BM'de Sudan tartışması

ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell’ın ardından, Başkan George Bush da Sudan hükümetini, Darfur bölgesindeki katliama seyirci kalmakla suçlarken, Sudan Dışişleri Bakanı bu suçlamaları geri çevirdi. ABD Başkanı George Bush Washington’da yayınlanan açıklamasında, yapılan araştırmalar sonucu Darfur’da katliam düzenlendiği sonucuna varıldığını vurgulandı. Bush, Hartum yönetimini, temmuz ayı sonunda kabul edilen BM kararını hiçe saymakla suçladı.

Sadece dışarıdan müdahalenin cinayetlere son vereceğini vurgulayan Bush, Afrika Birliği’nin Darfur’da daha geniş operasyon düzenlemesini mümkün kılacak yeni bir BM kararı için Washington’un girişimde bulunduğunu belirtti. Bush ayrıca, Sudan hava kuvvetlerinin Darfur hava sahasından geçmesinin yasaklanmasını da talep etti. Daha önce Amerikan Dışişleri Bakanı Colin Powell da, Hartum hükümetini Darfur’da katliama meydan vermekle suçlamıştı.

ABD, BM nezdinde girişimde bulundu

Amerikan hükümeti aynı zamanda, Darfur için özel bir uluslararası komisyon oluşturulması talebiyle BM Güvenlik Konseyi nezdinde girişimde bulundu. Komisyonun bölgede uygulanan baskı ve katliamı resmen araştırması öngörülüyor. Önerilen yeni BM karar tasarısı, Sudan hükümetinin, Cancavid olarak adlandırılan Arap milisleri etkisiz hale getirmemesi durumunda, ülkeye ekonomik ambargo uygulanmasını içeriyor.

ABD’nin bu yöndeki önerisi, dün akşam BM Güvenlik Konseyi’nde ilk kez ele alındı. Kurulacak özel komisyonun Sudan’da gerçekten katliam düzenlendiği sonucuna varması halinde, BM’nin harekete geçme yükümlülüğü doğacak. Komisyonun aynı zamanda Darfur’da insan haklarını çiğneyen suçluları yakalamak ve yargılamaktan da sorumlu olması tasarlanıyor.

Öneriye karşı çıkanlar var

Almanya’nın BM nezdindeki büyüekelçi vekili Wolfgang Trautwein, ABD’nin hazırladığı tasarıyı olumlu bulduğunu belirtti ve Berlin hükümetinin de Darfur’da araştırma yapılmasından yana olduğunu söyledi. Berlin diğer yandan yaşananların soykırım olduğu söylemlerini geri çevirdi. Fransa, İngiltere, Şili ve Filipinler de Amerikan önerisini destekliyor.

BM diplomatları, Çin Halk Cumhuriyeti’nin ise bu tasarıya karşı çıkacağını tahmin ediyor. Pakistan ve Ceyazir’in BM nezdindeki büyükelçileri de "katliam” tanımlamasına katılmıyor.

Sudan yönetimi suçlamaları reddediyor

Bu arada Sudan yönetimi Darfur’da katliam yapıldığı suçlamalarını reddetti ve ABD’nin Sudan’ı seçim kampanyasına alet ettiğini ileri sürdü. Sudan Dışişleri Bakanı Mustafa Osman İsmail, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, Başkan Bush ve Dışişleri Bakanı Powell’ın Darfur’daki olaylara ilişkin değerlendirmesinin başka hiç kimse tarafından paylaşılmadığını iddia etti. Mustafa Osman İsmail, asıl katliamın Irak ve Afganistan’da Amerikan ordusu tarafından yapıldığı görüşünü savundu.

Af Örgütü araştırma ekibi gönderiyor

Öte yandan, Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) Darfur’a bir araştırma komisyonu gönderiyor. Gelecek Salı günü bölgeye gidecek olan heyet, Cancavid’in baskısı altındaki yerel halkla ve sivil toplum örgütlerinin yetkilileriyle görüşecek. Uluslararası Af Örgütü temsilcileri ayrıca, başkent Hartum’da hükümet üyeleriyle de biraraya gelecek.