Euromed Konferansı'nda terörle mücadele kararı
4 Aralık 2003Avrupa Birliği ve Akdeniz‘e kıyısı olan Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinin dışişleri bakanları kapanış oturumunda, gelecekte terörle mücadelede daha sıkı işbirliğine gideceklerini ilan ettiler. Türkiye, Fas ve Tunus’daki terör saldırıları, İslamcı teröristlerin Batı ile işbirliğine giden Müslüman ülkeleri de hedef aldıklarını göstermişti.
AB Dönem Başkanı İtalya’nın Dışişleri Bakanı Franco Frattini ise "Hedefimiz Akdeniz bölgesi halklarının daha sıkı işbirliği yapmak. Ortak hedefimiz hoşgörüşüzlük, terörizm ve köktencilikle mücadele. Bunun için yatırımcıları Akdeniz‘in güneyine ve doğusuna cekmek büyük önem taşıyor” dedi.
Avrupa Birliği Komisyonu‘nun Dış İlişkilerden Sorumlu Üyesi Chris Patten da Birliğin, kapısının önündeki Akdeniz ülkelerinin aşırı dinci akımlar yüzünden istikrarsızlığa sürüklenmesine izin veremeyeceğini söyledi. Bu nedenle Brüksel, Magreb ülkeleri ve Ortadoğu’da özel yatırımları teşvik ve işsizliği azaltmak amacıyla Avrupa Yatırım Bankası çerçevesinde yeni bir kredi programı oluşturmayı planlıyor. Patten, işsiz ve perspektiften yoksun gençlerin köktencilerin ve teröristlerin en büyük seferber kaynağı olduğunun altını çizdi.
Ortadoğu sorunu
Öte yandan, sorunların çekirdeğini oluşturan İsrail - Filistin anlaşmazlığı sürdüğü müddetçe, istenen etki sağlanamayacağı da konferansta dile getirilen görüşlerden biriydi. Nitekim, Napoli’deki toplantı masasında İsrail Dışişleri Bakanı Silvan Şalom ve Filistinli meslekdaşı Nabil Şaat da birbirleriyle konuşmadan oturdular.
Avrupa Birliği troykası ile ayrı bir görüşmede İspanya Dışişleri Bakanı Ana Placio, İsrailli meslekdaşına, Batı Şeria’daki güvenlik duvarının inşaatı konusunda bir moratoryum önerdi. Şalom bu öneriye, duvarın güvenlik politikaları açısından önemine ikna olmaları için Avrupalı diplomatları İsrail’e davet ederek karşılık verdi. Batı Şeria’daki Filistin halkının insani durumunun her geçen gün kötüleştiğine ve bu ortamın siyasi tansiyonu da tırmandırdığına dikkati çeken Avrupa Birliği‘nin şef diplomatı Javier Solana ise Şalom’un görüşlerine katılmadığını söyledi.
Kültürlerarası diyalog
Euromed Konferansı‘na katılan dışişleri bakanları kültürlerarası diyaloğu güçlendirmek, kültür alışverişini arttırmak için bir vakıf kurulmasını kararlaştırdılar. İtalya Dışişleri Bakanı Frattini, önümüzdeki yıl on yeni üye daha alacak olan Avrupa Birliği‘nin sırtını Akdeniz ülkelerine dönmeyeceği sözü verdi ve gelecekte Birliğe komşu olacak tüm ülkelerin ”genişletilmiş Avrupa politikası” çerçevesinde aynı statüye sahip kılınacağını bildirdi.
Birlik, 1995‘de temeli atılan Barcelona sürecini canlandırabilmek için 2004 yılı Mayıs’ına kadar Akdeniz‘e kıyısı olan tüm ülkelerle gümrük ve ticaret sınırlamalarını ortadan kaldıracak ortaklık anlaşmalarının tamamlanmasını hedefliyor. Bunun karşılığında da özellikle Kuzey Afrika ülkelerinden Avrupa‘ya yönelik yasadışı mülteci akımını frenlemesini bekliyor. Akdeniz toplumları arasında siyasi diyaloğu pekiştirmek için düzenli aralıklarla toplanacak bir karma parlamenterler Konseyi de oluşturuldu. Avrupa Parlamentosu Başkanı Pat Cox, Napoli buluşmasında atılan en önemli adımın bu olduğu kanısında.