170811 Syrien Assad Machtbasis

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Şam'daki ikametgâhı bir kaleyi andırıyor. Dikenli tellerle çevrili gri beton yapı, aynı Suriye rejimi gibi adeta dokunulmaz bir görüntü sergiliyor.

Suriye halkının ne kadarının Esad rejimini desteklediği konusunda bağımsız kaynaklardan güvenilir bilgilere ulaşmak oldukça zor. Esad rejimi ve Esad’ın destekçileri protestoları küçük çaplı hareketler olarak göstermek için ellerinden geleni yapıyor. Rejim yandaşlarından Profesör Besim Ebu Abdullah şunları söylüyor:
"Beş ayın ardından rejim hâlâ ilk günkü kadar güçlü. Başarıya ulaşamamaları nedeniyle yurtdışından artırılan baskılara da direnebildi. Suriye halkı, yıkımı reddetti, Libya ve Yemen'de yaşananların bir başka örneği olmak istemediler."

Videolardaki görüntüler çok farklı

Ancak internette dolaşan sayısız protesto videosu bunun tam tersi bir görüntü ortaya koyuyor. Muhalefetin verdiği bilgilere göre, beş aydır devam eden protestolarda yaklaşık iki bin rejim karşıtı hayatını kaybetti. Muhaliflere göre, Suriye'de rejim karşıtlarının sayısı hiç de az değil.

Peki, Beşar Esad tüm baskılara karşı koymasını sağlayan gücü ve desteği nereden alıyor? Alman gazetesi Süddeutsche Zeitung muhabiri ve Ortadoğu uzmanı Rudolph Chimelli, ordu ve güvenlik güçlerinin hâlâ Devlet Başkanı'nın arkasında durduğuna işaret ediyor. Beşar Esad'ın kardeşi Mahir Esad, Suriye ordusunda özel yetiştirilmiş komandolarının bulunduğu birliğe komuta ediyor ve rejimi sonuna kadar savunmaya hazır. Chimelli,"Esad iktidar araçlarının kilit noktalarında destekleniyor, örneğin orduda ve gizli servislerde. Bu kurumlarda ağırlığı ise Alevîler oluşturuyor. Rejim devrilirse, doğal olarak Alevilerin hayatı ve kişisel varlıkları da tehlikeye girmiş olur" açıklamasını yapıyor.

Ortadoğu uzmanı her geçen gün daha fazla asker ve polisin muhaliflere katıldığına yönelik haberleri ise abartılı bulduğunu kaydediyor.

Zengin-fakir uçurumu derinleşti

Chimelli, orta sınıfın ve Şam ile Halep'te yaşayan burjuva kesiminin de kitlesel olarak muhalefetin arkasında yer almamasının Esad için büyük bir avantaj olduğunu kaydediyor. Chimelli bu kesimin Esad karşıtı olmasa da düzen ve istikrardan yana olduğuna dikkat çekiyor. Ancak "Le Monde Diplomasi" dergisinin Arapça baskısının genel yayın yönetmeni Samir Ata’ya göre, bu kesimin de muhalifleri desteklemesi için aralarından birinin Esad rejiminin kurşunlarına hedef olması yeterli.
Zira Suriye’de aslında halk arasında genel bir huzursuzluk hâkim. Ülkede geçtiğimiz yıllarda yapılan ekonomik reformlar zenginle fakir arasındaki uçurumu derinleştirdi. Kentlerdeki tüccar ve dükkân sahipleri reformlardan fayda sağlarken, kırsal kesimdekiler bu gelişmenin gerisinde kaldı.

Esad azınlıkları kışkırtıyor

Öte yandan Esad ülkedeki din kaynaklı gerginliklerden de faydalanıyor. Suriye nüfusunun büyük bölümünü Sünniler oluşturuyor. Süddeutsche Zeitung muhabiri ve Ortadoğu uzmanı Rudolph Chimelli, Suriye'de yaşayan Hrıstiyan, Dürzî, Alevi ve Şii azınlıkların rejimin devrilmesi halinde yönetimi Sünnilerin almasından ve azınlıklara tanınan hakların kısıtlanmasından çekindiklerini kaydediyor.

Esad yönetimi azınlıkların bu korkularını kışkırtıyor. Rejim karşıtı Samir Ata bu nedenle muhalif güçlerin çok daha iyi organize olması gerektiğine işaret ediyor:
"Rejimin birçok hizmetkârı var. Bunlar Esad iyi bir devlet başkanı olduğu için değil, kaybedecek çok fazla şeyleri olduğu için onun arkasındalar. Birçok kişi Suriye devletinin yıkılması veya değişimden korkuyor. Bu tabloyu değiştirmek muhalefetin görevi…"

Esad rejiminin en büyük dayanağının halkın gelecek kaygısı olduğu görülüyor. Ancak Tunus ve Mısır'da yaşananlar korkunun ve kaygının egemenlik için yeterli bir temel olmadığını daha önce ortaya koymuştu.

© Deutsche Welle Türkçe

Julia Hahn / Çeviri: Banu Ertek

Editör: Hülya Köylü