BM Sudan krizine çözüm arıyor

BM Güvenlik Konseyi, tarihinde dördüncü kez New York dışında toplandı. Kenya’nın başkenti Nairobi’de bir araya gelen Konsey’in gündemi ise Sudan’da yaşanan şiddet ve şiddetin neden olduğu insanlık dramı. Konsey’e üye 15 ülkenin BM nezdindeki büyükelçileri ve BM Genel Sekreteri Kofi Annan iki gün boyunca 21 yıldır iç savaşın yaşandığı Sudan’da barışın sağlanabilmesi için çözüm arayacaklar.

Oturumun başlangıcında bir konuşma yapan BM Genel Sekreteri Annan, Sudan yönetiminden ve isyancı gruplardan bu yılın sonuna dek bir barış anlaşması imzalamaları konusunda uyarıda bulundu. Annan, Darfur’da yaşanan krizin çözümüne Hartum’daki yeni koalisyon hükümetinin de katkıda bulunmasını beklediğini sözlerine ekledi. Ülkedeki güvenlik durumunun gittikçe kötüleştiğine dikkat çeken Annan, insani yardımların bölgeye ulaşmasına izin verilmemesini de eleştirdi.

ABD Büyükelçisi John Danforth da Konsey’in New York dışında toplanmasının BM’nin Sudan’daki durumla yakından ilgilendiğini gösterdiğini dile getirdi. Oturumuna Sudan Devlet Başkanı Yardımcısı Ali Soman Taha ve ülkedeki en büyük isyancı grup SPLA’nın lideri John Garang’ın da söz alması bekleniyor.

Karar tasarısı

Oturumda krizin çözümü için hazırlanan bir karar tasarısı da bulunuyor. Tasarı, Sudan’a uluslararası toplumun yardım sağlamasını ve Hartum’daki Müslüman yönetimle güneydeki Hristiyan isyancılar arasında bir barış anlaşması imzalanmasını öngörüyor.

Sudan’ın güneyindeki petrollerin hakimiyeti konusunda ülkede 21 yıldır iç savaş yaşanıyor. Ayrıca ülkenin batısında bulunan Darfur’da da Hartum yönetimi tarafından desteklendiği iddia edilen isyancı gruplar da bölgede sivil halka saldırararak korku saçıyor. BM’nin tahminlerine göre Darfur’da yaşanan şiddet yüzünden 2003 yılının Şubat ayından bu yana 70 bin kişi öldü, yaklaşık 1,5 milyon kişi de göç etmek zorunda kaldı.

Af Örgütü’nün uyarısı

Uluslararası yardım örgütleri de uluslararası topluma yaptığı çağrılarda bölgede yaşanan krize son verilmesini istiyor. Bölgede yaşanan insanlık dramıyla ilgili bir rapor yayımlayan Uluslararası Af Örgütü, Darfur’da sivil halka kasten saldırılar gerçekleştiğine dikkat çekti. Raporda, ayrıca Sudan’da çatışmaların başladığı Şubat 2003’ten beri tecavüz, işkence, öldürmeler ve göçe zorlamak gibi ağır insan hakları ihlallerini körükleyen denetimsiz silah ticareti yapıldığına işaret edildi.

Sudan’a silah amborgosu uygulanmasını isteyen örgüt, BM Güvenlik Konseyi toplantısı öncesinde ülkeye gönderilen silah çeşitlerini ve bu silahları bilerek ya da farkında olmadan gönderilmelerine izin veren hükümetler konusunda bir rapor sundu. Bu konuda somut adımlar atılmasını isteyen Af Örgütü, Sudan içinde ve dışında sıkı bir denetim mekanizmasının da oluşturulmasını istedi.