1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Böbrek nakli 50 yaşında

Ajanslar23 Aralık 2004

Organ nakli günümüzde tıbbi tedavi yöntemlerinden biri haline geldi. Birçok hastanın yaşama şansını arttıran organ nakli ilk kez bundan elli yıl önce başarı ile gerçekleştirilmişti.

https://p.dw.com/p/Aadw
Böbrek nakli artık birçok ülkede rutin bir tempoda yapılıyor
Böbrek nakli artık birçok ülkede rutin bir tempoda yapılıyorFotoğraf: AP

Amerikalı Ronald Herrick 50 yıl önce böbrek hastası olan ikiz kardeşine böbreklerinden birini vermeye karar verdiğinde, adının tıp tarihinin altın sayfalarına geçeceğinden habersizdi. Şu an 73 yaşında olan Herrick o an aklında sadece kardeşinin hayatını kurtarmak düşüncesi olduğunu söylüyor. Herrick’in kararı sonrasında dünya genelindeki ilk başarılı organ nakli gerçekleştirildi. Tarihi operasyon 23 Aralık 1954 tarihinde ABD’nin Boston kentindeki Peter Bent Brigham Hastanesi’nde yapıldı ve beş buçuk saat sürdü. Operasyon sadece Herrick’in kardeşinin ömrünün sekiz yıl daha uzamasına yardım etmekle kalmadı aynı zamanda dünya genelindeki böbrek hastalarının kurtulmasına ve karaciğerden, kalbe kadar diğer organların nakillerinin yapılmasına da temel sağladı.

Herrick'in dotoruna Nobel ödülü

Herrick’in doktoru Joseph Murray bu operasyonla 1990 yılında Nobel Tıp Ödülü’ne layık görüldü.

Ronald Herrick kardeşine böbreğini verdiği günlerde hastanede hemşire olarak çalışan ve kardeşinini bakımını üstlenen eşi Cyntia’yı tanımış olmaktan da mutlu. Eşi ile birlikte ABD’nin Maine eyaletinde (Belgrade kentinde) yaşayan ilk organ naklinin kahramanı Ronald Herrick, kardeşinin böbrek naklini, binlerce operasyonunun izlemesinden duyduğu memnuniyeti dile getiriyor. Herrick’in böbreğini verdiği ikiz kardeşi Richard ne yazık ki sekiz yıl sonra, 14 Mart 1963’te böbrekte çıkan sorun yüzünden yaşamını yitirdi.

ABD'de 400 bin operasyon yapıldı

Bundan tam elli yıl önce yapılan ilk organ naklinden sonra sadece ABD’nde 400 binden fazla böbrek nakli operasyonu yapıldı ve her yıl 25 bin böbrek hakli ile hastalar diyaliz makinelerine bağlı yaşamaktan kurtuluyor. Almanya’da ise yılda sadece 2 bin 300 böbrek nakli yapılıyor ve halen 12 bin hasta, kendilerine uygun böbrek bulunmasını bekliyor. Almanya’da organ nakli için yeterince organ bağışı yapılmaması tartışılıyor.

Vücut yeni organı kabul etmiyordu

1954’deki böbrek nakli öncesinde çok sayıda başarısız nakil operasyonu yapılmıştı. Hastaların neredeyse tamamı, vücutlarının yeni organı kabul etmemesi yüzünden ölmüştü. O zamanlar nakil öncesi doku uyum testleri de fazla gelişmemişti. Organ nakli 1950 ve 60’lı yıllara oranla artık rutin bir tempoda yapılıyor. Bunda kuşkusuz vücudun yeni organı reddetmesini engelleyen ilaçların bulunmasının da büyük etkisi var. 1954 yılındaki ilk böbrek naklini 1964’de ilk karaciğer nakli izledi. 1967 yılında ise ünlü doktor Christian Barnard, ilk kalp naklini gerçekleştirdi.

Herrick'i doktarlar engellemek istedi

İlk böbrek naklinin kahramanı Ronald Herrick böbreğini kardeşine vermek istediğini doktorlara söylediğinde, doktorların kendisine bunun olanaksız olduğunu söylediğini anlatıyor. Ancak doktorların daha sonra ikiz olma faktörünün hasta kardeşin vücudunun böbreği kabul etme ihtimali üzerinde durduğunu sözlerine ekliyor.

Kilise organ nakline karşıydı

Tıbbi sorunların yanı sıra operasyon öncesinde başka sorunların da aşılması gerekiyordu. Operasyonu yapan doktor Murray o dönemde birçok kesimin organ naklini eleştirdiğini, kiliselerin doktorları organ nakliyle “Allah’ın işine karışmakla suçladığını” anımsatıyor. Bugün 85 yaşında olan Nobel ödüllü doktor Murray, ”Organ nakliyle insanlara düşüncesizce davranmadığımızı göstermiş olduk” diyor.