Gürcistan-Güney Osetya gerginliği

Güney Osetya sorunu neredeyse unutuldu. Gürcistan hükümeti ile ayrılıkçı Güney Osetya bölgesi arasında 12 yıldır ateşkes yürürlükteydi. Güney Osetya oldukça geniş kapsamlı özgürlüğüne alışmıştı. Ancak Gürcistan’ın yeni Cumhurbaşkanı Mikail Saakaşvili, bağımsızlık isteyen Güney Osetya, Abhazya ve Acaristan’ı yeniden merkezi yönetime bağlamayı amaç edindi. Berlin’deki Bilim ve Politika Vakfı’nın Kafkasya uzmanı Uwe Hallbach, Cumhurbaşkanı’nın izlediği politika ile Kafkasya’daki dengenin bozulduğu görüşünde:

"Tiflis hükümeti Gürcistan’ın sütünlüğünü yeniden sağlama programı çerçevesinde, bu statükoya müdahale etti. Geçen Mart ayında Güney Osetya sınırındaki kontrol noktalarını takviye ederek yeniden gerginlik yarattı. Bu gerginlik, 16 kişinin ölümüne yol açtığı tahmin edilen çatışmalara yol açtı."

Sınırda çatışmalar

Ağustos başından bu yana sınır bölgesinde kanlı çatışmalar meydana geliyor. 1990‘lı yılların başında patlak veren iç savaştan bu yana durum hiç bu kadar ciddi boyutlara ulaşmamıştı. Rusya iç savaş sırasında Güney Osetya’nın bağımsızlığını desteklemiş, 1992 yılında dönemin Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze ile Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, ateşkes anlaşmasını birlikte hazırlamışlardı. O zamandan bu yana yaklaşık 1.500 askerden oluşan Rusya, Osetya ve Gürcistan ortak barış gücü, Gürcistan’da güvenliği sağlamakla görevli. Ancak birliğin bölgedeki etkisi sınırlı. Taraflar arasındaki karşılıklı güvensizlik ise çok büyük. Güney Osetya’da son zamanlarda yeniden patlak veren çatışmalar, Gürcistan ile Rusya arasında da gerginliğe neden oluyor. Rusya, Güney Osetya’nın tek taraflı ilan ettiği bağımsızlığı tanıyan ve destekleyen tek devlet. Güney Osetya halkının yarısından fazlası Rus pasaportuna sahip ve Gürcülere uygulanan vize alma zorunluluğundan muaf.

Rusya'nın etkisi

Rusya’nın bölgedeki etkisi büyük önem taşıyor. Çifte rol oynayan Rusya, bir yandan taraf, diğer yandan arabulucu pozisyonuna sahip. Kafkasya uzmanı Uwe Halbach, bu durumun büyük bir sorun teşkil ettiğini vurguluyo

"Rusya’nın bölgeler arasındaki çatışmaya çözüm bulmada oynadğı rol son derece kritik. Gürcistan’daki bağımsızlık yanlısı bölgeler Rusya’nın desteğini aldığı sürece, Gürcistan’ın, toprak bütünlüğünü yeniden sağlama programını gerçekleştirmesi çok güç olacaktır."

Arabulucuk talebi

Gürcistan yönetimi bu nedenle Güney Osetya sorununun çözümü için uluslararası düzeyde arabuluculuk yapılmasını istiyor. Gürcistan Dışişleri Bakanı Salome Surabişvili Viyana’daki Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Merkezi’ne başvurarak, örneğin BM başkanlığında uluslararası bir konferans düzenlenmesini talep etti. Ancak Güney Osetya’daki gerginliğin nasıl sonuçlanacağı Rusya’nın tutumuna bağlı.