

Tüm bunlar yüz yıl önce bölgede hakimiyeti sağlamak için o zamanın süper güçleri İngiltere ile Rusya arasında oynanan ”büyük oyun”un tekrarlandığının işareti. Bu para ve iktidar mücadelesinde Rusya’nın elindeki kartlar da fena değil. Gürcistan’da Sovyetler Birliği döneminden kalma iki askeri üs var. Gürcistan enerji ihtiyacını Rusya’dan gelen doğal gaz ile sağlıyor. Moskova aynı zamanda ülkenin iki özerk bölgesi Abhazya ve Güney Osetya’yı da kontrolü altında tutuyor denilebilir. Bu iki bölgedeki ayaklanmalar Moskova’nın arabuluculuğu ile bastırılmış, buna karşılık Tiflis hükümeti bu bölgelerdeki merkezi kontrolü yitirmişti.

Şevardnadze’nin istifası ile Gürcistan’da bir dönem sona eriyor, ancak Moskova ve Washington’ın çıkarları açısından değişen bir şey yok.