Ayasofya tartışması sürüyor

Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez'in de katıldığı Ayasofya'daki Kadir Gecesi özel etkinliğine Yunanistan'ın ardından Ortodoks ve Protestan mezheplerinin çoğunun üye olduğu Avrupa Kiliseler Birliği'nden (CEC) de sert tepki geldi.

Merkezi Cenevre'de bulunan CEC'in Brüksel'deki ofisinden yapılan yazılı açılamada, Ayasofya'daki Kadir Gecesi etkinliğiyle "insanlığın en kutsal değerlerinin siyasi araç olarak kullanıldığı" ifade edildi.

Açıklamada Ayasofya'nın camiye dönüştürülmeden önce bin yıldan fazla bir süredir Hristiyan- Ortodoksların ana merkezi olduğu ve 1934'te Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından müze haline getirilmesiyle günümüzde modern Türkiye'de din özgürlüğü idealinin bir sembolü olduğu belirtildi.

Ayasofya'da Kadir Gecesi nedeniyle özel bir etkinlik düzenlenmesine Yunanistan Dışişleri Bakanlığı da sert tepki göstermişti. Bakanlığın yazılı mesajında, "Ayasofya'da Diyanet İşleri Başkanı'nın da mevcudiyetinde Kuran okunması, ibadet yapılması ve bunun televizyonda yayınlanmasını kınıyoruz" ifadeleri yer aldı.

Açıklamada, 'Ayasofya'nın UNESCO'nın Kültür Mirası listesinde yer alan bir kültür varlığı olduğu, bu mekanı camiye çevirme girişimlerinin uluslararası toplumu rencide ettiği' belirtildi.

Türk Dışişlerinin yanıtı

Türk Dışişleri Baknlığı ise Yunansitan'ın "kınama mesajına" "kınama" ile yanıt verdi.  Dışişleri Bakanlığının bu sabah yayımlanan yazılı mesajında "Yunanistan Dışişleri Bakanlığı'nın Ayasofya'da Kur'an-ı Kerim ve ezan okunmasına yönelik açıklamasını kınıyoruz" denerek şu ifadelere yer verildi:

"Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, Türk halkının kutsal Ramazan ayını ve Kadir Gecesini kutlamak yerine, Ayasofya'da Kur'an-ı Kerim ve ezan okunmasını çarpıtmak yoluna gitmiştir.

Temel insan hakları arasında bulunan dini özgürlükler konusunda Yunanistan'ın karnesi ortadadır.

Sadece bir iki örnek vermek gerekirse, Yunan makamlarının, Yunanistan'daki Müslüman Türk Azınlığı dini özgürlükler konusunda gittikçe artan baskıya maruz bıraktığını, olağan görevlerini yerine getirdiği için seçilmiş müftüler hakkında davalar açtığını, ibadete açık bir caminin bulunmadığı Selanik'te Müslümanların Ramazan Bayramında, tarihi camilerden birinde namaz kılma taleplerinin bu yıl da olumsuz karşılandığını söylemek mümkündür.

Bu nedenle, başkentinde henüz ibadete açık bir cami de bulunmayan Yunanistan'ın açıklamasında belirttiği dinler arası diyalogdan ne anladığı, soru işaretine sebep olmaktadır.

Bu çerçevede, Yunanistan'ı çağdaş, bütün dinlere saygılı ve demokratik bir ülke olmaya davet ediyoruz."

Kadir Gecesi Programı:

Ayasofya'da Kadir Gecesi nedeniyle düzenlen özel etkinliğe Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez de katılmıştı. Tarihi yapıdaki Kadir Gecesi özel programının ardından Ayasofya'da sabah ezanı okundu. Program TRT Diyanet'ten canlı yayınlandı, okunan sabah ezanı da Diyanet'in Twitter hesabından paylaşıldı.

Ayasofya'nın önemi:

Bizans İmparatorluğu'nun İstanbul'da inşa ettiği en büyük kilise olma özelliği taşıyan Ayasofya, Ortodoks Hristiyanlar için tarihi açıdan özel bir öneme sahip. 537 yılında inşası tamamlanan Ayasofya, Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethinin ardından camiye dönüştürülmüş, Cumhuriyet döneminde ise müzeye çevrilerek ziyarete açılmıştı.

Ayasofya'nın yeniden cami olarak ibadete açılacağı tartışmalarının zaman zaman Türkiye gündeminde yer bulması, Türkiye ile Yunanistan arasında gerginliğe yol açıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/epd/dpa, MK/BÖ/GA