1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Dünya borsaları kan kaybediyor

Rolf Wenkel / DW14 Haziran 2006

New York, Tokyo ve Londra borsalarında günlerdir hisse senetleri değer kaybediyor. Ama bu kez endekslerin puan erozyonuna uğramasında, yaz aylarının etkisi dışında başka faktörlerin de rol oynadığı tahmin ediliyor. DW’den Rolf Wenkel, krizin nedenlerini uzmanlara sordu...

https://p.dw.com/p/AbZA
Dünya borsalarında son zamanlarda düşüş yaşanıyor
Dünya borsalarında son zamanlarda düşüş yaşanıyorFotoğraf: PA/dpa

Hauck & Auffhaeuser Bankası’nın değerli kağıtlar ticaretini yöneten Fidel Helmer, her gün Frankfurt Borsası’nın müzayede salonunda müşterileriyle telefonlaşıyor, onların direktifleri doğrultusunda hisse senedi alıp satıyor. Helmer ve meslektaşları, çoktandır dünya borsalarındaki tırmanışın yerini makul fiyatlara bırakmasını bekliyordu. Ama düşüşün böyle sert olacağını onlar da tahmin etmemişlerdi.

Hauck & Auffhaeuser Bankası’ndan Fidel Helmer, borsalarda bu durumun beklenmediğini belirterek şöyle konuştu: “Sadece Frankfurt’ta değil, bütün dünyada böyle. Piyasaların bu yılın ilk çeyreğinde böylesine olumlu bir gelişme göstereceğini en iyimser analizciler bile tahmin edememiş, Alman birleşik borsa endeksi DAX’ın 6 100 puan sınırını aşacağını kimse söylememişti. Bunun ardından ‘teknik reaksiyon’ geleceği kesindi. Ama değerlerdeki düşüşün bu boyutlara varacağını da kimse beklemiyordu.”

Yatırımcılar güven kaybetti

Rakamlara dökecek olursak... Borsaya kote edilmmiş 30 en büyük Alman şirketine ait hisselerin işlem gördüğü birleşik borsa endeksi DAX nisan ayı ortalarından bu yana 800 puan kaybetti, yüzde 13 oranında daraldı. Son 20 yılda hiç bu kadar kötü bir mayıs bilançosu çıkmamıştı. Ama değerlerdeki erimeden sadece Frankfurt etkilenmedi. New York ve Tokyo borsaları da hızla inişe geçti. Özel yatırımcı güvenini kaybetti. Parasını daha az riskli değerlere yöneltti.

Borsa uzmanı Helmer, finans piyasalarındaki dalgalanmalardan kimlerin kârlı çıktığını da şöyle anlatıyor: “ABD’deki büyük yatırım fonlarının piyasalardaki zaaftan yararlandıkları kesin. Yan işlemler sayesinde az parayla bu güvensizlik ortamından azami kâr çıkartmak mümkün. Geniş taban ürkek ve çekimser davranınca meydan, düşen hisse senedi fiyatlarından yan işlemlerle yararlanan büyük fonlara kalıyor.”

Ekonomik dengeler borsayı etkiliyor

Enflasyon, faiz, döviz kurları ya da petrol fiyatı gibi somut ekonomik verilerin borsalarda yaşanan krizle doğrudan bağlantılı olmadığnı belirten borsa uzmanı Helmer sözlerini şöyle tamamlıyor:

“Enflasyon ve faizlerin daha da artacak olması küçümsenemez. Ama son aylarda borsalara doping yapması gereken olumlu gelişmelerden de söz edilmeli. Örneğin Alman hisselerinin fiyat kâr rasyosu son derece iyi. Ham petrol de DAX 6 100 puanı aştığında bugünkünden pahalıydı. Yine puan rekoru kırıldığında euro dolar karşısında değer kazanmış, yani ihracat açısından olumsuz bir kura ulaşmıştı. Birleşik endeks %15 kaybetti ama, saydığımız olumlu gelişmeler hala devam ediyor.”