Daimler USA Korruption

Bir Alman şirketinin Macaristan ya da Vietnam gibi ülkelerdeki faaliyetleri ABD adaletini neden ilgilendiriyor? Çünkü hisse senetleri Amerikan borsalarında işlem gören her şirket, Amerikan yasalarına tabii kılınıyor. Amerikan yasalarına göre, ABD'de faaliyet gösteren şirketlerin yabancı ülke yetkililerine rüşvet vermeleri ve yurt dışında yolsuzluk yapmaları yasak. Daimler o yıllarda, Amerikan otomotivcilik şirketi Chrysler'in sahibi olduğu için bu yasalar gereğince yargılanabiliyor.

Soruşturma, eski bir çalışanın 2004 yılında, ABD kontrol mercilerine başvurarak olayı ortaya çıkarmasıyla başladı. Eski çalışan, DaimlerChrysler’in rüşvet için bir kara para hesabı açtığını ve bu hesaptaki parayı kullandığını iddia etmişti. ABD Adalet Bakanlığı ile Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu, bu iddialar üzerine soruşturma başlattı.

Olayın tarafları, 1 Nisan’da Washington’da tekrar mahkeme önüne çıkacak. İddianameye göre, Stuttgart merkezli firma, 1998 ile 2008 yılları arasında, yasaları ihlal ederek rüşvet ödemiş. Daimler’in , hükümetlerin ihalelerde araçlarını satın almaya ikna edilmesi amacıyla para yedirdiği belirtiliyor.

Türkiye de iddianamede

Dava dosyalarındaki iddiaların odağında 22 ülke yer alıyor. Mısır, Çin, Yunanistan, Rusya ve Türkiye de bu ülkeler arasında. 1 Nisan’daki duruşmada, uzlaşmaya varılması halinde, Daimler’in 185 milyon dolar ceza ödemeye hazır olduğu belirtiliyor. Bu para Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu ile Amerikan Adalet Bakanlığı arasında paylaştırılacak. ABD’de adını açıklamak istemeyen bir yetkili, uzlaşmanın cezai soruşturmayı sonlandıracağını ve bu konudaki kararın 1 Nisan’daki duruşmada alınacağını belirtti.

Hem ABD'li yetkililer hem de Stuttgart'taki Daimler yetkilileri, konu hakkında resmî açıklama yapmaktan kaçındılar. Daimler bir süre önce, bazı ülkelerde “uygunsuz ödemeler“ yaptığını kabul etmiş ve ABD ile Almanya’daki savcılıklarla gönüllü olarak bilgi paylaşımında bulunduğunu açıklamıştı.

Milyonlara euroluk hediyeler

İddialara göre, Daimler, yaklaşık 65 milyon Euro’luk satış için Rus hükümet yetkililerine 3 milyon Euro rüşvet vermiş. Çin hükümet yetkililerine ise 4 milyon 100 bin Euro, hediye ve tatil fırsatları verildiği iddia ediliyor.

Ayrıca Daimler'in, BM'nin petrol karşılığı gıda programını ihlal ederek, Iraklı hükümet yetkililerine, şirket araçlarının satın alınmasını güvence altına almak için rüşvet verdiği de iddialar arasında.

Siemens de para ödemişti

Alman Siemens şirketi hakkında da ABD ve Almanya'da birkaç yıl önce yolsuzluk soruşturması başlatılmıştı. Şirket, soruşturmalara son verilmesi için sadece ABD’ye 600 milyon Euro ödemeyi kabul etmişti. Siemens 600 milyon Euro'luk tazminat karşılığında daha ağır ceza almaktan kurtulmuştu.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Başak Sezen (AFP/AP/Reuters/DW)

Editör: Ahmet Günaltay