Dünyadan ateşkes çağrıları yükseliyor
4 Ocak 2009İsrail’in kara harekatı tüm Ortadoğu ‘da kınandı. Mısır, BM Güvenlik Konseyi’nin İsrail’in sekiz günlük hava harekatı boyunca sergilediği suskunluğun, İsrail tarafından kara harekatına yeşil ışık olarak algılandığını belirtti. Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebul Geyt İsrail’in kara harekatının uluslararası çağrıların ‘küstahça hiçe sayılması’ olduğunu belirterek BM Güvenlik Konseyi’ni de harekete geçmemekle suçladı.
İran’dan da sert tepki geldi. Meclis sözcüsü Ali Laricani, Filistinliler’in İsrail birliklerine karşı direnişini överek, ‘Gazze’nin İsrail’e mezar olacağını’ söyledi. İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki ise İslam Konferansı Örgütü’ne üye ülkelerin liderler ya da en azından dışişleri bakanları düzeyinde bir toplantı düzenlemesi çağrısında bulundu.
AB’de Gazze gerginliği
Avrupa Birliği içinde İsrail’in Gazze operasyonunun başlangıcından bu yana hakim olan görüş ayrılıkları hala aşılamadı. Dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti’nden Cumartesi günü yapılan açıklama geriçekildi. Çek sözcünün İsrail’in operasyonunun ‘saldırıya değil, savunmaya yönelik olduğu’ şeklindeki ifadesi tartışma yaratmıştı. Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Karel Schwarzenberg, Pazar günü televizyonda canlı yayınlanan bir programda, bu açıklamanın yanlış anlaşıldığını belirtti ve AB Dönem Başkanlığı’nın görüşüyle ilgili tek geçerli açıklamanın, Çek Dışişleri Bakanlığınca yapılan ve ateşkes çağrısı ve insani yardımların hızlandırılmasını talep eden açıklama olduğunu vurguladı.
AB Dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti’nin Dışişleri Bakanı Karel Schwarzenberg, Pazar günü Mısır’dan başlayan temaslarını Pazratesi günü Kudüs’te İsrailli yetkililerle, ardından Filistin bölgeleri ve Ürdün’de sürdürecek.
İngiltere Başbakanı Gordon Brown, kara harekatını İsrail ile Hamas arasındaki çatışmada ‘çok tehlikeli bir an’ olarak nitelendirerek derhal bir ateşkes ilan edilmesi için çabaların artırılması çağrısında bulundu. Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner de İsrail’in Gazze’ye kara harekatı başlatma kararını, ‘askeri gerilimde tehlikeli bir tırmanış’ olarak nitelendirdi.
AB’den Gazze’ye 3 milyon euroluk ek yardım
Avrupa Komisyonu’ndan yapılan açıklamada da İsrail devletler hukukuna saygı göstermeye ve Filistin halkına yönelik yardımların erişimine izin vermeye çağrıldı. AB’nin icra organı olan Komisyon ayrıca acil yardım olarak ek üç milyon dolarlık kaynak ayırdığını açıkladı. Bu ek kaynak BM’nin öncelikli ihtiyaçlar listesinde yer alan, gıda, çadır tamiri ve tıbbi malzeme gibi kalemlere odaklanacak. Komisyon’un insani yardımlardan sorumlu üyesi Louis Michel, “Bir buçuk milyon insan, Belçika’nın sadece yüzde biri büyüklüğündeki bir alana sıkışmış durumda. Hayatta kalabilmek için dışarıdan gelecek yardıma muhtaçlar. Her geçen gün durumları daha da kötüleşiyor. İsrailli yetkilileri uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyorum” dedi.
Rusya da ateşkes için devrede
Bu arada Rusya da arabuluculuk için devrede. Rus Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında İsrail’in kara harekatının ‘aşırı derecede endişe verici’ olduğu belirtilerek, her iki taraftan sivil halkın çektiği acılara son verilebilmesi ve karşılıklı ateşkese varılmasının acil önem taşıdığı vurgulandı. Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’in Ortadoğu Özel Temsilcisi Alexander Saltanov’un da bölgeye gönderildiği açıklandı. Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında insani bir felaketi önlemek için alınması gereken önlemler arasında, İsrail’in Gazze’deki ablukasına atıfla, ablukanın kaldırılması ve kontrol noktalarının açılması sıralandı.
Asya’dan da tepkiler yükseliyor. Çin ve Pakistan şiddete derhal son verilmesi çağrısında bulunurken Endonezya’daki Müslüman gruplar İsrail’e karşı savaş çağrısı yaptı. Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kureyşi İsrail’in harekatının gerekçeden yoksun olduğunu belirterek çatışamlara son verilmesini istedi. Japonya Başbakanı Taro Aso da İsrail’in kara harekatının durumu sadece kötüleştireceği uyarısında bulundu.
Afrika’dan da İsrail’e sert tepki geldi. Aynı zamanda İslam Konferansı Örgütü’nün Dönem Başkanı olan Senegal Devlet Başkanı Abdulaye Wade, İsrail kara harekatını, ‘devletler hukukunun en temel ilkelerinin ağır bir ihlali’ olarak nitelendirdi.