1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

El Kaide örgütüne sempati azalıyor

Derleyen: Beklan Kulaksızoğlu16 Temmuz 2005

Amerikan araştırma kuruluşu PEW, Hristiyan ve İslam dünyasının birbirine bakışı, El Kaide örgütünün İslam dünyasındaki ağırlığı gibi konularda kapsamlı bir araştırma yayınladı. Araştırma, İslam dünyasında El Kaide örgütüne sempatinin azaldığını, Batı ülkelerinde ise Müslümanlar’a yönelik olumsuz görüşlerin artış eğiliminde olduğunu ortaya koyuyor.

https://p.dw.com/p/AaiA
Londra'daki camide ibadet eden Müslümanlar.
Londra'daki camide ibadet eden Müslümanlar.Fotoğraf: AP

Amerikan araştırma kuruluşu PEW’in 17 ülkede 17 binden fazla kişi ile yaptırdığı ankette İslam dünyasında radikal İslama, intihar eylemlerine, demokratik sisteme bakış, İslam’ın siyasetteki yeri gibi konularda sorular yöneltiliyor, Müslüman olmayan ülkelerde de Müslümanlar’ın nasıl görüldüğü, ayrıca dinlerin birbirini nasıl algıladığına yanıt aranıyor.

Endişe artıyor

Araştırma sonuçlarına göre İslam dünyasında din adına gerçekleştirilen terörist eylemlerden duyulan endişe artıyor. ‚Radikal İslamcılar’ın ülkeniz için tehdit olduğunu düşünüyor musunuz’ sorusuna en fazla evet yanıtı Fas’tan gelirken Ürdün’de bu oran yüzde 10. Türkiye’de ise yüzde 47’lik kesim radikal İslam’ın kendi ülkesi için tehdit oluşturduğunu düşünüyor.

İntihar eylemlerine destek azalıyor

İntihar eylemlerine destekte ise belirgin bir azalma görülüyor. İntihar saldırılarını kesinlikle onaylamadığını belirtenlerin başında yüzde 79’la Fas başı çekiyor. Türkiye yüzde 66 ile ikinci sırada. Türkiye’de ankete katılanların yüzde 14’ü intihar eylemlerini bazen haklı bulduğunu, yüzde 6’lık kesim ise nadiren haklı bulduğunu belirtiyor.

İslam dünyasında görüş ayrılığı

Ancak konu Irak’taki intihar eylemleri olduğunda İslam dünyasında görüş ayrılıkları belirginleşiyor. Lübnan ve Ürdün’de ankete katılanların neredeyse yarısı ve Faslılar’ın yüzde 56’sı Irak’taki Amerikalılar’a ve diğer Batılılar’a karşı intihar eylemlerinin kabul edilebilir olduğunu düşünüyor. Türkiye, Pakistan ve Endonezya’da ise çoğunluk bu görüşü paylaşmıyor.

İslam’ın ülke siyasetindeki rolünün son yıllarda arttığını düşünenlerin sayısında yükselme var. Çoğu İslam ülkesi bunu olumlu bir gelişme olarak görüyor. Türkiye ise bu konuda açık bir istisna oluşturuyor. Ankete katılan Türkler’in yüzde 66’sı İslam’ın siyasetteki rolünün arttığını ve aşırı dincilerin ülke için tehdit oluşturduğunu düşünüyor.

Müslümanlara tepki artıyor

İslam dünyasında bu gelişmeler yaşanırken, Müslüman olmayan ülkelerde Müslümanlar ile ilgili olumsuz görüşler ise artıyor. Ankete göre radikal İslam tehdidinden en çok endişe duyan ülkeler Rusya, Hindistan ve İspanya.

Batı kamuoyunda, ülkelerinde yaşayan Müslümanlar’ın toplumun dışında kalmayı tercih ettiği, ülkenin geleneklerine ve yaşam tarzına uymak istemediği görüşü hakim. Batılı toplumlar ayrıca ülkelerindeki Müslümanlar’ın dini kimliklerine bağlılıklarının da arttığı görüşünde. Bundan en fazla rahatsızlık duyanlar, Batı Avrupa ülkeleri. Müslümanlar’ın dini kimliklerini daha çok benimsemelerini olumsuz bulan ülkeler arasında Almanya yüzde 88’lik oranla ilk sırada yer alıyor. Bundan en az rahatsızlık duyan ülke ise yüzde 42’lik oranla Polonya.

Türkiye de etkileniyor

Avrupalılar’ın yabancılar ile ilgili endişelerinde Türkiye’nin AB üyelik sürecinin önemli rol oynadığı saptanıyor. Fransızlar’ın yüzde 66’sı, Almanlar’ın yüzde 65’i, Hollandalılar’ın yüzde 53’ü Türkiye’nin AB üyeliğine karşı. Türkiye’nin üyeliğine en fazla destek ise yüzde 68 ile İspanya ve yüzde 57 ile İngiltere’den geliyor. Anket sonuçlarının analizinde, Türkiye’nin AB’ye girmesine karşı olan kesimde milli kimliğin kaybedilmesi korkusunun hakim olduğu belirtiliyor. Hatta göçe karşı olanlar arasında Türkiye endişesinin radikal İslam endişesinden daha büyük rol oynadığı görülüyor. Yabancı düşmanlığının en düşük olduğu ülkeler ise İngiltere, ABD ve Kanada. Bu ülkelerde radikal İslam korkusu yaşandığı halde İslami kimliğin yükselişi rahatsızlık yaratmıyor.

Farklı dinlerden insanların birbirine bakış açısı

Farklı dinlerden insanların birbirine nasıl baktığı konusuna gelince. Müslüman ülkelerde Hristiyanlar ile ilgili görüşler farklılık gösterirken Yahudi karşıtlığı dikkat çekiyor. İslam dünyasında Hristiyanlar hakkında en olumsuz düşünen ülke Türkiye. Ankete katılan Türkler’in yüzde 63’ü Hristiyanlar’a olumsuz bakarken sadece yüzde 21’lik kesim olumlu yanıt veriyor. Aynı şekilde Türkler’in yüzde 60’ı Yahudiler ile ilgili olumsuz görüşlere sahip. Yahudiler ile ilgili olumlu görüşler sadece yüzde 18 oranında.

Hristiyan dünyasında ise Müslümanlar’a en olumlu bakan ülke yüzde 72 ile İngiltere. Müslümanlar’a karşı en olumsuz yaklaşan ülkeler ise yüzde 51 ile Hollanda ve yüzde 47 ile Almanya.