1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

BM'de nükleer tartışmalar

Thomas Reinke / Sebastian Schubert4 Mayıs 2005

Nükleer Silahların Denetlenmesi Anlaşması’nın gözden geçirilmesi amacıyla New York’ta düzenlenen uluslararası konferansta İran ve Kuzey Kore’nin nükleer programları tartışma yaratıyor. Bu arada, Alman politikacılar, ABD’nin Almanya’daki nükleer silahlarını çekmesini istiyor...

https://p.dw.com/p/Aar7
UAEA Başkanı Muhammed el Baradey ve Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer.
UAEA Başkanı Muhammed el Baradey ve Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer.Fotoğraf: AP

İran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, New York’ta Nükleer Silahların Denetlenmesi Anlaşması’nın gözden geçirildiği uluslararası konferansta yaptığı konuşmada, ülkesinin nükleer teknolojiyi barışçı amaçlarla kullanmaya hakkı olduğunu vurguladı. Harrazi, üstü kapalı şekilde, ABD’yi bu alanda ayrımcılık yapmakla suçladı. Harrazi, “Bazı devletlerin, atom silahlarının yayılmasını önleme bahanesiyle, atom enerjisinin sivil amaçlarla kullanılmasını ayrıcalıklı bir grupla sınırlamak istemesi kabul edilemez” diye konuştu.

ABD ise İran’ın nükleer programının aslında atom bombası üretmeyi hedeflediğinden emin. Harrazi bu eleştiriyi geri çevirmekle kalmadı, aynı zamanda Washington’u Nükleer Silahların Denetlenmesi Anlaşması’nın hedeflerini ciddiye almamakla suçlayarak “Nükleer güçlerin depolarında bulunan ve tüm dünyayı yok edecek kapasiteye sahip binlerce nükleer başlığın varlığı, dünyada barış ve güvenlik için en büyük tehdittir” dedi.

İsrail’de Amerikan teknolojisi

Bakan’ın bir başka cümlesi ise İran’ın nükleer programının ardında, bu ülkenin gerçekten duyduğu korkuların yatıyor olabileceğini gösterdi. Harrazi, İran’ın elinde bulunacak bir nükleer silahın, ABD’nin askeri bir harekatına ya da Washington’un çok sözünü ettiği minik atom bombalarının kullanılmasına karşı bir güvence olabileceğini savundu ve ülkesinin bölgedeki hasmı İsrail’in en yeni Amerikan teknolojilerine sahip olduğunu hatırlattı.

Harrazi sözlerini, “Nükleer güçler, ellerindeki silahları atom bombasına sahip olmayan ülkelere karşı kullanmayacakları yolunda hala bağlayıcı bir güvence vermedi. Tam tersine, bazıları yeni ve daha küçük atom bombaları geliştiriyor” şeklinde sürdürdü.

Kuzey Kore sorunu

Kore Yarımadası’ndaki nükleer sorun da New York toplantısının gündeminde önemli bir yer tutuyor. Güney Kore Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Çun Yung-Vu, Kuzey Kore’nin gerginliği bilinçli şekilde yükselttiğini ve Nükleer Silahların Denetlenmesi Anlaşması’ndan tek taraflı çekilerek anlaşmanın altını oyduğunu öne sürdü.

Güney Koreli politikacı, “Kuzey Kore’nin, yayılmanın önlenmesi kurallarını dikkate almaması ve anlaşmadan çekilmesinden anlaşmanın bütünlüğü ve inandırıcılığı onulmaz bir yara aldı” diye konuştu. Pyöngyang’dan gelmesi beklenen resmi tepkiyse şu ana kadar New York’a ulaşmadı.

Alman politikacıların talebi

Bu arada Almanya’dan, ABD’ye yönelik tepkiler yükseldi. Pek benzeri olmayan bir uyum içinde Yeşiller Partisi Başkanı Claudia Roth ve liberal Hür Demokrat Parti lideri Guido Westerwelle, Washington’un Almanya’daki nükleer silahlarını geri çekmesini istedi. Aynı anda çevre örgütü Greenpeace de başkent Berlin’de ülkedeki nükleer silahlara karşı gösteri düzenledi.

Bu tartışmaya katılan Alman Dışişleri Bakanı Joschka Fischer de “Bence bu, meclisten gelen mantıklı bir girişim. Avrupa Birliği’nde bu konuda ortak bir tavır oluşturmak için iki yıl çalıştık. Ortak bir tavrımızın olması önemli. Bunun dışında da, meclisten gelen bu önerinin ciddiyetle incelenmesi gerekli” dedi. Buna karşılık, ama muhalefet partileri bu talepleri eleştirdi. Hristiyan Demokratlar’ın savunma politikası sözcüsü Ruprecht Polenz, Almanya’nın ABD’nin nükleer şemsiyesine ihtiyacı olduğunu iddia etti.