BM'den Kuzey Kore'ye yaptırım çıkmadı

Kuzey Kore'nin girişimine verilecek yanıtı değerlendirmek için dün New York’ta acil olarak toplanan BM Güvenlik Konseyi, Rusya ve Çin’in çekinceleri nedeniyle resmi bir tepki üzerinde anlaşamadı.

Diplomatik kaynaklar, Konsey’in vereceği ortak tepki üzerindeki istişarelerin önümüzdeki günlerde devam edeceğini söylemekle yetindiler.

ABD ve müttefikleri, Kuzey Kore’nin Pazar sabahı Japonya üzerinden uçup Pasifik Okyanusu’na düşen üç aşamalı roketi fırlatarak, nükleer silah ateşleme yeteneğini test etmesinden endişe duyuyor.

Üç saatlik görüşme sonuçsuz kaldı

ABD Başkanı Barack Obama ve diğer Batılı liderler de, Kuzey Kore’nin bu girişimini kınadı.

ABD, Kuzey Kore’nin uzun menzilli roket fırlatmasının, bu ülke üzerine 2006’da kabul edilen BM kararıyla getirilen yaptırımların hükümlerini ihlal ettiğini savunurken, Çin ve Rusya bu görüşe karşı çıktı ve kararın kullandığı ifadelerin belirsiz olduğunu kaydetti.

Dün kapalı kapılar ardında yapılan üç saatlik görüşmenin ardından kısa bir basın açıklaması yayınlayan Güvenlik Konseyi, üyelerinin, Kuzey Kore’nin roket fırlatmasına nasıl karşılık verileceği konusunu önümüzdeki bir kaç gün içinde değerlendireceğini kaydetti.

Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 15 üyenin, ortak açıklama taslağındaki ifadeler üzerinde anlaşamadıkları öğrenildi.

Çin ve Rusya’nın tutumu

ABD ve Japonya’nın başını çektiği pek çok üyenin, Kuzey Kore’nin roket fırlatmasının derhal ve güçlü biçimde kınanmasını istediği, ancak Çin ve Rusya daimi temsilcilerinin buna karşı çıktıkları bildirildi.

Batılı bir diplomat, bu ülkelerin, açıklama taslağında roket fırlatılmasından “kaygı” duyulduğunun belirtilmesine bile itiraz ettiklerini söyledi.

Çin daimi temsilcisi Yesui Zhang, toplantıdan sonra basın mensuplarına yaptığı açıklamada, BM’nin “gerginliklerin artmasından” kaçınmak ve Kuzey Kore ile bundan sonra yapılacak nükleer müzakereleri tehlikeye atmamak için “ihtiyatlı ve orantılı” bir karşılık vermesinden yana olduklarını bildirdi.

ABD daimi temsilcisi Susan Rice ise, Washington’un görüşünü, “bu ağırlıktaki bir eyleme verilecek en uygun yanıtın, bir Güvenlik Konseyi kararı olduğu” şeklinde açıkladı.

Edinilen bilgiye göre, ABD, Güvenlik Konseyi’nin acil toplantısı sırasında, Kuzey Kore’nin füze programında görev yapan yetkililerin mal varlığını dondurmayı ve onlara getirilen seyahat yasağını sıklaştırmayı öngören yeni bir BM kararı alınması fikrini ortaya attı.

“Müzakere masasına dönmez” endişesi

Ancak üyelere herhangi bir karar taslağı dağıtılmadı. ABD’nin daimi temsilcisi Rice da, olası bir kararı veto edip etmeyeceklerini öğrenmek için gün içinde Rus ve Çinli meslektaşlarıyla bir araya geldi.

Bazı Konsey üyelerinin, Kuzey Kore’nin pazarlık masasına geri dönmesini engelleyeceği korkusuyla bu ülke üzerinde sıkı yaptırımlar uygulanmasına karşı çıktıkları da belirtildi.

Kuzey Kore rejimi, ABD, Çin, Rusya, Japonya ve Güney Kore ile aralıklı olarak silahsızlanma görüşmeleri yürütüyor.

Pyongyang, roket fırlatmasına BM’den herhangi bir eleştiri gelmesi halinde, bu görüşmeleri sona erdirme tehdidinde bulunmuştu.

Başkan Obama ile seyahat eden üst düzey bir yetkili de, baskı ya da teşviklere karşılık vermeyen ve önceden tahmin edilemeyen bir rejimle muhatap olduklarına dikkat çekti ve yönetimin, Kuzey Kore ile altı taraflı görüşmeleri devam ettirmek istediğini kaydetti.

Sema Emiroğlu / New York

Editör: Nihat Halıcı