FBI’da yeni skandal

ABD'de Federal Soruşturma Bürosu FBI’ın 11 Eylül saldırılarından sonra kabul edilen Yurttaşlık Yasası'nı bahane ederek, binlerce kişinin telefonlarını dinlediği, e-maillerini okuduğu ve kredi kartı kayıtları gibi kişisel bilgileri incelediği ortaya çıktı.

Adalet Bakanlığı’nın bir müfettişi, bakanlığa bağlı olan kurumun kişilerin özel bilgilerine göz atarken, mevcut yetkilerini aştığı sonucuna vardı. Müfettiş Glenn A. Fine, FBI ajanlarının zaman zaman, ellerinde yetki olmadığı halde ve acil bir durum söz konusu değilken, çeşitli kuruluşlardan bilgi talep ederek yasalara aykırı davrandığını tespit etti.

Fine tarafından hazırlanan 126 sayfalık raporda, FBI'ın Yurttaşlık Yasası'nı bahane ederek, terörizmle bağlantılı olduğu gerekçesiyle bazı durumlarda bankalar ve benzeri kuruluşlara 'ulusal güvenlik mektubu' göndererek bilgi talep ettiği belirtildi.

Yasa yetkileri genişletti

11 Eylül'den sonra kabul edilen ve terörle mücadelenin daha etkin biçimde yürütülmesini amaçlayan Yurttaşlık Yasası'na göre FBI, telefon şirketleri, internet hizmeti sağlayan şirketler, bankalar, kredi veren kuruluşlar ve benzerlerinden, mahkeme onayını beklemeden, belli kişiler için bilgi talep edebiliyor. Yurtaşlık Yasası’nın çıkarılmasından önce, sadece terör zanlılarının özel iletişim kanallarını ve özel bilgilerine incelemek mümkündü.

FBI Başkanı Robert Mueller, Adalet Bakanlığı’nın araştırmasıyla ilgili bilgileri doğrularken, Fine'ın hazırladığı rapor için, “FBI'ın soruşturmalarında kullandığı ve yararı kanıtlanmış bir aracına ilişkin adil ve objektif bir değerlendirme” ifadesini kullandı. Mueller, kişisel haklar ve özgürlüklerin korunmasına FBI olarak büyük önem verdiklerini belirterek, “Bundan daha azına razı olmamız mümkün değil. Hatalarımıza yanıt bulmak için hemen bazı önlemler almış bulunuyoruz. Ek bazı önlemlerin alınması talimatını da verdim” dedi.

Ancak Mueller bu tarz bilgilerin edinilmesinin, terörle mücadelede önemli bir yapı taşı olduğunu da sözlerine eklemeyi ihmal etmedi. ABD Adalet Bakanı Alberto Gonzalez, ortaya çıkarılan yanlışların kabullenilebilir cinsten olmadığını, fakat 'ulusal güvenlik mektuplarının' terörle mücadele açısından vazgeçilmez olduğunun altını çizdi.

Demokratlar tepki gösterdi

Müfettiş Glenn Fine tarafından hazırlanan rapor, Demokrat Partililerin çoğunlukta bulunduğu ABD Kongresi tarafından, ABD Başkanı George W. Bush yönetiminin itirazlarına rağmen talep edildi.

Hatta Demokrat Partili Senatör Dick Durbin, Yurttaşlık Yasası’nın bazı maddelerinin yürürlükten kaldırılmasını istedi. Durbin, ABD yönetiminin Yurttaşlık Yasası’ndan doğan haklardan, Amerikalıların özel yaşamlarına saygı göstermeden yararlandıklarını ileri sürdü.

Ciddi artış göze çarpıyor

Rapora göre, Yurttaşlık Yasası'nın çıkmasından hemen sonra FBI tarafından çeşitli kuruluşlara gönderilen “Ulusal güvenlik gerekçesiyle şu kişinin bilgilerini vermeniz isteniyor” yönündeki mektupların sayısının ciddi biçimde arttığı belirtiliyor.

Örneğin 2000 yılında FBI, bu türde 8 bin 500 mektup gönderirken, bu rakam 2003 yılında 39 bine fırladı. 2004 yılında ise hakkında bilgi edinmek için mektup gönderilen kişilerin sayısı 56 bine çıktı. Geçen yıl ise bu rakamın 47 bin olduğu raporda belirtildi. Müfettişin raporuna göre, yasanın çıkmasını takiben geçen üç yılda FBI, kişisel bilgilere ulaşmak için 143 bin 74 mektup gönderdi.