1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Barış Ortadoğu'ya çok uzak

Peter Philipp/DW5 Ocak 2007

AB ve G-8 dönem başkanlıklarını üstlenen Almanya'nın başbakanı Angela Merkel, ABD siyaretinde Ortadoğu konusuna özel bir önem vereceklerine dair mesajlarını yineledi. Ancak Merkel'in üstlendiği bu zor görevde başarısız olma ihtimali de var. DW editörlerinden Peter Philipp'in konuyla ilgili yorumu...

https://p.dw.com/p/AZmd

Angela Merkel’in çıkmazdaki Ortadoğu diplomasisini hareketlendirmesine izin çıktı. En azından ABD Başkanı George Bush ile Almanya Başbakanı arasında yapılan görüşmede bu sonuca varıldığı izlenimi yaratılıyor. Angela Merkel, Avrupa Birliği ve G-8 dönem başkanlıklarını üstlendi, ama süper starların da başarısız olması ve hayal kırıklığı yaratması olası. Bu yüzden dikkatli ve temkinli olmak her zaman iyidir.

Kuşkusuz Ortadoğu barış sürecinin canlandırılması gerekli. Merkel’ın hedefi, BM, AB, ABD ve Rusya’dan oluşan Ortadoğu Dörtlüsü’nü devreye sokmak. Ortadoğu ile ilgili her türlü çözüm önerisinin geniş bir temele oturması da gerekli. Ama Ortadoğu Dörtlüsü’nün şimdiye kadar barış sürecini ileriye götürebilecek ikna edici bir girişimi olmadı. Tek başarısı, barışın temel unsurlarını saptaması idi. Yol Haritası olarak adlandırılan bu planın dört aşaması var: Şiddetin son bulması, karşılıklı tanıma, İsrail’in işgali kaldırması ve bağımsız Filistin devletinin kurulması. Bir barış anlaşması için son derece anlaşılır talepler, ama söz konusu Ortadoğu ise bu çoğu kez ütopya anlamına geliyor.

Ne yazık ki Ortadoğu’da şiddet hala devam ediyor. İsrail hala Filistin bölgelerine giriyor ve Filistinliler İsrail yerleşimlerine füze göndermeye devam ediyor. Şimdi buna bir de Filistinlilerin kendi aralarındaki çatışma eklendi. Tarafların karşılıklı olarak birbirini tanıması konusunda ise hiçbir ümit ışığı yok. Hükümetteki Hamas, hala İsrail’in yıkılmasını hedefliyor. Kudüs hükümeti de Hamas iktidarda olduğu sürece hiçbir yakınlaşmaya razı değil.

Aralarında Ortadoğu Dörtlüsü’nde yer alan ülkelerin de bulunduğu uluslararası kamuoyu, bu konuda İsrail’i destekliyor. Hatta Hamas’ın iktidara gelmesi ile İsrail’in varlık hakkını tanımadığı için özerk yönetime yardımı da kesti. Bu belki kararlı bir tutum ama aynı zamanda Ortadoğu Dörtlüsü’nün elini kolunu bağladı. Bu Angela Merkel için de geçerli.

Ayrıca şurası unutulmamalı: Ortadoğu ile ilgili en iyi uluslararası girişim bile Washington’ın onayı almıyorsa başarısız kalacaktır. Ama Başkan Bush uzun süredir Ortadoğu sorunu ile ilgilenmiyor. Onun için başka konular gündemde: Irak, İran, terörle mücadele Beyaz Saray için öncelikli konular. Bu eleştirilebilir, ama belki de Ortadoğu için daha iyi oldu. Washington, orada, diğer bölgelerde olduğu kadar ‘başarılı’ olsaydı, bu taraflar için hiç de iyi olmazdı.

Şimdi ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice Ortadoğu’yu ziyaret edecek. Ama şefinin kanatlarının kesildiğini herkes biliyor. Temsilciler Meclisi ve Kongre’de çoğunluk Cumhuriyetçilerden Demokratlara geçti. Ve bu durumu, Rice gibi, Ortadoğu’yu ziyaret edeceğini açıklayan Merkel’ın da değiştirmesi mümkün değil.